- Yazar Biyografisi (TEİS)
Subhî-i Burûsevî - Madde Yazarı: Dr. Emre Töre
- Eser Yazılış Tarihi:ö.1622(?)
- Yazıldığı Saha:Anadolu-Osmanlı
- Edebiyat Alanı:Yazılı Edebiyat / Divan Edebiyatı
- Dönemi:16. Yüzyıl
- Dili:Türkçe
- Alfabesi:Arap
- Yapısı:Mensur
- Niteliği:Telif
- Türü/Formu:Dinî-Tasavvufî-Ahlaki Eser
- Yayın Tarihi:02/01/2022
MİZÂNÜ'L-AHLÂK (SUBHÎ-İ BURÛSEVÎ)
ahlâk kitabıSubhî-i Burûsevî (d. ?/? - ö. ?/?)
ISBN: 978-9944-237-87-1
Bursalı Subhî'nin ahlâk temalı mensur eseri. Eserin şu ana kadar iki yazma nüshası tespit edilebilmiştir. Bunlardan biri Mısır Milli Kütüphanesi Türkçe Yazmalar bölümünde Mecâmi Türkî Talat 34 katalog kayıtlı nüshadır. Diğeri de Kütahya Vahidpaşa İl Halk Kütüphanesinde 43 Va 2316 katalog kaydı ile bulunan son kısmı eksik, 18 varaklık bir nüshadır.
Kütahya nüshasının ön kapağında Hâtem-i Taî yazısı bulunmakta, zahriye bölümünde ise eserin adının Mizânü’l-Ahlâk olduğu kaydedilmektedir. Nüshanın serlevhasının üstünde de Risâlet-i Hikâyet-i Hâtem-i Taî ifadesi kaydedilmiştir. Eserin Türkçe olmakla birlikte, besmele bölümünden sonra Farsça yazılmış hamdele ve salvele kısımları yer almaktadır. Akabinde müellif kendisini “Abdullâh ibni Mustâfâ eş-şehîr be-Subhî” olarak tanıtmış ve Mesnevî-i Şerîf nakli hizmetinde bulunduğunu kaydetmiştir.
Müellif, eserin sebeb-i telif bölümünde kitaplarda gizli kalmış halleri toplu olarak açıklayıp Mizânü’l-Ahlâk isminde bir kitabı şevk içinde ve belagate uygun bir şekilde ortaya koyduğunu dile getirmiştir. Eserde çeşitli ahlak konuları İbni Arabî, Mevlânâ gibi âlimlerin şiirlerinden örneklerle açıklanmaktadır. İncelenen nüshanın son iki varağında Hatem-i Taî kıssası anlatılmakta ve kıssa bitmeden nüsha sonlanmaktadır. Eserin başındaki karışıklığın sebebinin bu durum olması muhtemeldir.
Eser ile ilgili bugüne kadar bilimsel bir çalışma yapılmamıştır.
Yazarın biyografisi için bk. “Subhî-i Burûsevî”. Türk Edebiyatı İsimler Sözlüğü. http://teis.yesevi.edu.tr/madde-detay/subhii-burusevi
Eserden Örnekler
Pes bu makule kimesneye mukârenet-i sulehâ ve meşâyih lâzımdur. Bir fehvâ-yı hum kavmu lâ yeşkayi behum celîsuhum sulehâ ve meşâyih ile celîs ü enîs ola inşâ’allâhu te‘âlâ rûhullâh’dan me’yûs olmazlar iksir-i sınâ‘î nuhâs-i ahmere tokınsa ahsenu min ez-zeheb el-ma‘ denî diyü nas itmişlerdür iksir-i tevhîd iksir-i sınâ‘îden fi‘l ü te’sîrde kem midür hemân her ne hâlde ise tebdil-i ahlâk yolına girmek gerekdür a‘zâr bâride nefs-i şûmun ihmâl ü kesilendendür nitekim Hazret-i Mevlânâ kuddise sırrahu Mesnevî-i Ma‘nevîsinde buyurur:
Leng ü lûk u hufte şekl u bî-edeb
Sûy-i û mî gîj u û-râ mî taleb (Subhî-i Burûsevî : 4a).
Kaynakça
Cumbur, Müjgan (2007). "Subhî". Türk Dünyası Edebiyatçıları Ansiklopedisi. C. 7. Ankara: AKM Yay. 637.
Koyuncu, Fatih (2014). "Bursalı Subhî Mehmed ve Manzum Esmâü’l-Hüsnâ Şerhi". Uluslararası Sosyal Araştırmalar Dergisi 31: 175-193.
Sağlam, Ayşe (2017). "Subhî-i Burusevî ve Pergâru Kalem Mesnevîsi". Türk Kültürü ve Hacı Bektaş-ı Veli Araştırmaları Dergisi 82: 171-193.
Subhî-i Burûsevî. Mizânü’l-Ahlâk. Kütühya Vahidpaşa İl Halk Kütüphanesi. 43 Va 2316. 1a-17b.
Atıf Bilgileri
Benzer Eserler
| # | Madde | Yazar | Madde Yazarı | İşlem | ||
|---|---|---|---|---|---|---|
| 1 | RİSÂLE-İ PERGÂR U KALEM (SUBHÎ-İ BURÛSEVÎ) | Subhî-i Burûsevî | Doç. Dr. Lokman Taşkesenlioğlu |
Görüntüle | ||
| 2 | NAKDÜ'S-SÜLÛK FÎ TARÎKI'L-MESLÛK (SUBHÎ-İ BURÛSEVÎ) | Subhî-i Burûsevî | Dr. Bilal Güzel |
Görüntüle | ||
| 3 | ESMÂÜ’L-HÜSNÂ ŞERHİ (SUBHÎ-İ BURÛSEVÎ) | Bursalı Subhi Mehmed | Doç. Dr. Fatih Koyuncu |
Görüntüle | ||
| 4 | DÎVÂN (CA’FER) | Ca’fer, Tâcî-zâde Ca’fer Çelebi | Dr. Fatma Meliha Şen |
Görüntüle | ||
| 5 | MÜNŞE’ÂT (CA’FER) | Ca’fer, Tâcî-zâde Ca’fer Çelebi | Dr. Fatma Meliha Şen |
Görüntüle | ||
| 6 | TERCEME-İ CÂMEŞÛY-NÂME (FİRDEVSÎ) | Firdevsî, Şerefeddîn Mûsâ, Uzun Firdevsî, Firdevsî-i Rûmî, Firdevsî-i Tavîl, Türk Firdevsî | Dr. Öğr. Üyesi Ozan Kolbaş |
Görüntüle | ||
| 7 | KİTÂB-I TÂLİ'-İ MEVLÛD / TÂLİ’-İ MEVLÛD-İ KEBÎR (FİRDEVSÎ) | Firdevsî, Şerefeddîn Mûsâ, Uzun Firdevsî, Firdevsî-i Rûmî, Firdevsî-i Tavîl, Türk Firdevsî | Doç. Dr. Himmet BÜKE |
Görüntüle | ||
| 8 | HEŞT BİHİŞT / KİTÂBÜ’S-SIFÂTİ’S-SEMÂNİYYE FÎ ZİKRİ’L-KAYÂSIRETİ’L-OSMÂNİYYE (İDRÎS) | İdrîs, İdrîs-i Bitlîsî | Doç. Dr. ADNAN OKTAY |
Görüntüle | ||
| 9 | ŞERH-İ MESNEVÎ-İ MA’NEVÎ (İDRÎS) | İdrîs, İdrîs-i Bitlisî | Doç. Dr. ADNAN OKTAY |
Görüntüle | ||
| 10 | ŞEHRENGÎZ DER-MEDH-İ CÜVÂNÂN-I EDİRNE / ŞEHRENGÎZ-İ EDİRNE (MESÎHÎ) | Mesîhî, Îsâ | Prof. Dr. Yunus KAPLAN |
Görüntüle | ||
| 11 | DÎVÂN (ŞÂMÎ) | Şâmî, Şâmlıoğlu Mustafâ Bey | Prof. Dr. Yunus KAPLAN |
Görüntüle | ||
| 12 | HEFT PEYKER (ABDÎ) | Abdî | Dr. Öğr. Üyesi ASLI AYTAÇ |
Görüntüle | ||
| 13 | CEMŞÎD Ü HURŞÎD (ABDÎ) | Abdî | Prof. Dr. Adnan Ince |
Görüntüle |