MÜNŞEÂT, TEVÂRİH, ­KASÂİD VE EŞ’ÂR MECMUASI (MÜNÎB)
mecmua
Münîb, Mehmed Münîb Ayıntâbî (d. 1150?/1731? - ö. 1238/1823)

ISBN: 978-9944-237-87-1


Münîb Efendi''nin derlediği eser. Osmanlı’nın son dönem âlimlerinden Mehmed Münîb Ayıntâbî, edebi eserler başta olmak üzere, fıkıh, biyografi, dil ilimleri gibi konularda Arapça ve Türkçe eserler kaleme almış bir şahsiyettir. Münîb Efendi'ye ait mecmuanın bir kısmı ömrünün müreffeh yıllarında bir kısmı da Aydın'da sürgün yaşadığı dönemde kendi talebiyle çevresi tarafından kağıda dökülmüştür. 

Münîb Efendi’nin şiirlerinin çoğu tarih düşürme türünde yazılmış olmakla birlikte kaside, gazel ve kıt'aları da mevcuttur. Mecmuada, müellifin ramazâniyye, bahâriyye, îydiyye, gazel, tevârih vb. türlerde yazdığı Arapça, Türkçe ve Farsça şiirler, çeşitli eserler üzerine yazdığı takrizler, farklı konuları ele aldığı risaleler, gönderdiği ve aldığı bazı mektuplar, hutbeler ve muhtelif edebî yazıları yer almaktadır. Şiirlerinin ekseriyeti muhtelif vesilelerle söylemiş olduğu tarihlerden oluşmaktadır. Mecmua, birçok önemli şahsiyetin adlarını ve vazifelerini içermesi hasebiyle sosyal tarih çalışmaları için önemli kaynaklar arsındadır.

Mecmua'da müfret, gazel, kaside, murabba, kıt'a, rubai, tahmis gibi nazım şekilleri mevcuttur. Mecmua'daki 24 gazel âşıkane ve sofiyane tarzda kaleme alınmıştır. 3 gazel Farsça yazılmıştır. Eserde bir tahmis, 62 müfret, bir rubai ve iki adet de murabba mevcuttur.

Mecmua'da yer alan 11 kıt'anın biri Farsça, diğerleri ise Osmanlı Türkçesiyle kaleme alınmıştır. Kıt'alardan biri methiye tarzında kaleme alınmış olup diğer kıt'alar ise Hz. İbrahim, Hz. İshak, Hz. Yakup, Hz. Yusuf, Sare, Hz. Yusuf’un annesi Rahil gibi şahsiyetler hakkındadır. Ayrıca tüfek için yazılmış bir kıt'a da mevcuttur.

Mecmua'da 15 adet muhtelif türlerde kaleme alınmış kaside yer almaktadır. Kasidelerden 11 adedi Osmanlı Türkçesi, 3 adedi Arapça ve 1 adedi Farsça kaleme alınmıştır. Kasideler; ramazaniye, methiye, ıydiye, tevhit, bahariye ve nevruziye türlerindedir.

Mecmua'nın büyük çoğunluğunu teşkil eden tarihler 118 adet olup bu tarihlerden dördü Arapça ve ikisi Farsça, diğerleri Türkçedir. Tarihler konu itibariyle çeşitlilik arz etmektedir: Dürrizâde Mustafa Efendi'nin Şeyhülislam oluşu, Tahir Efendi’nin sünneti, Abdülhamid Han’ın cülusu, Esad Efendizâde Şerif Efendi'nin sadr-ı Rum olması, Hatice Sultan'ın doğumu, İbrahim Paşazade Esad Bey Efendi’nin kızı Adile Hanım’ın doğumu, Ahmet Ziya’nın doğumu, İbrahim Paşa’nın Erzurum Valisi olması, Esad Efendi'nin yeniden sadr olması, İbrahim Paşa’nın Urfa valisi olması, Edirne kadısı Arif Efendi’nin Medine’ye gidişi, Rabia Sultan’ın doğumu, Hayri Efendi’nin reisülküttap olması, Halil Paşa’nın vezareti, Hayri Efendi'nin reisülküttap olması, İbrahim Paşa’nın kardeşi Mustafa Paşa’nın defterdar olması, Sultan Abdülhamid Han kasrının yapılışı, Halil Paşa'nın veziriazam oluşu, İsmail Efendi’nin vezir olması, Derviş Osman Efendinin vefatı, Fevzi Ahmet’in Abdülhamid Han’a serasker olması, Seyyid Abdullah Efendi'nin vefatı, Mustafa Paşa’nın kaymakam olması, Sultan Selim Han’ın cülusu, Şerif Efendi’nin ikinci defa Şeyhülislam olması, Sultan Selim’in kemankeşlik icazeti alması, Abdullah Ağa’nın silahdâr olması, Solak Hafız Süleyman Ağa’nın kethüda olması, Seyyid Abdullah Ağa’nın silahtâr olması, Sultan Selim’in menzil taşı, Ataullah Efendi’nın kazasker olması, Emin Efendi’nin İstanbul kadısı olması, Abdullah Efendi’nin rütbesinin yükselmesi, Salih Efendi’nin İstanbul payesi alması, Hatice Hanım’ın vefatı, Yahya Efendi Çeşmesi'nin yapılması.

Mecmua'nın İstanbul Üniversitesi Kütüphanesi, Rıza Paşa (T.Y. nr:1709) ve Süleymaniye Kütüphanesi, Esad Efendi koleksiyonunda (nr:3321) birer nüshası bulunmaktadır.

Yazarın biyografisi için bk. “Münîb, Mehmed Münîb Ayıntâbî”. Türk Edebiyatı İsimler Sözlüğü. http://teis.yesevi.edu.tr/madde-detay/munib-mehmed-munib-ayintabi

Kaynakça


Ayıntâbî. Münşeât. İstanbul Üniversitesi Kütüphanesi, Rıza Paşa kol., T.Y. nr:1709; Süleymaniye Kütüphanesi, Esad Efendi kol. nr:3321

Atıf Bilgileri


yakar, Halil İbrahim. "MÜNŞEÂT, TEVÂRİH, ­KASÂİD VE EŞ’ÂR MECMUASI (MÜNÎB)". Türk Edebiyatı Eserler Sözlüğü, http://tees.yesevi.edu.tr/madde-detay/munseat-tevarih-kasaid-ve-es-ar-mecmuasi-munib. [Erişim Tarihi: 25 Kasım 2024].


Benzer Eserler

# Madde Yazar Madde Yazarı İşlem
1 TERCÜME-İ ŞERHÜ’S-SİYER-İ KEBİR (MÜNÎB) Münîb, Mehmed Münîb Ayıntâbî Prof. Dr. Beyhan KESİK
Görüntüle
2 ZEYL-İ DEVHATÜ’L-MEŞÂYİH (MEHMED MÜNÎB AYINTÂBÎ ) Münîb, Mehmed Münîb Ayıntâbî Araş. Gör. Kübra KACAR ALTIN
Öğretmen Emre Şengül
Görüntüle
3 EL-HİKMETÜ’L-GARRÂ Fİ AHKÂMİ’L-GAZÂ (MÜNÎB) Münîb, Mehmed Münîb Ayıntâbî Prof. Dr. Beyhan KESİK
Görüntüle
4 HULÂSÂTÜ’N-NUKÛL Fİ’L-EDEB (MÜNÎB) Münîb, Mehmed Münîb Ayıntâbî Prof. Dr. Beyhan KESİK
Görüntüle
5 TEMHİDÜ’L-MEVLÜD Fİ MEHDİ’L-VÜCÛD (MÜNÎB) Münîb, Mehmed Münîb Ayıntâbî Prof. Dr. Beyhan KESİK
Görüntüle
6 TEYSİRÜ’L-MESÎR Fİ ŞERHİ’S-SİYERİ’L-KEBÎR (MÜNÎB) Münîb, Mehmed Münîb Ayıntâbî Prof. Dr. Beyhan KESİK
Görüntüle
7 RİSÂLETÜ’L-ARÛZ / MÎZÂN-I SELÎM (MÜNÎB) Münîb, Mehmed Münîb Ayıntâbî Prof. Dr. Halil İbrahim yakar
Görüntüle
8 MANZÛME-İ VİLÂDET-İ HATİCE SULTAN (MÜNÎB) Münîb, Mehmed Münîb Ayıntâbî Prof. Dr. Halil İbrahim yakar
Görüntüle
9 İCAZETNÂME ( MÜNÎB) Münîb, Mehmed Münîb Ayıntâbî Prof. Dr. Halil İbrahim yakar
Görüntüle
10 İMTİHAN RİSÂLESİ (MÜNÎB) Münîb, Mehmed Münîb Ayıntâbî Prof. Dr. Halil İbrahim yakar
Görüntüle
11 ÂSÂRU’L-HİKEM Fİ NAKŞİ’L-KADEM (MÜNÎB) Münîb, Mehmed Münîb Ayıntâbî Dr. Öğr. Üyesi Nusret GEDİK
Görüntüle
12 RİSÂLE Fİ HAKKİ’L-KEFF (MÜNÎB) Münîb, Mehmed Münîb Ayıntâbî Dr. Kadriye Hocaoğlu Alagöz
Görüntüle
13 RİSALE Fİ HAKKİ’R-REDDİ ALÂ'L-VAHHABİYET (MÜNÎB) Münîb, Mehmed Münîb Ayıntâbî Dr. Kadriye Hocaoğlu Alagöz
Görüntüle
14 NOHUD YAKISI RİSÂLESİ (MÜNÎB) Münîb, Mehmed Münîb Ayıntâbî Prof. Dr. Halil İbrahim yakar
Görüntüle
15 DİVANÇE (VÂZIH) Mustafâ Vâzıh Araş. Gör. Giyasi BABAARSLAN
Görüntüle
16 MEVRİDÜ’L-VÜSÛL FÎ MEVLİDİ’R-RESÛL (İBRÂHÎM ZİKRÎ) İbrâhîm Zikrî Prof. Dr. Mehmet Fatih Köksal
Görüntüle
17 ED-DÜRERÜ'L-MÜNTAHABÂTÜ'L-MENSÛRE FÎ ISLÂHİ'L-GALATÂTİ'L-MEŞHÛRE / GALATÂT-I HAFÎD EFENDİ Hafîd, Mehmed Hafîd Efendi Doç. Dr. Ramazan Ekinci
Görüntüle
18 TARÎKÜ'L-İHTİSÂR Nûrî, Osman Hanyevî Prof. Dr. Orhan Kurtoğlu
Görüntüle
19 TUHFETU SABRÎ AN-LİSÂNİ BULGARÎ Mehmed Sabrî Dr. Öğr. Üyesi Özkan Uz
Görüntüle
20 RAVZ-I VERD Şâkir, Ahmed Paşa Prof. Dr. Ramazan Sarıçiçek
Görüntüle
21 KENZ-İ FUSAHÂ (ABBAS KEMÂL EFENDİ) Abbas Kemâl Efendi, Kerküklü Diğer Öznur ÖZER
Görüntüle
22 DÎVÂN (ABDÎ) Abdî, Abdülkerîm Abdî Efendi Prof. Dr. Beyhan KESİK
Görüntüle
23 MEVLİD (ABDÎ) Abdî Doç. Dr. Hasan Kaya
Görüntüle
24 DÎVÂN (ABDÎ) Abdî, Şarkîkarahisarlı Dr. Hacer SAĞLAM
Görüntüle