MÜNTEHAB (YAHYÂ TEVFÎK) (Topkapı Sarayı Müzesi Kütüphanesi, Türkçe Yazmalar, H 344)
tematik beyitler mecmuası
Şeyhülislâm Yahyâ Tevfîk Efendi (d. 1128/1716 - ö. 1205/1791)

ISBN: 978-9944-237-87-1


Şeyhülislâm Yahyâ Tevfîk Efendi (d. 1716 - ö. 1791) tarafından tertip edilen şiir mecmuası. Kütüphane kataloğunda “Müntehab” adıyla kayıtlı olan eserin 18. yüzyılda derlendiği bilinmekle birlikte kesin tarihi belli değildir. 106 yapraktan müteşekkil mecmuanın metni, aharlı elvan kâğıt üzerine nestalik hatla yazılmıştır. Miklepli kırmızı deri ve yeşil kadife ciltli eserin ser levhası müzehhep, cetvelleri yaldızlıdır.

Mecmuada yer alan 87 başlıkta Arap, Fars ve Türk edebiyatına mensup şairlerin şiirlerinden seçme beyitlere ve ağırlıklı olarak kıt’a ve rubâ’î nazım şekilleriyle yazılmış şiirlere yer verilmiştir. Bu mecmuanın en büyük özelliği, derleyen tarafından açılan başlıklarda “din, sosyal hayat, ahlâk, insanların takdir edilen ve eleştirilen özellikleri, insan psikolojisi, kader, eğlence, sevgiliyle ilgili güzellik unsurları, âşığın hâlleri…” gibi konularda çok sayıda Arapça, Farsça ve Türkçe beyit ve şiir örneklerine yer verilmesidir. Bu bakımdan önceki yüzyıllarda örnekleri görülen tematik şiir mecmuası geleneğinin bir örneği olarak değerlendirilebilir.

Bu hacimli mecmuada şiiri bulunan şairlerin alfabetik listesi şöyledir: Abdurrahman Efendi, Ahmed bin Kemâl, Âhî, Alîhân, Ârif Şîrâzî, Ârif-i Tebrîzî, Âsım Efendi, Atâyî, Azmî-zâde Hâletî, Baba Tâlib Isfahânî, Bahâeddîn, Bâkî, Behiştî, Beşşâr, Bihterî, Bilâlî, Câmî, Cemâlî, Cem’î, Cevherî, Cevrî, Cihângîr, Dâniş, Dânişî, Dürrî Efendi, Ebûbekr Ahmed bin Muhammed, Ebu’l-Hasan Ali ibn Abbâs, Ebû Nüvâs, Ebû Temmâm, Ebû Turâb, Edhem, Edîbî, Emrî, Emânî, Enverî, Es’ad Efendi, Es’adü’l-Taftâzânî, Esîr, Fasîh, Fasîhî Neccârî, Feyzî-i Hindî, Firdevsî, Fuzûlî, Ganî, Hakîm Erzakî, Hâkânî, Harîrî, Hassân bin Sâbit, Haydâr, Hayretî, Hayyâm, Hayâlî, Hazret-i Mevlânâ, Hemedânî, Hilâlî, Himmet, Huzûrî, Hâcı İsma’îl Bahşî, Hâfız-ı Şirâzî, Hüccet, Hümâyûn, Hüseyin Vâ’iz, Hüsrev, İbn Şeref, İbretî, İbrâhim El-kazî, İmâm Hanbelî, İmâm Şâfi’î, İmâmzâde, İsmetî, İzzet, İzzet Paşa, Kabûlî, Kâmî, Kâsım Şehîd, Kâtibî, Kelîm, Kemâl, Kemâl Paşazâde Efendi, Kemâl İsma’îl, Keyfî, Levhî, Lisânî, Lisânî, Mahremî, Mansıf, Mantıkî, Meczûb, Mesihâ, Mesîhâ-yı Kâşî, Mesîhî, Meyhâr-ı Kâşî, Mısrî-i Fazlî, Mîr Abdullâh Keşmîrî, Mîr Gıyâseddîn Mansûr, Mîr Seyyid Muhammed Hayret, Mîr Şâh, Mihrî, Mirzâ Abdu’l-Muhsin, Mirzâ Sâ’ib, Mirzâ Sa’îd Hakîm, Mirzâ Tâhir, Mîrzâ, Mîrzâ Mahmûd, Molla Hâcı Muhammed, Molla Nâzım, Molla Sa’îd Eşref, Muhammed Kulı Selîm, Muhammed Mü’mîn Nişâbûrî, Muhammed bin Abdullâh, Muhlis Hân, Muhsin Kalender, Muhteşem, Muhyiddîn ibn Abduzzâhir, Mu’înî, Münîf, Mütenebbî, Müşfikî, Nâbî, Nâsır Alî, Nahîfî, Nâ’ilî, Nâtıkî, Nazîm, Nazîrî, Nazîrî, Necîbâ, Necîbâ-yı Kâşî, Nedîm, Nef’î, Nergisîzâde, Nevâyî, Nev’î, Neylî Efendi, Neşâtî, Nim’etullah, Nizâm, Nusret, Peyâmî, Râgıb Paşa, Râgıb Vezîr, Râkım, Rahmî, Râmî-i Hindistânî, Râzî, Râşid, Revânî, Riyâzî, Rûhî, Rüşdî, Sabrî, Sâbit, Sâfî, Sâmet, Sâmî, Sâmî, Sâ’ib, Sa’îdâ, Selmân, Selîm, Selîm Tahrânî, Sencer, Seyyid Abdullâh Hâlîl, Sulbî Beg, Süleymânî, Sırrî, Şefî’â, Şehdî, Şekîbâ-yı Şîrâzî, Şeref, Şeref Cihân, Şevket, Şeydâ, Şeyh Kemâl, Şeyh Takiyüddîn, Şâh Abbâs, Şâh Muhammed Şîrâzî, Şâh Tâhir, Şâh-ı Nakşbendî, Şâhî, Şâpûr Şifâyî, Şihâb, Tabîbzâde, Tâlib, Te’sîr, Tuğrâyî, Tıflî, Urfî, Vahîd, Vâhid, Vahyî, Vâlihî-i Üskübî, Vâ’iz, Vahşî, Vassâf, Vecdî, Vehbî, Velî, Veysî, Yahyâ, Yahyâ Tevfîk Efendi, Zamîrî, Zâtî.

Mürettibin biyografisi için bk. "Tevfîk, Seyyid Yahyâ Efendi". Türk Edebiyatı İsimler Sözlüğü. http://teis.yesevi.edu.tr/madde-detay/tevfik-seyid-yahya-efendi 

Kaynakça


Özerol, Nazmi (2016). “Şeyhülislâm Yahyâ Tevfîk Efendi’nin Müntehab Adlı Şiir Mecmûası”. Littera Turca (Journal of Turkısh Language and Literature), 2 (1): 343-366. https://dergipark.org.tr/tr/download/article-file/181236 [Erişim tarihi: 16.09.2022]

Atıf Bilgileri


ÖZEROL, Nazmi. "MÜNTEHAB (YAHYÂ TEVFÎK) (Topkapı Sarayı Müzesi Kütüphanesi, Türkçe Yazmalar, H 344)". Türk Edebiyatı Eserler Sözlüğü, http://tees.yesevi.edu.tr/madde-detay/muntehab-yahya-tevfik-topkapi-sarayi-muzesi-kutuphanesi-turkce-yazmalar-h-344. [Erişim Tarihi: 27 Aralık 2024].


Benzer Eserler

# Madde Yazar Madde Yazarı İşlem
1 MANZÛME-İ DURÛB-I EMSÂL (HIFZÎ) Hıfzî Dr. Öğr. Üyesi BAHANUR ÖZKAN BAHAR
Görüntüle
2 NA'T MECMÛ'ASI (HÜSEYİN AYVANSARÂYÎ) (Rıfat Kütük Şahsi Kütüphanesi) Ayvansarâyî, Hâfız Hüseyin Diğer Aybala Sena KÜTÜK
Görüntüle
3 DÎVÂN (KESBÎ /KİSBÎ) Kesbî/Kisbî, Kesbî Mehmed Efendi ismail Aksoyak
Görüntüle
4 TERCÜME-İ DURÛB-I EMSÂL-İ ARABİYYE (KUDSÎ, ABDULLÂH EFENDİ) Kudsî, Abdullah Efendi Prof. Dr. Sadık Yazar
Görüntüle
5 TERCÜME-İ LUTFU'T-TEDBÎR fî SİYÂSÂTİ'L-MÜLÛK (KUDSÎ, ABDULLÂH EFENDİ) Kudsî, Abdullâh Efendi Prof. Dr. Sadık Yazar
Görüntüle
6 TERCÜME-İ EL-BERKU’L-YEMÂNÎ FÎ FETHİ’L-OSMÂNÎ (KUDSÎ, ABDULLÂH EFENDİ) Kudsî, Abdullâh Efendi Prof. Dr. Sadık Yazar
Görüntüle
7 DÎVÂN (TEKİRDAĞLI AHMED LÜTFÎ) Lütfî, Ahmed Lütfî Efendi Diğer Ahmet Serdar Erkan
Görüntüle
8 MÜSTEVCEBÜ’L-HALÂS FÎ TEFSÎR-İ SÛRETİ’L-İHLÂS (TÂHİR, MEKKÎ-ZÂDE MEHMED) Tâhir, Mekkî-zâde Mehmed Tâhir Efendi (?/? – ö. 1128/1716) Dr. Öğr. Üyesi Oğuzhan UZUN
Görüntüle
9 AHSENÜ'L-HABER MİN KELÂMİ SEYYİDİ'L-BEŞER (VÂSIF, ŞA'BÂN-ZÂDE ABDULLÂH VÂSIF ÇELEBİ) Vâsıf, Şa'bân-zâde Abdullâh Vâsıf Çelebi Diğer Nükran ERBAŞ
Dr. Öğr. Üyesi Muhammed İkbâl Güler
Görüntüle
10 DÎVÂNÇE (ABDÎ / VASSÂF) Abdî (Vassâf), Abdullâh Efendi Prof. Dr. İbrahim Halil Tuğluk
Görüntüle