- Yazar Biyografisi (TEİS)
Abdülazîz, Abdülkâdir-zâde, Hâce Abdülazîz, Usta Abdülazîz - Madde Yazarı: Doç. Dr. Recep Uslu
- Eser Yazılış Tarihi:854/1451
- Yazıldığı Saha:Anadolu-Osmanlı
- Edebiyat Alanı:Yazılı Edebiyat / Divan Edebiyatı
- Dönemi:Başlangıç-15. Yüzyıl
- Dili:Farsça
- Alfabesi:Arap
- Yapısı:Mensur
- Niteliği:Telif
- Türü/Formu:Diğer
- Yayın Tarihi:02/08/2021
NEKÂVETÜ’L-EDVÂR (HÂCE ABDÜLAZÎZ)
müzik nazariyatıAbdülazîz, Abdülkâdir-zâde, Hâce Abdülazîz, Usta Abdülazîz (d. 830/1426'dan önce - ö. 902/1496-97)
ISBN: 978-9944-237-87-1
Abdülazîz Merâgî-zâde’nin müzik nazariyatı konusundaki eseri. Yazar, Nekâvetü’l-Edvâr'ı 854/1451 yılı civarında II. Mehmed’i tebrik için Farsça olarak Sistemciler Müzik Ekolü anlayışı doğrultusunda yazmıştır. Eser bir mukaddime, on iki fasıl ve bir hâtimeden oluşur. Hâce Abdülazîz, musiki ve ilminin ne olduğunu açıklayan girişten sonra edvâr, tabaka, müzikal geçişler, uyumluluk, makamlar, ikalar ve çalgıların sınıflandırılmasından bahsetmiştir. Fikirlerinde babası Abdülkâdir’in görüşlerini takip etmiş, 12 makam, 6 âvâze, 24 şubenin tanımlarını yapmış, kendi icat ettiği makamları bile bu sayılara eklememiştir. Kitapta, icat ettiği safaşube makamında II. Murâd, şahişube makamında II. Mehmed için kendisine ait şiirlerden yaptığı bestelerinden söz etmiştir. Ayrıca Vetedüssadr (göğüs direği), Darbülmecnûn (çılgın vuruş) adlarını verdiği iki usulle Tervîh adını verdiği yatık teltınlak kanungillerden bir çalgı icat ettiğini söylemiştir. Eser, aynı zamanda Anadolu’da Yûsuf Kırşehrî’den itibaren yükselen ve adına Yeni Sistemciler Müzik Ekolü denen anlayıştan, ekolün icat ettiği yeni makam terkiplerinden, yazılan kitaplardan ve yazarlarından hiç bahsetmeyerek, yeni görüşlere karşı bir çeşit gizli reddiye anlamını taşımaktadır.
Nekâvetü’l-Edvâr’ın iki yazması üzerinden Koç (2010) tercüme yöntemiyle doktora tezi yapmış, İranlı iki araştırmacı Khazrai ve Azadehfar (2018) eserdeki makam dizilerini inceleyen bir makale yayımlamışlardır.
Yazarın biyografisi için bk. "Abdülazîz, Abdülkâdir-zâde, Hâce Abdülazîz, Usta Abdülazîz". Türk Edebiyatı İsimler Sözlüğü. http://teis.yesevi.edu.tr/madde-detay/abdulaziz-abdulkadirzade-hace-abdulaziz
Eserden Örnekler
Kaynakça
Khazrai, Babek ve M. Azadehfar (2018). "Abdulazîz b. Abdulkâdir Merâgî ve İbda'ât-ı Û der Mûsikî". Âyîne-i Mîrâs, (62): 173-184.
Koç, Ferdi (2010). Abdülaziz b. Abdülkâdir Merâgî ve “Nekâvetü’l-Edvâr” İsimli Eserinin XV. Yüzyıl Mûsikî Nazariyatındaki Yeri. Doktora Tezi. Ankara: Ankara Üniversitesi.
Uslu, Recep (2006). "Nekâvetu'l-edvâr". İslâm Ansiklopedisi. C. 32. İstanbul: Türkiye Diyanet Vakfı Yay. 548-549.
Atıf Bilgileri
Benzer Eserler
# | Madde | Yazar | Madde Yazarı | İşlem | ||
---|---|---|---|---|---|---|
1 | CÂMASB-NÂME (ABDÎ) | Abdî, Mûsâ | Prof. Dr. Müjgân Çakır |
Görüntüle | ||
2 | TERCÜME-İ KASÎDE-İ BÜRDE (ABDURRAHÎM) | Abdurrahîm, Abdurrahîm Karahisârî, Şeyh Abdurrahîm Karahisârî, Abdurrahîmu’l-Karahisârî, Abdurrahîm Sultân, Abdurrahîm Mısırlı-zâde, Mısırlı-zâde, Mısrîoğlu, Mısrî Sultân | Doç. Dr. Bünyamin Ayçiçeği |
Görüntüle | ||
3 | RİSÂLE Fİ’L-MEBDE’İ VE’L-MA’ÂD (ABDURRAHÎM) | Abdurrahîm, Abdurrahîm Karahisârî, Şeyh Abdurrahîm Karahisârî, Abdurrahîmu’l-Karahisârî, Abdurrahîm Sultân, Abdurrahîm Mısırlı-zâde, Mısırlı-zâde, Mısrîoğlu, Mısrî Sultân | Öğretmen Ece Ceylan |
Görüntüle | ||
4 | DÎVÂN (ADLÎ) | Adlî, Sultân Bâyezîd-i Velî bin Fâtih Sultân Mehmed | Prof. Dr. YAVUZ BAYRAM |
Görüntüle | ||
5 | DÎVÂN-I TÜRKÎ (ADNÎ) | Adnî, Mahmûd Paşa | Dr. Öğr. Üyesi Hulusi Eren |
Görüntüle | ||
6 | DÎVÂN-I FÂRİSÎ (ADNÎ) | Adnî, Mahmûd Paşa | Dr. Öğr. Üyesi Hulusi Eren |
Görüntüle | ||
7 | DÎVÂN (ÂFİTÂBÎ) | Âfitâbî | Prof. Dr. Yunus KAPLAN |
Görüntüle | ||
8 | DÎVÂN (ÂHÎ) | Âhî, Benli Hasan, Dilsiz Dânişmend | Doç. Dr. Osman Kufacı |
Görüntüle | ||
9 | HÜSREV Ü ŞÎRÎN (ÂHÎ) | Âhî, Benli Hasan, Dilsiz Dânişmend | Prof. Dr. Mehmet Fatih Köksal |
Görüntüle | ||
10 | HÜSN Ü DİL (ÂHÎ) | Âhî, Benli Hasan, Dilsiz Dânişmend | Prof. Dr. Mehmet Fatih Köksal |
Görüntüle |