“Mesnevi Mütercimi” olarak tanınan 18. asır şairlerinden Mehmed Süleyman Nahîfî’nin (d. 1076/1665-66 - ö. 1151/1738) mektuplarının toplandığı eseri. Müstakil bir isme sahip olmayan eserin ne zaman derlendiği kesin olarak bilinmemektedir. Bazı karineler vasıtasıyla yazmadaki 2. mektubun 1687-88’den evvel yazıldığı belirlenmiştir. 4. mektuptaki bir tarih ibaresinden hareketle de anılan mektubun 1713-14’te kaleme alındığı tespit edilmiştir. Yazmada toplam sekiz mektup yer almaktadır. Uzun bir ömür sürmüş, hattatlık, divan efendiliği ve defterdarlık yapmış, elçilik heyetlerinde yer almış, devlet erkânından birçok mühim şahıs ile yakın ilişkilerde bulunmuş bir şairin bu kadar az mektup yazmış olması düşük bir ihtimaldir. Kanaatimizce Nahîfî ya da mektupları derleyenler belli hususiyetleri olan mektupları bir araya getirmiştir. Münşeât geleneği içerisinde yazılmış mektupların muhatapları başlıkta belirtilmişken Nahîfî Münşe'âtı’nda bu âdete uyulmamıştır. 1. ve 4. mektupların muhatabının muhtevadan hareketle Feyzullah isimli bir mahbup olduğu belirlenmiştir. 3., 5. ve 7. mektuplarda muhatap olarak herhangi bir şahsın ismi anılmasa da 1. ve 4. mektuplardaki lirik ifadeler, hitap tarzı ve âşıkâne üslûba yakın kullanımlar bulunmasından hareketle bu mektupların da “Feyzullah”a yazılmış olabileceği düşünülmektedir. Bahis konusu mektuplardaki sevgi, hürmet ve muhabbet ifadelerine 2., 6., ve 8. mektuplarda hiç rastlanmaz. Sıraları bildirilen bu mektuplar muhtemelen şairin dostlarından bazılarına yazılmıştır. 8. mektupta şair gramer, kelam, astronomi vb. ilim dallarına ait terimleri kullanarak sanat gücünü göstermek istemiştir.

Nahîfî Münşe'âtı’nda kullanılan dil, şairin seleflerinin (Veysî, Nergisî, Nâbî vb.) aksine uzun Arapça, Farsça tamlamalardan ârî, tam olmasa da konuşma diline yakındır. Şüphesiz bunda en önemli etkenler, muhatabın kimliği ve Nahîfî’nin başta Dîvân’ı olmak üzere diğer eserlerinde de görülen ağdalı üslûptan uzak bir tavrı benimsemiş olmasıdır. Eser, edebiyat tarihimizde harem mensuplarının yazdığı mektuplar hariç tutulursa, sevgiliye yazılmış mektupların nadir örneklerinden birini teşkil eder. Münşe'ât’ta yer alan şiirlerin (1’i Farsça olan 18 müfred, 17 beyitlik bir kıta, tamamlanmamış 4 gazel, biri Hamamnâme olan 2 gazel) hiç biri şairin divanında bulunmamaktadır. Klasik kaynaklarda varlığı bildirilmeyen eserden bahseden ilk kişi 1927 yılında Hayat Mecmuası’na Nahîfî’nin biyografisini kaleme alan Ali Canip Yöntem’dir. O günden itibaren bazı yayınlarda eserin ismi anılmışsa da nerede bulunduğu ve mahiyeti bildirilmemiştir. Yegâne nüshası Millet Yazma Eser Ktp. Ali Emirî Edebiyat 406 numarada kayıtlı olan eser, 2015 yılında ayrıntılı bir incelemeyle birlikte Ramazan Ekinci tarafından neşredilmiştir. Ayrıca Nahîfî Külliyâtı içinde Şaban Er tarafından şairin diğer eserleriyle birlikte yayımlanmıştır.

Şairin biyografisi için bk. "Nahîfî, Süleyman". Türk Edebiyatı İsimler Sözlüğü. http://teis.yesevi.edu.tr/madde-detay/nahifi-suleyman