Harputlu Yûsuf b. Osmân’ın dinî, ahlaki ve siyasi nasihatlerinden oluşan eseri. Yûsuf b. Osmân, besmeleden sonra  gazel şeklinde bir münacatla Allah’a dua eder. Daha sonra eserini meydana getirme sebebini açıklar: Kendisi, 1276/1860 yılında Hicaz’dan Anadolu’ya dönüş yolculuğu sırasında halkın itibarlı ve alt tabakasından olan kimselerle sohbet ettiğinde, İslami bilgilerin sarsıntıya uğramasından dolayı cehaletin her tarafı kapladığını ve padişaha itaatin bilinmediğini görmüştür. Belirtilen sebeple bu “Nesâyih”(Nasihatlar)ı derleyip sıralamış; İslami emirler içinde sultana itaatin dünya ve ahirette Allah’ın rızasına vesile, itaatsizliğin her iki cihanda hüsrana sebep olduğunu anlatmıştır.

Yazarın 1277/1861’de tahta oturan Sultan Abdülaziz’i övgüyle anması ve 1279/1863 yılında tamamladığı başka bir eserinde bu kitabına atıfta bulunuşundan, Nesâyih’i 1277-1279/ 1861-1863 yılları arasında yazdığı anlaşılmaktadır. Bu eserde sultana itaatin lüzumu ve şartları, gerektiğinde onun şiddet kullanma yetkisi, suçlu ve âsileri cezalandırma, adaletle hükmetme ve iyi yardımcılar istihdam etme mükellefiyeti, zulmün zararları, devlet reisinin Kureyş kabilesinden olması meselesi, Emevi, Abbasi ve Osmanlıların İslam tarihindeki yerleri, Kıyamet alâmetleri, o arada Mehdî’nin çıkışı, velilerin ruhundan yardım dileme, padişahlar için bir doğru yol gösterici kişinin gerekliliği, şeyhülislâmın vazifesi, kahır içinde lütfun manası, sultanın eşlerinin konumları ve vazifeleri, hakiki sufi ve sahte mutasavvıflar, Ehl-i Beyit ve seyyidlere hürmet gibi konulardan bahsedilir.

Müellif, nasihat kitabının sonlarında İslam ve Türk tarihinde hayır eserlerinden ötürü minnetle anılan üç kişi(Mihrümah Sultan, Eşref Kayıtbay, Sultan I. Selim)den bahseder. Sayısız İlâhî nimete hamd ve şükrün nasıl mümkün olacağı meselesi üzerinde durur. Nihayet iki fıkhi soruya verilen cevapla eser sona erer.

Bir İslâm âlimi olan yazar, temas ettiği konulara ait bilgi, düşünce ve telkinlerini daima Kur’an ayetlerine ve hadislere dayandırmış; akli çıkarımlardan ziyade nakle ve nassa ehemmiyet vermiştir. Yazarın bir “hâl” ilmi olan tasavvufa dair bilgi birikimi ve batıni izahları da kitapçık boyunca kendisini gösterir. Yûsuf Şükrî, nasihatnamesinde dile getirdiği fikirleri zaman zaman çeşitli tarih, tasavvuf veya menkıbe kitaplarından alınmış hikâye ve anekdotlarla teyit etme yoluna da gider.

Müellif, Kur’an ayetleri ve hadisler dışında faydalandığı kaynaklardan sadece Târîh-i Semenhûdî ve Nevâbig-ı Zemahşerî’yi anmıştır. Ancak karşılaştırmalar sonucunda, onun Nesâyih’i telif ederken Bursalı İsmâil Hakkı’nın 1133/1720-21 yılında yazdığı ve Tuhfe-i Hasekiyye ismini verdiği mensur Türkçe kitabından çokça iktibas ve nakilde bulunduğu anlaşılmıştır.

Harputlu Yûsuf Efendi, nasihatnamesinde daha ziyade siyasi konulardan bahsetmiş; devlet idaresi hakkındaki fikir ve tavsiyelerini yazmıştır. Bundan dolayı onun kitapçığını, siyasetname türü eserler arasında saymak mümkündür.

Yurtiçi ve yurt dışı kitaplıklarında dört yazma nüshası tespit edilen Nesâyih, Latin harflerine (Ceyhan vd. 2016: 1-46) ve günümüz Türkçesine çevrilerek (Ceyhan 2021: 577-621) yayınlanmıştır.

Yazarın biyografisi için bk. "Şükrî, Yûsuf Şükrî". Türk Edebiyatı İsimler Sözlüğü. http://teis.yesevi.edu.tr/madde-detay/sukri-yusuf-sukri