- Yazar Biyografisi (TEİS)
Resmî, Ahmed Resmî Efendi - Madde Yazarı: Doç. Dr. Hasan Kaya
- Eser Yazılış Tarihi:1740
- Yazıldığı Saha:Anadolu-Osmanlı
- Edebiyat Alanı:Yazılı Edebiyat / Divan Edebiyatı
- Dönemi:18. Yüzyıl
- Dili:Türkçe
- Alfabesi:Arap
- Yapısı:Manzum
- Niteliği:Telif
- Türü/Formu:Lügat
- Yayın Tarihi:13/01/2022
NAZM-I GİRİDÎ (AHMED RESMÎ)
manzum sözlükResmî, Ahmed Resmî Efendi (d. 1112/1700-01- ö. 2 Şevval 1197/31 Ağustos 1783)
ISBN: 978-9944-237-87-1
Ahmed Resmî’nin (d. 1112/1700-01 - ö. 2 Şevval 1197/31 Ağustos 1783) yazdığı Arapça-Farsça-Türkçe manzum sözlük. Ahmed Resmî, Nazm-ı Giridî adlı Arapça-Farsça-Türkçe manzum sözlüğünü Reisülküttâb Mustafa Efendi’nin oğlu Âşir Efendi’nin istifade etmesi için yazmıştır. Ahmed Resmî, Nazm-ı Giridî yi 1740 yılında kaleme almıştır. Sözlük, mesnevi nazım şekli ile yazılmış olup 35 beyitlik giriş bölümü ile beyit sayıları 7 ila 19 arasında değişen 14 kıt'adan meydana gelmektedir. Toplam beyit sayısı 203’tür. Her kıt'anın sonunda bir nasihat beyti ve ardından bir takti beyti yer almaktadır.
Eserin giriş bölümü aa, bb, cc...; kıtalar ise aa, xa, xa... şeklinde kafiyelenmiş; toplam 8 farklı aruz kalıbı kullanılmıştır. Sözlük kısmında tekrarlarla birlikte 365 Türkçe, 447 Farsça ve 752 Arapça ifade birbirine karşılık olacak şekilde kullanılmıştır. Kıt'aların kendi içinde bir konuya ait kelimeleri verme şeklinde bir usul takip edilmemiştir. Bu anlamda kıt'aların kendi içinde konu bütünlüğü yoktur. Beyit sayısı, kelime kadrosu ve yazılış amacı düşünüldüğünde Nazm-ı Giridî, çocuklar için hazırlanmış sözlükler grubuna dâhil edilmelidir.
Sözlüğün tespit edilebilen tek nüshası, Süleymaniye Kütüphanesi Âşir Efendi Bölümü 381 numarada kayıtlıdır. Nazm-ı Giridî, Hasan Kaya tarafından yayımlanmıştır (2017).
Şairin biyografisi için bk. "Resmî, Ahmed Resmî". Türk Edebiyatı İsimler Sözlüğü. http://teis.yesevi.edu.tr/madde-detay/resmi-resmi-ahmed-pasazade
Eserden Örnekler
[Giriş Bölümünden]
Makarr u mevlidim olan Girid’den
Gelüp İstanbul’a Bahr-ı Sefîd’den
Ricâl-i devletin bir eşrefine
Recâ ile yanaşdırdım sefîne
Okıdup anın evlâd-ı kirâmın
Sa‘âdet bâgının serv-i hırâmın
Ana nazm itdim ahsar bir risâle
Ki feyz-i ma‘rifet ide isâle
Arabca Fârisî hem Türkîdir bu
Sanasın bir sadef üç dürlü lü’lû
Yüz elli üçde dizdim bu ferîdi
Kodum nâmını hem Nazm-ı Giridî
[1. Kıt'adan]
İlâh ile Allâh Tanrı Hudây
Dahı hâdî yol gösteren reh-nümây
Semâ âsumân gök yer arz u zemîn
Mahall ü megân u mekân oldı cây
Sakar dûzah u tamu nâr âteş od
Çü cennet behişt oldı dâr ev sarây
Yanak hadd ü ruh vech ile rûy yüz
Fehiz rân uyluk ayak ricl ü pây (Kaya 2017: 129-130).
Kaynakça
Kaya, Hasan (2017). "Ahmed Resmî’nin Nazm-ı Giridî Adlı Manzum Sözlüğü". Uluslararası Sosyal Araştırmalar Dergisi, 10/51: 119-142.
Atıf Bilgileri
Benzer Eserler
# | Madde | Yazar | Madde Yazarı | İşlem | ||
---|---|---|---|---|---|---|
1 | El-İSTÎNÂS FÎ AHVÂLİ’L-EFRÂS | Resmî, Ahmed Resmî | Dr. Öğr. Üyesi Şeyma Benli |
Görüntüle | ||
2 | HALÎKATÜ’R-RÜʼESÂ / SEFÎNETÜ’R-RÜʼESÂ | Resmî, Ahmed Resmî Efendi | Doç. Dr. Zeynep Aycibin |
Görüntüle | ||
3 | HAMÎLETÜ'L-KÜBERÂ | Resmî, Ahmed Resmî Efendi | Doç. Dr. Zeynep Aycibin |
Görüntüle | ||
4 | BERLİN SEFÂRET-NÂMESİ (RESMÎ) | Resmî, Ahmed Resmî Efendi | Dr. Öğr. Üyesi HİLAL ÇİFTÇİ |
Görüntüle | ||
5 | VİYANA SEFÂRET-NÂMESİ (RESMÎ) | Resmî, Ahmed Resmî Efendi | Dr. Öğr. Üyesi HİLAL ÇİFTÇİ |
Görüntüle | ||
6 | MANZÛME-İ DURÛB-I EMSÂL (HIFZÎ) | Hıfzî | Dr. Öğr. Üyesi BAHANUR ÖZKAN BAHAR |
Görüntüle | ||
7 | NA'T MECMÛ'ASI (HÜSEYİN AYVANSARÂYÎ) (Rıfat Kütük Şahsi Kütüphanesi) | Ayvansarâyî, Hâfız Hüseyin | Diğer Aybala Sena KÜTÜK |
Görüntüle | ||
8 | DÎVÂN (KESBÎ /KİSBÎ) | Kesbî/Kisbî, Kesbî Mehmed Efendi | ismail Aksoyak |
Görüntüle | ||
9 | TERCÜME-İ DURÛB-I EMSÂL-İ ARABİYYE (KUDSÎ, ABDULLÂH EFENDİ) | Kudsî, Abdullah Efendi | Prof. Dr. Sadık Yazar |
Görüntüle | ||
10 | TERCÜME-İ LUTFU'T-TEDBÎR fî SİYÂSÂTİ'L-MÜLÛK (KUDSÎ, ABDULLÂH EFENDİ) | Kudsî, Abdullâh Efendi | Prof. Dr. Sadık Yazar |
Görüntüle | ||
11 | TERCÜME-İ EL-BERKU’L-YEMÂNÎ FÎ FETHİ’L-OSMÂNÎ (KUDSÎ, ABDULLÂH EFENDİ) | Kudsî, Abdullâh Efendi | Prof. Dr. Sadık Yazar |
Görüntüle | ||
12 | DÎVÂN (TEKİRDAĞLI AHMED LÜTFÎ) | Lütfî, Ahmed Lütfî Efendi | Diğer Ahmet Serdar Erkan |
Görüntüle | ||
13 | MÜSTEVCEBÜ’L-HALÂS FÎ TEFSÎR-İ SÛRETİ’L-İHLÂS (TÂHİR, MEKKÎ-ZÂDE MEHMED) | Tâhir, Mekkî-zâde Mehmed Tâhir Efendi (?/? – ö. 1128/1716) | Dr. Öğr. Üyesi Oğuzhan UZUN |
Görüntüle | ||
14 | AHSENÜ'L-HABER MİN KELÂMİ SEYYİDİ'L-BEŞER (VÂSIF, ŞA'BÂN-ZÂDE ABDULLÂH VÂSIF ÇELEBİ) | Vâsıf, Şa'bân-zâde Abdullâh Vâsıf Çelebi | Diğer Nükran ERBAŞ Dr. Öğr. Üyesi Muhammed İkbâl Güler |
Görüntüle | ||
15 | DÎVÂNÇE (ABDÎ / VASSÂF) | Abdî (Vassâf), Abdullâh Efendi | Prof. Dr. İbrahim Halil Tuğluk |
Görüntüle |