NAZM-I GİRİDÎ (AHMED RESMÎ)
manzum sözlük
Resmî, Ahmed Resmî Efendi (d. 1112/1700-01- ö. 2 Şevval 1197/31 Ağustos 1783)

ISBN: 978-9944-237-87-1


Ahmed Resmî’nin (d. 1112/1700-01 - ö. 2 Şevval 1197/31 Ağustos 1783) yazdığı Arapça-Farsça-Türkçe manzum sözlük. Ahmed Resmî, Nazm-ı Giridî adlı Arapça-Farsça-Türkçe manzum sözlüğünü Reisülküttâb Mustafa Efendi’nin oğlu Âşir Efendi’nin istifade etmesi için yazmıştır. Ahmed Resmî, Nazm-ı Giridî yi 1740 yılında kaleme almıştır. Sözlük, mesnevi nazım şekli ile yazılmış olup 35 beyitlik giriş bölümü ile beyit sayıları 7 ila 19 arasında değişen 14 kıt'adan meydana gelmektedir. Toplam beyit sayısı 203’tür. Her kıt'anın sonunda bir nasihat beyti ve ardından bir takti beyti yer almaktadır.

Eserin giriş bölümü aa, bb, cc...; kıtalar ise aa, xa, xa... şeklinde kafiyelenmiş; toplam 8 farklı aruz kalıbı kullanılmıştır. Sözlük kısmında tekrarlarla birlikte 365 Türkçe, 447 Farsça ve 752 Arapça ifade birbirine karşılık olacak şekilde kullanılmıştır. Kıt'aların kendi içinde bir konuya ait kelimeleri verme şeklinde bir usul takip edilmemiştir. Bu anlamda kıt'aların kendi içinde konu bütünlüğü yoktur. Beyit sayısı, kelime kadrosu ve yazılış amacı düşünüldüğünde Nazm-ı Giridî, çocuklar için hazırlanmış sözlükler grubuna dâhil edilmelidir.

Sözlüğün tespit edilebilen tek nüshası, Süleymaniye Kütüphanesi Âşir Efendi Bölümü 381 numarada kayıtlıdır. Nazm-ı Giridî, Hasan Kaya tarafından yayımlanmıştır (2017).

Şairin biyografisi için bk. "Resmî, Ahmed Resmî". Türk Edebiyatı İsimler Sözlüğü. http://teis.yesevi.edu.tr/madde-detay/resmi-resmi-ahmed-pasazade

Eserden Örnekler


[Giriş Bölümünden]

Makarr u mevlidim olan Girid’den

Gelüp İstanbul’a Bahr-ı Sefîd’den


Ricâl-i devletin bir eşrefine

Recâ ile yanaşdırdım sefîne


Okıdup anın evlâd-ı kirâmın

Sa‘âdet bâgının serv-i hırâmın


Ana nazm itdim ahsar bir risâle

Ki feyz-i ma‘rifet ide isâle


Arabca Fârisî hem Türkîdir bu

Sanasın bir sadef üç dürlü lü’lû


Yüz elli üçde dizdim bu ferîdi

Kodum nâmını hem Nazm-ı Giridî


[1. Kıt'adan]

İlâh ile Allâh Tanrı Hudây

Dahı hâdî yol gösteren reh-nümây


Semâ âsumân gök yer arz u zemîn

Mahall ü megân u mekân oldı cây


Sakar dûzah u tamu nâr âteş od

Çü cennet behişt oldı dâr ev sarây


Yanak hadd ü ruh vech ile rûy yüz

Fehiz rân uyluk ayak ricl ü pây (Kaya 2017: 129-130).

Kaynakça


Kaya, Hasan (2017). "Ahmed Resmî’nin Nazm-ı Giridî Adlı Manzum Sözlüğü". Uluslararası Sosyal Araştırmalar Dergisi, 10/51: 119-142.

Atıf Bilgileri


Kaya, Hasan. "NAZM-I GİRİDÎ (AHMED RESMÎ)". Türk Edebiyatı Eserler Sözlüğü, http://tees.yesevi.edu.tr/madde-detay/nazm-i-giridi-ahmed-resmi. [Erişim Tarihi: 22 Aralık 2024].


Benzer Eserler

# Madde Yazar Madde Yazarı İşlem
1 El-İSTÎNÂS FÎ AHVÂLİ’L-EFRÂS Resmî, Ahmed Resmî Dr. Öğr. Üyesi Şeyma Benli
Görüntüle
2 HALÎKATÜ’R-RÜʼESÂ / SEFÎNETÜ’R-RÜʼESÂ Resmî, Ahmed Resmî Efendi Doç. Dr. Zeynep Aycibin
Görüntüle
3 HAMÎLETÜ'L-KÜBERÂ Resmî, Ahmed Resmî Efendi Doç. Dr. Zeynep Aycibin
Görüntüle
4 BERLİN SEFÂRET-NÂMESİ (RESMÎ) Resmî, Ahmed Resmî Efendi Dr. Öğr. Üyesi HİLAL ÇİFTÇİ
Görüntüle
5 VİYANA SEFÂRET-NÂMESİ (RESMÎ) Resmî, Ahmed Resmî Efendi Dr. Öğr. Üyesi HİLAL ÇİFTÇİ
Görüntüle
6 MANZÛME-İ DURÛB-I EMSÂL (HIFZÎ) Hıfzî Dr. Öğr. Üyesi BAHANUR ÖZKAN BAHAR
Görüntüle
7 NA'T MECMÛ'ASI (HÜSEYİN AYVANSARÂYÎ) (Rıfat Kütük Şahsi Kütüphanesi) Ayvansarâyî, Hâfız Hüseyin Diğer Aybala Sena KÜTÜK
Görüntüle
8 DÎVÂN (KESBÎ /KİSBÎ) Kesbî/Kisbî, Kesbî Mehmed Efendi ismail Aksoyak
Görüntüle
9 TERCÜME-İ DURÛB-I EMSÂL-İ ARABİYYE (KUDSÎ, ABDULLÂH EFENDİ) Kudsî, Abdullah Efendi Prof. Dr. Sadık Yazar
Görüntüle
10 TERCÜME-İ LUTFU'T-TEDBÎR fî SİYÂSÂTİ'L-MÜLÛK (KUDSÎ, ABDULLÂH EFENDİ) Kudsî, Abdullâh Efendi Prof. Dr. Sadık Yazar
Görüntüle
11 TERCÜME-İ EL-BERKU’L-YEMÂNÎ FÎ FETHİ’L-OSMÂNÎ (KUDSÎ, ABDULLÂH EFENDİ) Kudsî, Abdullâh Efendi Prof. Dr. Sadık Yazar
Görüntüle
12 DÎVÂN (TEKİRDAĞLI AHMED LÜTFÎ) Lütfî, Ahmed Lütfî Efendi Diğer Ahmet Serdar Erkan
Görüntüle
13 MÜSTEVCEBÜ’L-HALÂS FÎ TEFSÎR-İ SÛRETİ’L-İHLÂS (TÂHİR, MEKKÎ-ZÂDE MEHMED) Tâhir, Mekkî-zâde Mehmed Tâhir Efendi (?/? – ö. 1128/1716) Dr. Öğr. Üyesi Oğuzhan UZUN
Görüntüle
14 AHSENÜ'L-HABER MİN KELÂMİ SEYYİDİ'L-BEŞER (VÂSIF, ŞA'BÂN-ZÂDE ABDULLÂH VÂSIF ÇELEBİ) Vâsıf, Şa'bân-zâde Abdullâh Vâsıf Çelebi Diğer Nükran ERBAŞ
Dr. Öğr. Üyesi Muhammed İkbâl Güler
Görüntüle
15 DÎVÂNÇE (ABDÎ / VASSÂF) Abdî (Vassâf), Abdullâh Efendi Prof. Dr. İbrahim Halil Tuğluk
Görüntüle