- Yazar Biyografisi (TEİS)
Ahmedî, Tâceddîn İbrâhîm bin Hızır - Madde Yazarı: Dr. Emrah Gülüm
- Eser Yazılış Tarihi:?
- Yazıldığı Saha:Anadolu-Osmanlı
- Edebiyat Alanı:Yazılı Edebiyat / Divan Edebiyatı
- Dönemi:Başlangıç-15. Yüzyıl
- Dili:Farsça
- Alfabesi:Arap
- Yapısı:Manzum
- Niteliği:Telif
- Türü/Formu:Belâgat Kitabı
- Yayın Tarihi:10/08/2021
MÎZÂNÜ’L-EDEB (AHMEDÎ)
sarf konulu kasideAhmedî, Tâceddîn İbrâhîm bin Hızır (d. 735/1334-35 ? - ö. 812/1410’den sonra)
ISBN: 978-9944-237-87-1
Ahmedî’nin Arapça sarf kurallarını anlattığı Farsça kasidesi. Toplam 195 beyitten meydana gelen manzume, fâ’ilâtün fâ’ilâtün fâ’ilâtün fâ’ilün vezninde kaleme alınmıştır. Metnin bilinen tek nüshası Konya Mevlâna Müzesi Kütüphanesi, İhtisas, 2524/3 numarada kayıtlıdır. Mîzânü’l-Edeb isimli kasidesi, Bedâyi’ü’s-Sihr fî-Sanâyi’i’ş-Şi’r, Mirkâtü’l-Edeb ve Mi'yârü’l-Edeb’le birlikte Ahmed b. Hâcı Mahmûd el-Aksarâyî tarafından 22 Ramazan 835/24 Mayıs 1432’te istinsah edilen mecmuanın içinde yer almaktadır (Temizel 2018: 127).
Mîzânü’l-Edeb’in kim için ve ne zaman telif edildiği tam olarak bilinmemektedir. Ancak içinde yer aldığı mecmuadaki bilgiler, Mîzânü’l-Edeb’in de tıpkı Mirkâtü’l-Edeb ve Mi'yârü’l-Edeb gibi Îsâ Bey’in oğlu Hamza Bey için yazılmış olabileceği düşündürmektedir. Ahmedî’nin Mîzânü’l-Edeb’i kaleme alırken de hangi kaynaklardan yararlandığı, kimleri ve hangi eserleri örnek aldığı, bu eserindeki konularla ilgili Arapça örneklerin kime veya hangi esere ait olduğu kesin bir veri bulunmamaktadır. Ancak eserdeki 127. beyitte "Mef'ûl’de nakil, hazf ve vav’da kifayet olursa zayid harfin hazfi, Kitâb’ın sahibine göre uygundur.” ifadesinden Sîbeveyhî’nin (ö.180/796?) el-Kitâb isimli eserinden yararlanıldığı sanılmaktadır (Temizel 2018: 128).
Manzume, Allah’a hamd u sena ve Hz. Peygamber’e salât ve selâmdan sonra sarfın tarifi ve vezin, mizan ile mevzunun açıklanmasıyla başlamaktadır. Eserde sarf bilgisi ile ilgili 23 konu yer almaktadır ve her konuya birbirinden farklı uzunlukta en az 2, en fazla 19 beyit ayrılmıştır (Kartal 2015: 3).
Ali Temizel, Ahmedî’nin Mîzânü’l-Edeb'ini ve diğer Farsça eserlerini incelediği bir doktora tezi hazırlamıştır (2002).
Şairin biyografisi için bk. “Ahmedî, Tâceddîn İbrâhîm bin Hızır”. Türk Edebiyatı İsimler Sözlüğü. http://teis.yesevi.edu.tr/madde-detay/ahmedi-taceddin-ibrahim-bin-hizir
Eserden Örnekler
Kaynakça
Kartal, Ahmet. “Ahmedî, Tâceddîn İbrâhîm bin Hızır”. http://teis.yesevi.edu.tr/madde-detay/ahmedi-taceddin-ibrahim-bin-hizir [Erişim tarihi: 09.08.2021]
Temizel, Ali (2002). Ahmedî'nin Farsça Eserleri -Tenkitli Metin-İnceleme-Tercüme ve İndeks-. Doktora Tezi. Ankara: Ankara Üniversitesi.
Temizel, Ali (2018). “Ahmedî'nin Farsça Eserleri”. Ahmedî Sempozyumu Bildirileri Kitabı. (ed. A. Yıldız). Sivas: Sivas Cumhuriyet Üniversitesi Yay. 109-132.
Atıf Bilgileri
Benzer Eserler
# | Madde | Yazar | Madde Yazarı | İşlem | ||
---|---|---|---|---|---|---|
1 | DÎVÂN (AHMEDÎ) | Ahmedî, Tâceddîn İbrâhîm bin Hızır | Araş. Gör. Fatih UĞUR |
Görüntüle | ||
2 | İSKENDER-NÂME (AHMEDÎ) | Ahmedî, Tâceddîn İbrâhîm bin Hızır | Doç. Dr. İsmail AVCI |
Görüntüle | ||
3 | CEMŞÎD Ü HURŞÎD (AHMEDÎ) | Ahmedî, Tâceddîn İbrâhîm bin Hızır | Prof. Dr. Adnan Ince |
Görüntüle | ||
4 | TERVÎHÜ’L-ERVÂH (AHMEDÎ) | Ahmedî, Tâceddîn İbrâhîm bin Hızır | Araş. Gör. Fatih UĞUR |
Görüntüle | ||
5 | MİRKÂTÜ'L-EDEB (AHMEDÎ) | Ahmedî, Tâceddîn İbrâhîm bin Hızır | Dr. Emrah Gülüm |
Görüntüle | ||
6 | Mİ’YÂRÜ’L-EDEB (AHMEDÎ) | Ahmedî, Tâceddîn İbrâhîm bin Hızır | Dr. Emrah Gülüm |
Görüntüle | ||
7 | BEDÂYݑܒS-SİHR FÎ SANÂYݑݒŞ-Şİ’R (AHMEDÎ) | Ahmedî, Tâceddîn İbrâhîm bin Hızır | Dr. Emrah Gülüm |
Görüntüle | ||
8 | KASÎDE-İ SARSARÎ ŞERHİ (AHMEDÎ) | Ahmedî, Tâceddîn İbrâhîm bin Hızır | Prof. Dr. Fatma Sabiha Kutlar Oğuz |
Görüntüle | ||
9 | HAYRETÜ’L-UKALÂ (AHMEDÎ) | Ahmedî, Tâceddîn İbrâhîm bin Hızır | Prof. Dr. Fatma Sabiha Kutlar Oğuz |
Görüntüle | ||
10 | CÂMASB-NÂME (ABDÎ) | Abdî, Mûsâ | Prof. Dr. Müjgân Çakır |
Görüntüle | ||
11 | TERCÜME-İ KASÎDE-İ BÜRDE (ABDURRAHÎM) | Abdurrahîm, Abdurrahîm Karahisârî, Şeyh Abdurrahîm Karahisârî, Abdurrahîmu’l-Karahisârî, Abdurrahîm Sultân, Abdurrahîm Mısırlı-zâde, Mısırlı-zâde, Mısrîoğlu, Mısrî Sultân | Doç. Dr. Bünyamin Ayçiçeği |
Görüntüle | ||
12 | RİSÂLE Fİ’L-MEBDE’İ VE’L-MA’ÂD (ABDURRAHÎM) | Abdurrahîm, Abdurrahîm Karahisârî, Şeyh Abdurrahîm Karahisârî, Abdurrahîmu’l-Karahisârî, Abdurrahîm Sultân, Abdurrahîm Mısırlı-zâde, Mısırlı-zâde, Mısrîoğlu, Mısrî Sultân | Öğretmen Ece Ceylan |
Görüntüle | ||
13 | NEKÂVETÜ’L-EDVÂR (HÂCE ABDÜLAZÎZ) | Abdülazîz, Abdülkâdir-zâde, Hâce Abdülazîz, Usta Abdülazîz | Doç. Dr. Recep Uslu |
Görüntüle | ||
14 | DÎVÂN (ADLÎ) | Adlî, Sultân Bâyezîd-i Velî bin Fâtih Sultân Mehmed | Prof. Dr. YAVUZ BAYRAM |
Görüntüle | ||
15 | DÎVÂN-I TÜRKÎ (ADNÎ) | Adnî, Mahmûd Paşa | Dr. Öğr. Üyesi Hulusi Eren |
Görüntüle | ||
16 | DÎVÂN-I FÂRİSÎ (ADNÎ) | Adnî, Mahmûd Paşa | Dr. Öğr. Üyesi Hulusi Eren |
Görüntüle | ||
17 | DÎVÂN (ÂFİTÂBÎ) | Âfitâbî | Prof. Dr. Yunus KAPLAN |
Görüntüle | ||
18 | DÎVÂN (ÂHÎ) | Âhî, Benli Hasan, Dilsiz Dânişmend | Doç. Dr. Osman Kufacı |
Görüntüle | ||
19 | HÜSREV Ü ŞÎRÎN (ÂHÎ) | Âhî, Benli Hasan, Dilsiz Dânişmend | Prof. Dr. Mehmet Fatih Köksal |
Görüntüle |