MUVAFFAKİYYÂT-I OSMÂNİYYE YÂHUT YÂDİGÂR-I ZAFER (MÜSTECÂBÎ-ZÂDE MEHMED İSMET BEY)
şiir ve tarihlerden seçmeler
Müstecâbî-zâde Mehmed İsmet (d. 1285/1868 - ö. 1336/1917)

ISBN: 978-9944-237-87-1


Müstecâbî-zâde Mehmed’in Türk-Yunan Savaşı’nı konu alan basın-yayın mecralarında çıkan şiir, fotoğraf, tarih, tasvir, telgraf örneği vb. yazıları derleyerek hazırladığı eser. Yâdigâr-ı Zafer olarak da bilinen eser, 1896-97 Türk-Yunan Harbi zamanında savaş meydanındaki askerlere ve Türk milletine moral vermek gayesiyle; cengâverler üzerinden coşkun bir hamasi söylev ile seçki şiirlerinden oluşturulmuştur.

Müstecâbî-zâde, ön sözünde zaferin Osmanlı açısından önemine ve bu dönemde yazılan muhtelif şiirleri bir araya toplayarak çeşitli belgelerin kalıcı olması için eseri meydana getirdiğinden bahseder. Kitabın kapağında “hasılattan miktâr-ı münâsibi Girit muhtâcîn-i İslâmisine verilecektir” şeklinde bir ibare ve Türk bayrağı ile savaş meydanı tasviri yer alır. Eserde askerî hastaneler, savaş sahnesi tasvirleri, pek çok rütbeli asker ve paşa fotoğrafları; şehir, firkateyn fotoğrafları, düşürülen tarihler gibi belgeler sunulmuştur.

Mustafa Özsarı’ya göre savaş şiirleri antolojisi mahiyetindeki eser; Halide Edip, Tevfik Fikret-İsmail Safa’nın müşterek şiirleri (Teşyîiden Avdette), Recaizâde Mahmut, Fatma Nigâr, Menemenlizâde Tahir, Muallim Feyzi, Ali Ekrem (Asker Şarkısı), Vakanvîs Lütfi, Mehmet Emin (Cenge Giderken) gibi birçok şairin şiirine yer verilmekle birlikte isimsiz şiirlere de rastlanmaktadır (Özsarı 2007: 234). Eserde yer alan ünlü manzumelerden bir diğeri de Müstecâbî-zâde’ye aittir. Tesalya Sahrasında şiirinde savaş sahnelerine yer verilerek Osmanlı askerinin kahramanlığı vurgulanır.

Eser, 1315/1897 yılında Dersaâdet’de Karabet Matbaası’nda basılmıştır ve Türkiye Diyanet Vakfı İslâm Araştırmaları Merkezi e-Kaynaklarında pdf olarak da kayıtlıdır.

Şairin biyografisi için bk. “Müstecâbî-zâde Mehmed İsmet Bey”. Türk Edebiyatı İsimler Sözlüğü. http://teis.yesevi.edu.tr/madde-detay/ismet-mustecabizade-mehmed-ismet


Eserden Örnekler


Tesalya Sahrasında-Müstecâbî-zâde Mehmed İsmet

Bir sâha-i latîf ki penhâ cevâbını

Dârü’l-tarab derûnu riyâz-ı cinân gibi

[…]

Olmuş o hoş fesîha-i hazrâ-yı nev-bahâr

Bir cân-fezâ nesîm-i muanberle mevce-zâr


Evrâkın ihtizâzına hiç gelmiyor direnk

Her sûda bin şükûfe döker lem’a lem’a renk


Etmiş o merg-zârda Osmanlı askeri

Rekz-i hıyâm-ı satvet ü iclâl-perveri


Her yanda mevc-perver-i şân râyet-i zafer

Çeşmân-ı iftihâra verir seyri tâb-ı fer


Seyret ne şanlı manzara vermiş o hâl ile

Sahrâlara o renk, o zerrîn hilâl ile


Ancak bu rütbe dilber olur tutsa âşiyân

Ebr-i şafak içinde hilâl ziyâ-feşân

[…]

Ejder gibi mühîb durur top ile tüfenk

Ulvî ve müthiş öyle ser-â-ser fezâ-yı cenk


Bir mevkib-i fütûh ki hem tâbiş-i nücûm

Saf saf cünûd-ı saf-şiken âmâde-i hücûm


Selb eylemiş irâdet-i şîr-ân-ı milleti

Seyr eyle gel harâret-i hûn-ı hamiyeti


Bir kûh-pâredir müteharrik ki her nefer

Düşman demirden olsa da durmaz ezer geçer     (Müstecâbî-zâde 1315: 30-31)


Kaynakça


Andı, M. Fatih (2006). “Müstecâbîzâde İsmet Bey, TDV İslâm Ansiklopedisi, C. 32, 131-132: https://islamansiklopedisi.org.tr/mustecabizade-ismet-bey  [Erişim Tarihi:16.06.2022].

Müstecâbîzâde İsmet (1315/1897). Muvaffakiyyât-ı Osmâniyye Yâhud Yâdigâr-ı Zafer. Dersaâdet: İkinci Baskı. Karabet Matbaası.

Özsarı, Mustafa (2007). Müstecâbîzâde İsmet’in Hayatı ve Eserleri. İstanbul: 3F Yayınları.

Atıf Bilgileri


Eser, Güller. "MUVAFFAKİYYÂT-I OSMÂNİYYE YÂHUT YÂDİGÂR-I ZAFER (MÜSTECÂBÎ-ZÂDE MEHMED İSMET BEY)". Türk Edebiyatı Eserler Sözlüğü, http://tees.yesevi.edu.tr/madde-detay/muvaffakiyyat-i-osmaniyye-yahut-yadigar-i-zafer-mustecabi-zade-mehmed-ismet-bey-tees-1415. [Erişim Tarihi: 06 Temmuz 2025].


Benzer Eserler

# Madde Yazar Madde Yazarı İşlem
1 DÂSTÂN-I ZAFER (MÜSTECÂBÎ-ZÂDE MEHMED İSMET BEY) Müstecâbî-zâde Mehmed İsmet Öğretmen Güller Eser
Görüntüle
2 FÜRÛK-I ELFÂZ (MÜSTECÂBÎ-ZÂDE MEHMED İSMET BEY) Müstecâbî-zâde Mehmed İsmet Bey Öğretmen Güller Eser
Görüntüle
3 LUGAT-I NÂCÎ (MÜSTECÂBÎ-ZÂDE MEHMED İSMET BEY) Müstecâbî-zâde Mehmed İsmet Öğretmen Güller Eser
Görüntüle
4 RUB‘İYYÂT-I ÖMER HAYYÂM ( MÜSTECÂBÎ-ZÂDE MEHMED İSMET BEY) Müstecâbî-zâde Mehmed İsmet Öğretmen Güller Eser
Görüntüle
5 TERÂNE (MÜSTECÂBÎ-ZÂDE MEHMED İSMET BEY) Müstecâbî-zâde Mehmed İsmet Bey Öğretmen Güller Eser
Görüntüle
6 MÎZÂNÜ'L-BELÂGA (ABDURRAHMAN SÜREYYÂ) Abdurrahman Süreyyâ, Mîrdûhî-zâde Araş. Gör. MUSTAFA KILIÇ
Görüntüle
7 SÜNÛHÂT (ABDÜLVEHHÂB) Abdülvehhâb, Bolulu Dr. Öğr. Üyesi Adem Özbek
Görüntüle
8 BELÂGAT-I LİSÂN-I OSMÂNÎ (AHMED HAMDİ) Ahmed Hamdi, Şirvânî Araş. Gör. MUSTAFA KILIÇ
Görüntüle
9 LUGAT-I KÂMÛS (AHMED LÜTFÎ) Ahmed Lütfî Efendi Diğer Hamza Havuz
Görüntüle
10 LEHCE-İ OSMÂNÎ (AHMET VEFİK PAŞA) Ahmed Vefîk Paşa Diğer Hamza Havuz
Görüntüle
11 ISTILÂHÂT LÜGATİ (YENİŞEHİRLİ AVNÎ) Avnî, Yenişehirli Dr. Bihter Gürışık Köksal
Görüntüle
12 BELÂGAT-I OSMÂNİYYE (CEVDET PAŞA) Cevdet Paşa, Ahmed Cevdet Paşa, Lofçalı Prof. Dr. Mücahit Kaçar
Görüntüle
13 HADÎKATÜ'L-BEYÂN (HACI İBRÂHİM EFENDİ) Hakkı, Hacı İbrâhim Hakkı Efendi Araş. Gör. MUSTAFA KILIÇ
Görüntüle
14 SEFÎNETÜ’L-İNŞÂ (HÂLET) Hâlet, İbrâhim Hâlet Bey, İstanbullu Araş. Gör. MUSTAFA KILIÇ
Görüntüle
15 SEVDÂ-YI NİHÂN (HÂLİD) Hâlid, Yenişehirli-zâde Hâlid Eyyûb Bey Doç. Dr. Macit Balık
Görüntüle