Rûz (gündüz) ile Şeb (gece)’in tartışmasını konu eden münazara tarzında alegorik bir eser. Münâzara-i Rûz u Şeb olarak bilinen eser, “Münâzara-i Rûz u Şeb Li’l-Merhûm Fasîhü’l-Mevlevî” başlığı ile kaleme alınmıştır. Sadece matbu nüshası bulunan 16 sayfalık eserin basım yılı 1278/1861’dir. İçerisinde Farsça manzumeler bulunmakla birlikte ağırlıklı mensur bir eserdir. (İçli 2014: 516).

Rûz ve Şeb’in çeşitli özelliklerini dile getirerek üstünlük iddiasında bulunduğu eserde Rûz; geçim temini, dost ziyaretleri, hac, oruç, namaz, cihat gibi ibadetlerin gündüz yapılması, ticaret ve bereketin güne ait olması vs. bakımından Şeb’den üstün olduğunu belirtir. Şeb ise kalplerin dinlenme yerinin gece olması, gece yapılan ibadetlerin daha halis olduğu gibi çeşitli gerekçelerle kendi üstünlüğünü savunur. Eserin devamında Ârifân-ı Âgâh ve Âşıkân-ı Billah, Rûz ve Şeb’in bu konuşmaları duyar ve her ikisinin de benlik davası güttüğünü oysa ikisinin bir olduğunu belirtir. Bunun üzerine Rûz ve Şeb benliklerinden vazgeçerek aşk yolunda kurban olduklarını ve dertli gönüllerine derman istediklerini belirtir. Eserin sonunda tasavvufi söylemlerin yanı sıra gündüz, halkı dine davet etme gece de teheccüd namazı kılma yönünde tavsiyelere yer verilir (İçli 2014: 520-534).

Eser, İranlı şair Abdullâh b. Muhammed el-Ensârî el-Herevî’nin (ö.481/1088) Şeb u Rûz’u ile benzerlik gösterdiğinden Fasih Ahmed Dede’nin tercüme yapmış olabileceğini gündeme gelmekle birlikte (Benli 2021: 303) her iki eser arasında ciddi farklılıklar olduğu belirtilir. (İçli 2014: 516) Münâzara-i Rûz u Şeb  hakkında bir makale bulunmaktadır. (İçli 2014)

Şairin biyografisi için bk. “Fasîh, Ahmed Fasîh Dede”. Türk Edebiyatı İsimler Sözlüğü. http://teis.yesevi.edu.tr/madde-detay/fasih-ahmed-fasih-dede