Tasvir-i Efkâr’da yayımlanmış yazılardan bazılarının Şinasi’nin ölümünden sonra Ebüzziya Tevfik tarafından bir araya getirilmesiyle oluşturulmuş eser. Birinci cildinde dünya siyasetinde yer edinmiş Avrupalı devlet adamlarının yazışmaları, davetnameleri, beyanname, mektuplarıyla siyasi konularda devlet adamlarının elçiliklere gönderdikleri cevaplardan oluşmaktadır. Ebuzziya Tevfik’in “İhtar-ı Tab’” başlıklı iki sayfalık yazısından sonra Avrupalı devletlerin temsilcilerinin elçiliklere gönderdikleri dış politikayla ilgili pek çok yazışma, yorumsuz şekilde yer almaktadır. Başlıkların altında ilgili yazıların hangi amaçla, kim tarafından, ne zaman yazıldığı belirtilmektedir. Ayrıca bu yazıların Tasvir-i Efkâr’ın kaç numaralı ve tarihli sayısında yer aldığına dair bilgiler bulunur. "Lehistan Meselesi" başlığı altında Lehistan konusunda Fransa, İngiltere, Avusturya devletlerinin Petersburg’daki elçiliklere gönderdikleri mektupların tercümeleri yer almaktadır. Rusya’nın mektuplara verdiği cevabın Petersburg’da yayımlandığına dair bir yazı, Prens Gorçakof’un Fransa, İngiltere, Avusturya devletlerine verdiği cevap ve Fransa, İngiltere Rusya’nın çeşitli konulardaki tahriratlarının tercümeleri sunulmaktadır.

İkinci ciltte, Prens Gorçakof’un Londra’da bulunan Rus elçiliğine gönderdiği tahriratın tercümesi ile Gorçakof’un tahriratına cevap olarak Lord John Russell tarafından İngiltere Petersburg sefirine gönderilen tahrirat bulunur. Avusturya hariciye nazırı tarafından Paris ve Londra elçilerine Lehistan maddesiyle ilgili görüşlerini ifade eden bir tahrirat gönderdiği eserdeki seçme yazılardan anlaşılmaktadır. Lehistan hakkında Peterburg elçiliğine gönderilen Fransızca bir tahriratın tercümesi ile Fransa İmparatoru III. Napoli’nin yapılmasını teklif ettiği kongre için hükümdarlara gönderdiği davetname okuyuculara sunulmaktadır. İmparatorun davetnamesine İngiltere, Rusya, Avusturya, Prusya, İtalya devletlerinin yazdıkları cevaplar ve tarihler dikkate alındığında Tasvir-i Efkâr gazetesinin dönemin dış politikasına ait pek çok haberi okuyucularına çok kısa bir sürede ulaştırdıkları anlaşılmaktadır. "Fransa İmparatorunun davetnamesine cevaben Sultan Abdülaziz Han tarafından irsal bulunan Name-i Hümayunun tercümesi" başlığı altında Osmanlı devletinin diğer devletler gibi dış gelişmeleri yakından takip ettiği ve siyasi usullere göre gerekli yazışmaların yapıldığı gösterilmektedir.

Üçüncü cilt, bahsi geçen yazışmaların devamı, devletlerin siyasi konulardaki sorunlar hakkında çözüm önerilerinden oluşur. Eserde Şinasi ve Namık Kemal’in dış politikayla ilgili görüşlerini içeren yazıları bulunmaktadır. “Lehistan Meselesi”, “Roma Meselesi”, “İtalya Meselesi”, “Ahval-i Hazıra”, “Almanya Meselesi”, “Avusturya-Prusya Muharebesine Dair Diğer Bir Makale”, “Muharebe Üzerine Mütalaa”, “Karadağ’a Dair Bir Makale”, “Girit Meselesine Dair Bend-i Mahsusa”, “Girit Meselesine Dair Bir Fıkra”, “Bir Makale-i Siyasiye”, “Şark Meselesi Hakkında Bir Mütalaa”, “Şark Meselesine Dair Fransa’nın Aldığı Kararların En Önemlileri”, “Memleketin Meselesine Dair Layiha" şeklindeki yazılarda dönemin siyasi olaylarına ışık tutulmaktadır.

Dördüncü cilt, imzasız olarak çıkan "Bir Fıkra" başlıklı yazısıyla başlar. Prusya’nın yalnızca kendisi için icra ettiği bazı tedbirlere kanaat etmeyerek Rusya devletine zaptiyelik yaptığına dair bir eleştiri yayınlanır. "Bir Mütalaa" başlığı altında Rusya ve Prusya devletlerinin siyasi mukavelesi ile dış politikadaki yaptırımları eleştirilmektedir.

Beşinci ciltte "Memleketeyn meselesine dair bir lâyiha" başlığının altında “Kemal Bey tarafından yazılmıştır” notuyla Namık Kemal’in, Memleketeyn meselesinin hukuki ve uluslararası ilişkiler açısından önemi üzerinde duran yazıları ve Etoil d’Orient gazetesinin kendilerine yönelttiği suçlamalara verdiği karşılık yer almaktadır. Dış olaylar ile ilgili haberler verilirken zaman zaman taraflar arasındaki durum, yazarların kendi siyasi görüşleri doğrultusunda yorumlanmaktadır. Şinasi, "Roma Meselesi" başlıklı yazısında kilisenin devletten ayrılışına destek vererek İtalyan hükümetini savunur. İtalyan yurttaşların kiliseye karşı birlik olmalarına destek vererek Papa’nın haksızlık yaptığına vurgu yapar. Fransa’nın siyasi sebepleri öne sürerek Papa’nın tarafını tutuşuyla ilgili haberlere yer verir. Şinasi, bu yazılarında din-devlet işlerinin ayrılığını destekleyen yazılar kaleme alır. Ayrıca “İtalya Meselesi” başlığı altında İtalya’daki siyasi olaylar hakkında görüşlerini açıklamaktadır. Eserin diğer yazıları Fransa ve İtalya arasındaki çeşitli mukavelelerden ibarettir.   

Şinasi, Lehistan meselesinde görüşlerini ifade eden yazılar yazarak diğer milletler gibi Lehlilerin bağımsızlıklarına sahip olma hakkına sahip olduklarını savunmaktadır. Rusya’nın Memleketeyn meselesindeki konumu ve tavrına değinerek Lehistan meselesi üzerinden Rusya’nın komşu ülkelere karşı yürüttüğü politika ve Etoil d’Orient gazetesinin Rusya çıkarlarını korumaya yönelik adımları eleştirilmektedir. "Almanya Meselesi"ne ilişkin açıklamalar ve görüşlere yer verilir. "Karadağ" başlıklı yazıda Karadağ isyanlarına ve Osmanlı askerlerinin isyanları bastırmadaki başarılarından söz edilmektedir.

1303/1886 tarihinde  "Matba’a-i Ebüzziya” tarafından basılan eser, dönemin diğer siyasi olaylarını belgeler ışığında sunmaktadır. 

İbrahim Şinasi’nin biyografisi için bk. “Şinasi”. Türk Edebiyatı İsimler Sözlüğü. http://teis.yesevi.edu.tr/madde-detay/sinasi