MÜNTEHABÂT-I NAFİA-İ RİSÂLE-İ KUŞEYRİYE (NÂFİ')
tasavvuf eserinin muhtasar tercümesi
Nâfi', Abdünnâfi' İffet Efendi (d. 1239/1823 - ö. 1308/1891)

ISBN: 978-9944-237-87-1


Kuşeyrî Risâlesi’nin Abdünnâfi‘ İffet Efendi tarafından yapılan muhtasar tercümesi. Mütercim eserin dîbâcesinde tasavvuf eserlerini mütâlaadan keyif aldığını ve Şeyh Kâsım-ı Hânî’nin Kitâb-ı Seyr ü Sülûk adlı eserini tercüme ettikten sonra İmâm Kuşeyrî’nin Risâle’sini 1300/1882-83 yılının başlarında Türkçeye tercüme ettiğini, daha sonra eserini bastırma düşüncesiyle ona bazı önemli meseleleri ve izahları ekleyerek eseri tamamladığını belirtir. Kuşeyrî Risâlesi’nin ilk bölümünde önemli sûfîlerin biyografilerine, sonraki bölümlerde ise çeşitli tasavvufî kavramlara yer verilmiştir. Abdünnâfi‘ İffet Efendi, eseri tercüme ederken bu tertibi değiştirdiğini ve önce tasavvufi ıstılahların anlamına, sonrasında sıfatlar ve hâllere, son olarak da önemli sûfîlerin biyografilerine yer verdiğini belirtir (Abdunnâfi‘ İffet Efendi 1308: 8-10).

Eserde “vakt, makâm, hâl, kabz ve bast, heybet ve üns, cem‘ ve fark, cem‘ü’l-cem‘, fenâ ve bekâ, gaybet ve huzûr, sahv ve sekr, mahv ve isbât, setr ve tecellî, telvîn ve temkîn, kurb ve bu‘d, şerî‘at ve hakîkat, nefes, havâtır, ilme’l-yakîn, ayne’l-yakîn, hakka’l-yakîn, vârid, şâhid, nefs, mücâhede, halvet ve uzlet, takvâ, verâ‘, zühd” gibi çeşitli tasavvufî ıstılahlar hakkında bilgi verilir. Eserin son bölümünde ise 83 önemli mutasavvıfın biyografileri ele alınmıştır.

Abdünnâfi‘ İffet Efendi, tercümesinde asıl metindeki konuların hemen hepsine yer vermiş, ancak bunları daha kısa olarak sade ve akıcı bir şekilde Türkçeye tercüme etmiştir. Eserin başında Muhtâr Efendi tarafından kaleme alınmış 33 beyitlik manzum bir takriz yer almaktadır.

1308 yılının Muharrem ayında (Ağustos 1890) basılan eser 336 sayfadır. Eser hakkında yapılmış herhangi bir bilimsel çalışma tespit edilememiştir.

Müellifin biyografisi için bk. “Nâfi', Abdünnâfi' İffet Efendi‘”. Türk Edebiyatı İsimler Sözlüğü. http://teis.yesevi.edu.tr/madde-detay/nafi-abdunnafi-iffet-efendi

Eserden Örnekler


El-Vakt: Cümle-i ıstılâhât-ı ehl-i tasavvufdan olan vakt ta‘bîri mahalline göre me‘ânî-i müte‘addidede müsta‘meldir. Şöyle ki ehl-i tahkîk ‘indinde vakt, ma‘lûm olmayan bir emr-i mevhûmun zamân-ı husûlünü ta‘yîn edecek emr-i mütehakkıkdan ‘ibâretdir. Meselâ bir kimse deyninin edâsını ibtidâ’-i rebî‘e ta‘lîk eylese ibtidâ’-i rebî‘ edâ’-i deynin vakt-i husûlü olmuş olur, rebî‘ ise emr-i ma‘lûm u mütehakkıkdır.

Üstâd Ebû Aliyy-i Dekkâk rahmetullâhi te‘âlâ buyurmuşlar ki bir insân her ne şey’in istishâbında ve her ne şey ile tevaggul ü iştigâlde olur ise bu şey o kimsenin vakti olmuş olur. Meselâ şuglü dünyâ ile ise vakti dünyâ ve âhiret ile meşgûl ise vakti âhiret ve sürûrda ise vakti sürûr ve hüznde ise vakti hüzndür. Hâsılı bir insân üzerine ekvân u ahvâlden gâlib olan her ne ise o şey o kimsenin vaktidir (Abdunnâfi‘ İffet Efendi 1308: 10).

Kaynakça


Abdunnâfi‘ İffet Efendi (1308). Müntehabât-ı Nâfi‘a-i Risâle-i Kuşeyriye, İstanbul.

Atıf Bilgileri


TAŞTAN, ERDOĞAN. "MÜNTEHABÂT-I NAFİA-İ RİSÂLE-İ KUŞEYRİYE (NÂFİ')". Türk Edebiyatı Eserler Sözlüğü, http://tees.yesevi.edu.tr/madde-detay/muntehabat-i-nafia-i-risale-i-kuseyriye-nafi. [Erişim Tarihi: 19 Haziran 2025].


Benzer Eserler

# Madde Yazar Madde Yazarı İşlem
1 EL-ESERÜ’L-MU‘TEBER FÎ TERCEMETİ NUHBETİ’L-FİKER (NÂFİ') Nâfi', Abdünnâfi' İffet Efendi Dr. Öğr. Üyesi ERDOĞAN TAŞTAN
Görüntüle
2 TERCEME-İ ÂDÂB-I GELENEBEVÎ (NÂFİ') Nâfi', Abdünnâfi' İffet Efendi Dr. Öğr. Üyesi ERDOĞAN TAŞTAN
Görüntüle
3 TERCÜME-İ BURHÂN-I GELENBEVÎ: MÎZÂNÜ’L-BÜRHÂN (NÂFİ') Nâfi', Abdünnâfi' İffet Efendi Dr. Öğr. Üyesi ERDOĞAN TAŞTAN
Görüntüle
4 NÂFİ’Ü'L-ÂSÂR NEVBÂVE-İ SİMÂRU’L-ESMÂR (NÂFİ‘) Nâfi‘, Abdünnâfî‘ İffet Efendi Dr. Öğr. Üyesi ERDOĞAN TAŞTAN
Görüntüle
5 KÂMİLÜ’L-ÂSÂR HİKÂYE-İ CİHÂNDÂR (NÂFİ') Nâfi', Abdünnâfi' İffet Efendi Dr. Öğr. Üyesi ERDOĞAN TAŞTAN
Görüntüle
6 MAHZEN-İ ESRÂR-I ŞU‘ARÂ (NÂFİ') Nâfi‘, Abdünnâfî‘ İffet Efendi Dr. Öğr. Üyesi ERDOĞAN TAŞTAN
Görüntüle
7 PEYÂM-I SÛR (NÂFİ') Nâfi', Abdünnâfi' İffet Efendi Dr. Öğr. Üyesi ERDOĞAN TAŞTAN
Görüntüle
8 REHBER-İ SEYR-İ SULÛK (NÂFİ') Nâfi', Abdünnâfi' İffet Efendi Prof. Dr. Beyhan KESİK
Görüntüle
9 DÎVÂN (ABDÜNNÂFİ İFFET EFENDİ) Nâfi‘, Ramazan-zâde Abdünnâfi İffet Efendi Dr. Emrah GÜNDÜZ
Görüntüle
10 TERCEME-İ MUKADDİME-İ İBN-İ HİŞÂM (NÂFÎ) Nâfi', Abdünnâfi' İffet Efendi Diğer Rumeysa Güven
Görüntüle
11 MÜLTEKATAT-I HASEKÎYE (NÂFİ') Nâfi', Abdünnâfi' İffet Efendi Prof. Dr. Beyhan KESİK
Görüntüle
12 MİR‘ÂT-İ HAK-NÜMÂ (RA‘NÂ) Ra‘nâ, Mustafa Efendi Dr. Emrah GÜNDÜZ
Görüntüle
13 EN-NEF'U'L-MUAVVEL FÎ TERCEMETİ'T-TELHÎS VE'L-MUTAVVEL (NÂFİ') Nâfi', Abdünnâfi' İffet Efendi Prof. Dr. Mücahit Kaçar
Görüntüle
14 REHBER-İ SÂLİKÂN-I SEYR Ü SÜLÛK (NÂFİ') Nâfi', Abdünnâfi' İffet Efendi ismail Aksoyak
Görüntüle
15 DİVANÇE (VÂZIH) Mustafâ Vâzıh Araş. Gör. Giyasi BABAARSLAN
Görüntüle
16 MEVRİDÜ’L-VÜSÛL FÎ MEVLİDİ’R-RESÛL (İBRÂHÎM ZİKRÎ) İbrâhîm Zikrî Prof. Dr. Mehmet Fatih Köksal
Görüntüle
17 ED-DÜRERÜ'L-MÜNTAHABÂTÜ'L-MENSÛRE FÎ ISLÂHİ'L-GALATÂTİ'L-MEŞHÛRE / GALATÂT-I HAFÎD EFENDİ Hafîd, Mehmed Hafîd Efendi Doç. Dr. Ramazan Ekinci
Görüntüle
18 TARÎKÜ'L-İHTİSÂR Nûrî, Osman Hanyevî Prof. Dr. Orhan Kurtoğlu
Görüntüle
19 TUHFETU SABRÎ AN-LİSÂNİ BULGARÎ Mehmed Sabrî Dr. Öğr. Üyesi Özkan Uz
Görüntüle
20 RAVZ-I VERD Şâkir, Ahmed Paşa Prof. Dr. Ramazan Sarıçiçek
Görüntüle
21 KENZ-İ FUSAHÂ (ABBAS KEMÂL EFENDİ) Abbas Kemâl Efendi, Kerküklü Diğer Öznur ÖZER
Görüntüle
22 DÎVÂN (ABDÎ) Abdî, Abdülkerîm Abdî Efendi Prof. Dr. Beyhan KESİK
Görüntüle
23 MEVLİD (ABDÎ) Abdî Doç. Dr. Hasan Kaya
Görüntüle
24 DÎVÂN (ABDÎ) Abdî, Şarkîkarahisarlı Dr. Hacer SAĞLAM
Görüntüle