MÜSTEVCEBÜ’L-HALÂS FÎ TEFSÎR-İ SÛRETİ’L-İHLÂS (TÂHİR, MEKKÎ-ZÂDE MEHMED)
tefsir
Tâhir, Mekkî-zâde Mehmed Tâhir Efendi (?/? – ö. 1128/1716)

ISBN: 978-9944-237-87-1


İhlas suresinin tefsiridir. Tespit edilen nüshada Müstevcebü’l-Halâs fi Tefsîr-i Sûreti’l-İhlâs şeklinde isimlendirilmiştir. Mehmet Tâhir, eserini, Arapça telif ettiği İhlâs suresindeki bazı faydalı bilgileri Türkçe ifade etmek amacıyla ve Azak Kalesi ve civarının yeniden elde edilmesine bir şükür nişânesi olarak yazmıştır (Güney 2015:77). Mehmet Tâhir, ünlü müfessir Begâvî (ö.516/1122), Zemahşerî (ö.538/1144), Kâdî Beydâvî (ö.685/1288) ve İbn Kesîr (ö.774/1372)’in yanı sıra muhaddis Ahmed b. Hanbel (ö.241/855), Buhârî (ö.256/870), Müslim (ö.261/875) ve Nesâî (ö.303/916)’nin eserlerinden istifade etmiştir.

Fatiha suresinin dördüncü ayeti ile başlayan eser, Allah’a hamd, Hazreti Peygambere salat ve selam, padişah için dua ve niyazın yer aldığı girizgâh; surenin iniş sebebi, isimleri ve faziletlerinin aktarıldığı mukaddime; surenin tefsirinden oluşan matlab ve tevhid konusunun işlendiği netîce bölümünden müteşekkildir.

Eserin tanıtım ve değerlendirmesinden müteşekkil çalışma Sevgi Tütün tarafından (2012); eserin neşrine yönelik çalışma ise Ahmet Faruk Güney tarafından yayınlanmıştır (2015).

Yazarın biyografisi için bk. “Tâhir, Mekkî-zâde Mehmed Tâhir Efendi”. Türk Edebiyatı İsimler Sözlüğü. http://teis.yesevi.edu.tr/madde-detay/tahir-mekkizade-mehmed-tahir-efendi  


Eserden Örnekler


Ve bu risâle-i şerîfe bir mukaddime ve bir matlab ve bir netîce üzere tertîb olunup ism-i sâmîsi Müstevcebü’l-Halâs fî Tefsîr-i Sûreti’l-İhlâs kılındı (İstanbul Beyazıt Yazma Eser Kütüphanesi Veliyyüddin Efendi Bölümü V3224/2. 41b).

“Kul”, Habîbim sen! Âhir-i sûre-i mükerremeye değin tevhîd ve tenzîhimi müştemil, cenâbına vahy eylediğim kelâm-ı münzeli kullarıma kırâet ve beyân ile tarafımdan me’mûrsun. Yâhut, Ey hitâb olunmak şânından olan kul! Sen kalbin lisânına mutâbık olduğu halde âhir-i sûre-i mükerremeye değin söyle! Yâhut bu sûre-i  mükerremenin tilâvetine meşgûl kimesne sen söyle! Rabbu’l-âlemîn ibâdına ta’lîm buyurup tâlîye lâyık olan tilâvet vaktinde rûhuna hitâb idüp sen de! Ve bu emr etmektir (Güney 2015:78).

Kaynakça


Güney, Ahmet Faruk (2015). "Mekkî-zâde Mehmed Tâhir Efendi’nin (ö. 1128/1716) Müstevcebu’l-Halâs fî Tefsîri Sûreti’l-İhlâs Adlı Eseri". Trabzon İlahiyat Dergisi 2(2): 77-106.

Mehmet Tâhir. Müstevcebü’l-Halâs fi Tefsîr-i Sûreti’l-İhlâs. İstanbul Beyazıt Yazma Eser Kütüphanesi Veliyyüddin Efendi Bölümü V3224/2. 39b-48b vr.

Tütün, Sevgi (2012). "Mekkîzâde Mehmed Tâhir Efendi ve Tefsir Risâlesi". Cumhuriyet Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi 2(2): 515-532.



Atıf Bilgileri


UZUN, Oğuzhan. "MÜSTEVCEBÜ’L-HALÂS FÎ TEFSÎR-İ SÛRETİ’L-İHLÂS (TÂHİR, MEKKÎ-ZÂDE MEHMED)". Türk Edebiyatı Eserler Sözlüğü, http://tees.yesevi.edu.tr/madde-detay/mustevcebu-l-halas-fi-tefsir-i-sureti-l-ihlas-tahir-mekki-zade-mehmed. [Erişim Tarihi: 21 Kasım 2024].


Benzer Eserler

# Madde Yazar Madde Yazarı İşlem
1 MANZÛME-İ DURÛB-I EMSÂL (HIFZÎ) Hıfzî Dr. Öğr. Üyesi BAHANUR ÖZKAN BAHAR
Görüntüle
2 NA'T MECMÛ'ASI (HÜSEYİN AYVANSARÂYÎ) (Rıfat Kütük Şahsi Kütüphanesi) Ayvansarâyî, Hâfız Hüseyin Diğer Aybala Sena KÜTÜK
Görüntüle
3 DÎVÂN (KESBÎ /KİSBÎ) Kesbî/Kisbî, Kesbî Mehmed Efendi ismail Aksoyak
Görüntüle
4 TERCÜME-İ DURÛB-I EMSÂL-İ ARABİYYE (KUDSÎ, ABDULLÂH EFENDİ) Kudsî, Abdullah Efendi Prof. Dr. Sadık Yazar
Görüntüle
5 TERCÜME-İ LUTFU'T-TEDBÎR fî SİYÂSÂTİ'L-MÜLÛK (KUDSÎ, ABDULLÂH EFENDİ) Kudsî, Abdullâh Efendi Prof. Dr. Sadık Yazar
Görüntüle
6 TERCÜME-İ EL-BERKU’L-YEMÂNÎ FÎ FETHİ’L-OSMÂNÎ (KUDSÎ, ABDULLÂH EFENDİ) Kudsî, Abdullâh Efendi Prof. Dr. Sadık Yazar
Görüntüle
7 DÎVÂN (TEKİRDAĞLI AHMED LÜTFÎ) Lütfî, Ahmed Lütfî Efendi Diğer Ahmet Serdar Erkan
Görüntüle
8 AHSENÜ'L-HABER MİN KELÂMİ SEYYİDİ'L-BEŞER (VÂSIF, ŞA'BÂN-ZÂDE ABDULLÂH VÂSIF ÇELEBİ) Vâsıf, Şa'bân-zâde Abdullâh Vâsıf Çelebi Diğer Nükran ERBAŞ
Dr. Öğr. Üyesi Muhammed İkbâl Güler
Görüntüle
9 DÎVÂNÇE (ABDÎ / VASSÂF) Abdî (Vassâf), Abdullâh Efendi Prof. Dr. İbrahim Halil Tuğluk
Görüntüle
10 İRŞÂD-I EZKİYÂ Abdî (Vassâf), Abdullâh Efendi Prof. Dr. İbrahim Halil Tuğluk
Görüntüle