- Yazar Biyografisi (TEİS)
Şinasi - Madde Yazarı: Dr. Öğr. Üyesi Adem Özbek
- Eser Yazılış Tarihi:1862
- Yazıldığı Saha:Anadolu-Osmanlı
- Edebiyat Alanı:Yenileşme Dönemi Türk Edebiyatı
- Dönemi:19. Yüzyıl
- Dili:Türkçe
- Alfabesi:Arap
- Yapısı:Manzum
- Niteliği:Telif
- Türü/Formu:Diğer
- Yayın Tarihi:22/10/2022
MÜNTEHABÂT-I EŞ'ÂRIM / DİVAN-I ŞİNASİ (ŞİNASİ)
şiirlerŞinasi (d. 1826 - ö. 12 Eylül 1871)
ISBN: 978-9944-237-87-1
Yeni Türk Edebiyatı’nın öncülerinden İbrahim Şinasi tarafından kaleme alınan eski ve yeni tarzda şiirlerden oluşan eser. Yanlış bir şekilde, Divan-ı Şinasi veya Şinasi Divanı olarak da bilinen eserin asıl ismi “Seçilmiş Şiirlerim” anlamına gelen Müntehabât-ı Eş'ârım’dır. Eserde yer alan manzumeler, bizzat Şinasi tarafından kendi şiirleri arasından seçilmiştir.
Eser; gazel, kaside, münacat, nazire, methiye, fabl, hezel ve hiciv, tarih ve beyit gibi klasik edebiyatımızdan gelen nazım şekilleri ve türlerden oluşmasına rağmen, özellikle münacat, kaside ve fabllerde dikkat çeken gerek dil ve üslup gerekse şekil ve muhtevadaki pek çok yenilik bakımdan âdeta yeni bir edebiyatı müjdelemektedir. Divan şiirinin vazgeçilmez unsurlarından biri olan mazmunlardan olabildiğince sıyrılarak “fikr”i yansıtmaya odaklanan Şinasi, pozitivist bir bakış açısıyla “akl”ı ön plana çıkarmıştır. Sade ve anlaşılır bir halk diliyle kaleme alınan pek çok şiirin yer aldığı Müntehabât-ı Eş'ârım, gerek dili ve üslubu gerekse şekil ve muhtevasındaki farklılık, yenilik ve özgünlükle edebiyat tarihimizin çığır açan öncü eserlerinden biri olmayı başarmıştır.
Eserin birinci baskısı “Eş’âr-ı Âcizânemden Bazı Müntehabât” adıyla 12 Ağustos 1862 yılında Tasvîr-i Efkâr Matbaası’nda Şinasi tarafından yapılmıştır. Bazı düzeltme ve ilavelerle 1870 yılında 88 sayfa olarak ikinci defa yayımlanan Müntehabât-ı Eş'ârım’ın üçüncü baskısı şairin ölümünden bir yıl sonra, 4 Nisan 1872 tarihinde 63 sayfa olarak Matbaa-i Âmire’de yapılmıştır. Eserin dördüncü baskısı 1885’te Ebuzziya Tevfik tarafından Matbaa-i Ebuzziya’da Şinasi’nin Fransızcadan tercüme ettiği şiirlerden oluşan Tercüme-i Manzume adlı eseriyle bir arada Divân-ı Şinasi adıyla yayımlanmıştır. Eserin beşinci baskısı, söz konusu bu baskıya sadık kalınarak 1894 yılında yapılmıştır.
Eski harflerle ve az çok değişikliklerle beş defa yayımlanan Müntehabât-ı Eş'ârım adlı eserin yeni Türk alfabesine aktarılarak yayımlanması, yarım asır sonra, 1945 yılında başarılabilmiştir. Mualla Anıl tarafından Müntahabat-ı Eş'arım (Divan) adıyla yayımlanan bu baskı 76 sayfadır. Eserin yedinci baskısı ise Müntahabât-ı Eş'âr adıyla Dün-Bugün Yayınevi’nin “Şinasi Külliyatı” serisinin ilk kitabı olarak 1960 yılında Süheyl Beken tarafından yapılmıştır. Eser, Şinasi’nin bütün eserlerini bir araya getirerek yayımlayan İsmail Parlatır ve Nurullah Çetin’in hazırladığı “Şinasi-Bütün Eserleri” (2005) adlı kitapta da Müntehabât-ı Eş'ârım adıyla yer almıştır.
Şairin biyografisi için bk. “Şinasi”. Türk Edebiyatı İsimler Sözlüğü. http://teis.yesevi.edu.tr/madde-detay/sinasi
Eserden Örnekler
Münâcât
Hak-Teâlâ azamet âleminin pâdişehi
Lâ-mekândır olamaz devletinin taht-gehi
Hâsdır Zât-ı İlâhîsine mülk-i ezelî
Bî-hudûd anda olan kevkebe-i lem-yezelî
Eser-i hikmetidir yerle göğün bünyâdı
Dolu boş cümle yed-i kudretinin îcâdı
İzzet ü şânını takdîs kılar cümle melek
Eğilir secde eder pîş-i celâlinde felek
Emri vech üzre yer eyler gece gündüz hareket
Değişir tâzelenir mevsim-i feyz ü bereket
Pertev-i rahmetinin lem’asıdır ayla güneş
Tâb-ı hışmından alır alsa cehennem âteş
Şerer-i heybet-i ulviyyesidir yıldızlar
Anların şu’lesi gök kubbesini yaldızlar
Kimi sâbit kimi seyyâr be-takdîr-i Kadîr
Tanrı’nın varlığına her biri bürhan-ı münîr
Varlığın bilme ne hacet küre-i âlem ile
Yeter isbâtına halk ettiği bir zerre bile
Göremez zâtını mahlûkunun âdî nazarı
Hisseder nûrunu ammâ ki basîret basarı
Vahdet-i zâtına aklımca şahâdet lâzım
Can ü gönlümle münâcât ü ibâdet lâzım
Neş’e-i şevk ile âyâtına tapmak dilerim
Anla var Hâlik’ıma gayri ne yapmak dilerim
Ey Şinâsî içimi havf-ı İlâhî dağlar
Sûretim gerçi güler kalb gözüm kan ağlar
Eder isyânıma gönlümde nedâmet galebe
N’eyleyim yüz bulamam ye’s ile afvım talebe
Ne dedim tevbeler olsun bu da fi’l-i şerdir
Benim özrüm günehimden iki kat bed-terdir
Nûr-ı rahmet niye güldürmeye rû-yi siyehim
Tanrı’nın mağfiretinden de büyük mü günehim
Bî-nihâye keremi âleme şamil mi değil
Yoksa âlemde kulu âleme dâhil mi değil
Kulunun za’fına nisbet çoğ ise noksânı
Ya anın kahrına gâlib mi değil ihsânı
Sehvine oldu sebeb acz-i tabî’î kulunun
Hem odur âlem-i mâ’nide şefî’i kulunun
Beni afveylemeğe fazl-ı ilâhîsi yeter
Sanma hâşâ kerem-i nâ-mütenâhîsi biter (Şinasi 1870).
Kaynakça
Kaynakça
Şinasi (1870). Müntehabât-ı Eş'ârım. İstanbul: Tasvîr-i Efkâr Matbaası.
Şinasi (1960). Müntahabât-ı Eş'âr/Külliyat I. (hzl. Süheyl Beken), Ankara: Dün Bugün Yayınevi.
Şinasi (2005). Şinasi/Bütün Eserleri. (hzl. İsmail Parlatır, Nurullah Çetin). Ankara: Ekin Kitabevi.
Atıf Bilgileri
Benzer Eserler
# | Madde | Yazar | Madde Yazarı | İşlem | ||
---|---|---|---|---|---|---|
1 | DURÛB-I EMSÂL-İ OSMÂNİYYE (ŞİNÂSÎ) | Şinasi | Dr. Öğr. Üyesi Murat Altuğ |
Görüntüle | ||
2 | KASÎDELER [SADR-I ESBAK MERHÛM REŞÎD PAŞA HAZRETLERİ'NİN SİTÂYİŞİNİ MUTAZAMMIN OLAN BA'ZI KASÂ'İD-İ ÂCİZÂNEMDİR] (ŞİNASİ) | Şinasi | Akın ZENGİN |
Görüntüle | ||
3 | MÜNTEHABÂT-I TASVÎR-İ EFKÂR, BİRİNCİ KISIM: SİYÂSİYÂT (ŞİNASİ) | Şinasi | Dr. Necla Dağ |
Görüntüle | ||
4 | ŞÂ'İR EVLENMESİ (ŞİNASİ) | Şinasi | Diğer Ezgi Şahin |
Görüntüle | ||
5 | MÜNTEHABÂT-I MUSTAFA REFİK (MUSTAFA REFİK) | Mustafa Refik | Öğretmen Habibe Yılmaz |
Görüntüle | ||
6 | MÜNTEHABÂT-I TASVÎR-İ EFKÂR, İKİNCİ KISIM: MÜBÂHASÂT-I EDEBÎYE (ŞİNASİ) | Şinasi | Dr. Necla Dağ |
Görüntüle | ||
7 | TERCÜME-İ MANZÛME [FRANSIZ LİSÂNINDAN NAZMEN TERCÜME EYLEDİĞİM BAZI EŞ'ÂR / EXTRAİT DE POÈSİES ET DE PROSES TRADUİTS EN VERDS DU FRANÇAİS EN TURC] (ŞİNASİ) | Şinasi | Dr. Öğr. Üyesi Dinçer Atay |
Görüntüle | ||
8 | MÎZÂNÜ'L-BELÂGA (ABDURRAHMAN SÜREYYÂ) | Abdurrahman Süreyyâ, Mîrdûhî-zâde | Araş. Gör. MUSTAFA KILIÇ |
Görüntüle | ||
9 | SÜNÛHÂT (ABDÜLVEHHÂB) | Abdülvehhâb, Bolulu | Dr. Öğr. Üyesi Adem Özbek |
Görüntüle | ||
10 | BELÂGAT-I LİSÂN-I OSMÂNÎ (AHMED HAMDİ) | Ahmed Hamdi, Şirvânî | Araş. Gör. MUSTAFA KILIÇ |
Görüntüle | ||
11 | LUGAT-I KÂMÛS (AHMED LÜTFÎ) | Ahmed Lütfî Efendi | Diğer Hamza Havuz |
Görüntüle | ||
12 | LEHCE-İ OSMÂNÎ (AHMET VEFİK PAŞA) | Ahmed Vefîk Paşa | Diğer Hamza Havuz |
Görüntüle | ||
13 | ISTILÂHÂT LÜGATİ (YENİŞEHİRLİ AVNÎ) | Avnî, Yenişehirli | Dr. Bihter Gürışık Köksal |
Görüntüle | ||
14 | BELÂGAT-I OSMÂNİYYE (CEVDET PAŞA) | Cevdet Paşa, Ahmed Cevdet Paşa, Lofçalı | Prof. Dr. Mücahit Kaçar |
Görüntüle | ||
15 | HADÎKATÜ'L-BEYÂN (HACI İBRÂHİM EFENDİ) | Hakkı, Hacı İbrâhim Hakkı Efendi | Araş. Gör. MUSTAFA KILIÇ |
Görüntüle | ||
16 | SEFÎNETÜ’L-İNŞÂ (HÂLET) | Hâlet, İbrâhim Hâlet Bey, İstanbullu | Araş. Gör. MUSTAFA KILIÇ |
Görüntüle | ||
17 | SEVDÂ-YI NİHÂN (HÂLİD) | Hâlid, Yenişehirli-zâde Hâlid Eyyûb Bey | Doç. Dr. Macit Balık |
Görüntüle |