Eserden Örnekler

Ya Ebâ Yûsuf, selâtîne ve ümerâya ta’zîm eyle ki, onlar, zıllullâh ve sebeb-i bekâ-i şer’-i metîndir.

İhvân-ı dîne hürmet eyle ve zamâne ahvâline ‘ârif olup emr-i marûfu nef’i kadar edin.

İlmî kelimât gayrı sözden ve kimsenin mezemmetinden dilinizi saklan. Kendi hâlinize meşgûl olun.

Hâcet-i ilmiyye içün pâdişâh davet etmeyince her zamân varma ki, horluğa sebepdir.

Selâtin ateş gibidir, ısınacak kadar yakın ol ve illâ seni yakar. Zîrâ pâdişâhlar kendine sandığın kimseye sanmaz. Zîrâ onlar gınâ ve safâdadır, fakr ve mübtelâ hâlin bilmezler.

Pâdişâh katında bir gayr-ı ehl-i ‘ilim olsa varma, a’lâ isen ‘ucbe düşüp riyâ edesin. Ve sen ondan ednâ isen şayet, mugâlebe eylemen seni maglûb ve hor eder.

On yıl aç da kalsan ilmi bırakma sa’âdetü’d-dâreyn cümle ilimledir. Ve dünyâ ve âhiret ‘izzeti ve hâtime-i hayr, ilimledir.

Eğer dünyâ için ilmi bırakırsan Hakk sana fakr u belâ ve darlık verir.

Şâkirdlerine muhabbet ve merhamet et ki ilme rağbetleri ziyâde ola.

Avâm sana mâl u mülk ile tefahhür etse sen etme, “mübârek olsun” de.

Hak sözü mahallinde kimseden hicâb etme pâdişâh ise de garazsız söylersen Allah Teâlâ te’sîr etdirir.

Pâdişâh, ilmine, tarîkına, muhâlif hizmet buyursa kabul etme. Nerm lisânla özr eyle. Ve mubâhese-i ilmiyyede kork söyleşme ki, şaşar yanılırsın.

İbâdet ve zikir ve sukût ve teheccüdde elden ziyâde eyle ki, senin ilmin sana fâide vermeyince avâm inkâr ve zarar eder.

Ekseren Allah’ı anıp ve andıranlardan ol. Eğer mürâî derlerse elem çekme mü'minde riyâ olmaz.

Tilâvet ve salavâtından hâlî olma, kendine mu’ayyen ba’zı evrâd edip terketme.

Hasmından intikâm alayın dersin çalışma ârifâne Hakk’a sal, adl-i Hakk’ı seyreyle.

Tâ’atının kusûruna bakıp, dâimâ ni’met ve ihsân-ı Hakk’dan utan ve şükreyle.   Mahbûb kullar alma ve filan emîre ya pâdişâha yakınım da’vâsın etme.

Halkın bed fiiline uyma onları senin iyi hâline uyduragör.

Bir kimsenin dîninde halel görürsen tenhâca nush eyle. Ümerâdan ise de, korkma Allah mu’îndir.

Pâdişâhdan ilme muhâlif iş görsen meşverete tâbi ol amma ilme muhâlif bazı hal var mesul olmayalım câiz ise söyleyelim diye icâzetle nasihat eyle.

Üstâdan, ebeveynen istiğfâr ve duâyı çok eyle ve üzerinde hakkı olan Müslümanları unutma.

Kubûr ve mevâdi’-i müteberrikei ve meşâyihı ziyâret eyle.

Firâk-ı dâlleden ve fıskadan ve ehl-i bid’atten ırak ol, hem-meclis olma, meğer nush için ola.

Avâma kıssa-hanlık etme kıssa-hanlık yalan katmayınca olmaz.

Ömr-i azîzin kadrini bil, zâyi geçirme. (Süleymaniye Kütüphanesi, Murad Buhârî 326/4, 54b-57b)