MUHÂVERE-İ RİND Ü ZÂHİD (SÂLİM)
Fuzûlî’nin Rind ü Zâhid adlı eserinin tercümesi
Sâlim, Seyyid Mustafa Sâlim Efendi (d.1195/1780-81-ö.?/?)

ISBN: 978-9944-237-87-1


Fuzûlî’nin (d.888/1483-ö.963/1556) Rind ü Zâhid adlı Farsça eserinin Seyyid Mustafa Sâlim Efendi (d.1195/1780-81-ö.?/?) tarafından yapılan tercümesi. Sâlim, Fuzûlî’nin bu eserini “Muhâvere-i Rind ü Zâhid” olarak tanımladığı için, onun tercümesi olan kendi eseri de aynı adla tanınmıştır (Sucu 2004:49-51). Zâhid-meşrep bir baba ile rind-meşrep oğlu arasında geçen çeşitli konulardaki tartışmaları ihtiva eden Muhâvere-i Rind ü Zâhid’de Zâhid ve Rind; bir insan modeli olmalarının yanında, bu iki kişinin özel adı olarak da kullanılmıştır. Karşılıklı konuşmalar şeklinde tertip edilen bu eserde, Zâhid’in ve Rind’in hemen her konuşmasından sonra, söylediklerini destekleyici mahiyette Farsça bir rubai veya kıt’a yer alır. Eserde bu şekilde Farsça 61 kıt’a, 66 rubai, 1 mesnevi, 4 beyit ve 1 mısra; Türkçe 3 beyit ve 2 mısra mevcuttur (Sucu 2007: 26). 1219/1804 yılında Sultan III. Selim zamanında kaleme alınan eserin, herhangi bir şahsa ithaf edilip edilmediğine dair bir bilgiye rastlanmaz. Süslü nesir tarzının özelliklerini taşıyan eserde, manzum kısımların Rind ü Zâhid’in Farsça aslından aynen alındığı görülmektedir (Sucu 2006: 151-152). Eserde yer alan Türkçe kelimeler çoğunlukla fiiller olup, isim cinsinden kelimelerde Arapça ve Farsçanın hakimiyeti görülür (Sucu 2007: 145).

Arap harfleriyle basılan (1285/1868-69)  eserin Süleymaniye Kütüphanesi Es’ad Efendi 289’da kayıtlı, 53 yapraktan müteşekkil yazma nüshası vardır. Eser Nurgül Sucu tarafından  yüksek lisans tezi olarak hazırlanmış (2004) ve iki farklı makale ile tanıtılmıştır (2006, 2007).

Müellifin biyografisi için bk. “Sâlim, Seyyid Mustafa Sâlim Efendi”. Türk Edebiyatı İsimler Sözlüğü. http://teis.yesevi.edu.tr/madde-detay/salim-seyyid-mustafa-salim-efendi 

Eserden Örnekler


Rind goft ey zâhid ferâ’id-i fevâ‘id-i pîşe-verî ki mezkûr u mestûr-ı sahîfe-i silk-i sutûr kılındı ancak kesb-i rûzî-i mukarrer ve tahsîl-i kısmet-i nasîb-i mukadderi hafâsında nihân ibâdet-i nefs-i muhândan ibâret bir kâr-ı nâ-sezâ ve emr-i bî-i‘tinâdır ki ashâb-ı hirfet taleb-i ma‘âş ile kesb-i kemâl-i dîgerden mahrûm ve hemîn tekmîl-i müştehiyât-ı tabî‘at-ı hayvânîyi kemâl add ile mezmûm olurlar. Bununla bile erbâb-ı sanâyi‘ kesb-i yek-lokma-i menâfi‘ ile evvel-i nehârdan zeyl-i leyl-i pervîne degin ser-gerdân-ı vâdî-i gûşiş-i ıztırâb ve şeb-i anberîn-nikâbda dahi berây-ı def‘-i ta‘ab zarûrî meşgûl-i tetmîm-i edevât-ı câme-hâb olmakdan râh-yâb değillerdir (Sucu 2004: 222).

Kaynakça


Sucu, Nurgül (2004). Sâlim, Hayatı, Edebî Kişiliği, Eserleri ve “Rind ü Zâhid” Tercümesi (İnceleme-Metin). Yüksek Lisans Tezi. Konya: Selçuk Üniversitesi.

Sucu, Nurgül (2006). “Sâlim’in Rind ü Zâhid Tercümesinin Fuzûlî’nin Rind ü Zâhid’i ile Mukayesesi”. Selçuk Üniversitesi Türkiyat Araştırmaları Dergisi, (20): 149-166.

Sucu, Nurgül (2007). “Sâlim ve Muhâvere-i Rind ü Zâhid Adlı Eseri”. Türklük Bilimi Araştırmaları (TÜBAR), (22): 119-148.

Sâlim (1285). Fuzûlî Muhammed'denMuhâvere-i Rind ü Zâhid. İstanbul: Tasvîr-i Efkâr Matbaası.

Atıf Bilgileri


SUCU KÖROĞLU, NURGÜL. "MUHÂVERE-İ RİND Ü ZÂHİD (SÂLİM)". Türk Edebiyatı Eserler Sözlüğü, http://tees.yesevi.edu.tr/madde-detay/muhavere-i-rind-u-zahid-salim. [Erişim Tarihi: 27 Haziran 2025].


Benzer Eserler

# Madde Yazar Madde Yazarı İşlem
1 HUSREV U ŞÎRÎN (SÂLİM) Sâlim, Seyyid Mustafa Sâlim Efendi Dr. Öğr. Üyesi Elif AYAN NİZAM
Görüntüle
2 MANZÛME-İ DURÛB-I EMSÂL (HIFZÎ) Hıfzî Dr. Öğr. Üyesi BAHANUR ÖZKAN BAHAR
Görüntüle
3 NA'T MECMÛ'ASI (HÜSEYİN AYVANSARÂYÎ) (Rıfat Kütük Şahsi Kütüphanesi) Ayvansarâyî, Hâfız Hüseyin Diğer Aybala Sena KÜTÜK
Görüntüle
4 DÎVÂN (KESBÎ /KİSBÎ) Kesbî/Kisbî, Kesbî Mehmed Efendi ismail Aksoyak
Görüntüle
5 TERCÜME-İ DURÛB-I EMSÂL-İ ARABİYYE (KUDSÎ, ABDULLÂH EFENDİ) Kudsî, Abdullah Efendi Prof. Dr. Sadık Yazar
Görüntüle
6 TERCÜME-İ LUTFU'T-TEDBÎR fî SİYÂSÂTİ'L-MÜLÛK (KUDSÎ, ABDULLÂH EFENDİ) Kudsî, Abdullâh Efendi Prof. Dr. Sadık Yazar
Görüntüle
7 TERCÜME-İ EL-BERKU’L-YEMÂNÎ FÎ FETHİ’L-OSMÂNÎ (KUDSÎ, ABDULLÂH EFENDİ) Kudsî, Abdullâh Efendi Prof. Dr. Sadık Yazar
Görüntüle
8 DÎVÂN (TEKİRDAĞLI AHMED LÜTFÎ) Lütfî, Ahmed Lütfî Efendi Diğer Ahmet Serdar Erkan
Görüntüle
9 MÜSTEVCEBÜ’L-HALÂS FÎ TEFSÎR-İ SÛRETİ’L-İHLÂS (TÂHİR, MEKKÎ-ZÂDE MEHMED) Tâhir, Mekkî-zâde Mehmed Tâhir Efendi (?/? – ö. 1128/1716) Dr. Öğr. Üyesi Oğuzhan UZUN
Görüntüle
10 AHSENÜ'L-HABER MİN KELÂMİ SEYYİDİ'L-BEŞER (VÂSIF, ŞA'BÂN-ZÂDE ABDULLÂH VÂSIF ÇELEBİ) Vâsıf, Şa'bân-zâde Abdullâh Vâsıf Çelebi Diğer Nükran ERBAŞ
Dr. Öğr. Üyesi Muhammed İkbâl Güler
Görüntüle
11 DÎVÂNÇE (ABDÎ / VASSÂF) Abdî (Vassâf), Abdullâh Efendi Prof. Dr. İbrahim Halil Tuğluk
Görüntüle