Mehmed Şemdeddin'in  Şemsî adıyla yayımladığı tiyatrosu. Facia türünde yayımlanan bu oyun dört perdeden oluşmaktadır. 110 sayfadan oluşan Mücâzât isimli oyunun 49’dan 64’e kadar olan sayfaları yoktur. Birinci perdede vakit akşamdır. Masasının yanı başında oturup mektup okuyan Seza Bey’in odasının tasviri yapılır. Vaktin bir hayli geç olduğunun farkına varan Seza Bey, işlerinin yoluna girmemesinden duyduğu memnuniyetsizliği dile getirir. Zeynel isimli uşağını Sadık Ağa’yı bulması için göndermiştir. Fakat ikisi de görünürde yoktur. İki senedir yolunu gözlemek mecburiyetinde olduğu Nazlı’yı düşünürken uşak içeri girer. Seza Bey’e arkadaşlarının geldiği haberini verir. Seza Bey ve arkadaşları kadınlar hakkında konuşurlar. Ardından düğüne gitmek için ayaklansalar da Seza Bey davete icabet etmez. Nazlı’nın sütbabası olan Sadık Ağa’nın gelmemesinden endişelenir. Bu esnada içeri Zeynel girer ve Sadık Ağa’nın geleceği haberini verir. Seza Bey, beraber neden gelmediklerini sorduğunda Sadık Ağa’nın Kadri Bey ile beraber olduğunu öğrenir. Kadri Bey, Seza Bey’in nazarında Nazlı’ya göz dikmiş bir düşmandır. Sadık Ağa gelir ve evine Sabri Bey’in geldiğini söyler. Bunu duyan Seza Bey, Zeynel’in yanlış anlamasına müthiş derecede hiddetlenir. Seza Bey, Sadık Ağa’ya sabah okuduğu mektuptan bahseder. Nazlı’dan gelen mektupta annesinin ona zulmettiği, Kadri Bey isimli biriyle evlenmek mecburiyetinde bırakıldığı yazılıdır. Sadık Ağa da Seza Bey’e Nazlı’nın onu sevmediği bilgisini verir. Evvela duyduklarına inanamayan Seza Bey, eline zehir dolu bir şişe alır. Sadık Ağa bu işe bir çözüm bulacağını zikrederek borcunu temin etmek için manastıra gitmeye hazırlanır. Seza Bey, Sadık Ağa’nın manastıra gitmesine mani olur ve istediği parayı verir.

İkinci perde, harem dairesinde bir odada sabah vaktinde geçmektedir. Şakire Hanım, Nazlı’nın sütninesidir. Şakire Hanım ve Nazlı’nın üvey annesi Safinaz Hanım da Nazlı’nın Kadri Bey ile evlenmesine taraftardır. Nazlı onu istemediği biriyle evlendirmeye icbar edenlere lanetler okur. Nazlı ve Seza’nın her gece buluşmasını sağlayan kişi Şakire Hanım'dır. 17 sayfalık bir eksiklikten sonra üçüncü perdeye geçilir. Burada Seza Bey ve Nazlı bahçede buluşup akıbetleri hakkında konuşurlar. Nazlı, sütbabasının her şeyi paşa babasına anlatmasından duyduğu endişeyi aktarır. En nihayetinde Sadık Ağa’nın kendilerine ihanet ettiklerini anlarlar. Bu esnada paşa ile ellerinde fener iki hadım ağası sokak tarafındaki kapıdan içeri girerler. Paşa, kızı ve Seza Bey’i bir arada gördükten sonra Sadık Ağa’ya hak verdiğini itiraf eder. Seza Bey hapsedilir. Sadık Ağa da hırsızlık yaparken yakalanır ve hapsedilir. Paşa, etrafındaki herkesin nankör olduğunu düşünür.

Dördüncü perde hapishanede geçmektedir. Seza Bey dünyada her türlü sıkıntıyı çektiğini fakat asıl mücâzâtın Nazlı’dan ayrılmak mecburiyetinde olduğunu zikreder. Hapishanenin kapısı çalınır ve Seza Bey’i ziyaret etmek isteyen birisi vardır. Gelen kişi erkek elbisesi giymiş Nazlı'dır. Birlikte ölüme gitmeyi teklif eder. Nazlı ve Seza Bey içi zehir dolu şişeyi içerler. Zehir tesirini yavaş yavaş göstermeye başlar. Bu esnada gardiyan bir müjdeyle gelir. Paşanın Seza Bey’i affettiğini haber verecektir. Nazlı ve Seza Bey’in ölümüne şahit olanlar arasında Zeynel de vardır. Sadık Ağa’nın orada olduğunu fark eden Zeynel belinden çıkardığı hançeri çekip ağayı öldürür.

Mücâzât, 1875/6 yılında neşredilmiştir.  

Yazarın biyografisi için bk. “Mehmed Şemseddîn”. Türk Edebiyatı İsimler Sözlüğü. http://teis.yesevi.edu.tr/madde-detay/mehmed-semseddin-istanbullu