- Yazar Biyografisi (TEİS)
Fenârî, Mollâ Fenârî, Şemseddîn Muhammed b. Hamza, Şemseddîn Muhammed Efendi - Madde Yazarı: Edibe Taş
- Eser Yazılış Tarihi:?
- Yazıldığı Saha:Anadolu-Osmanlı
- Edebiyat Alanı:Tekke Edebiyatı
- Dönemi:Başlangıç-15. Yüzyıl
- Dili:Arapça
- Alfabesi:Arap
- Yapısı:Mensur
- Niteliği:Telif
- Türü/Formu:Dinî-Tasavvufî-Ahlaki Eser
- Yayın Tarihi:25/04/2022
MİSBÂHU’L-ÜNS BEYNE’L-MA’KÛL VE’L-MEŞHÛD FÎ-ŞERHİ MİFTÂHİ’L-GAYB (FENÂRÎ)
Misbâhu’l-Üns şerhiFenârî, Mollâ Fenârî, Şemseddîn Muhammed b. Hamza, Şemseddîn Muhammed Efendi (d. Safer 751/Nisan 1350 - ö. 1 Receb 834/15 Mart 1431)
ISBN: 978-9944-237-87-1
Sadreddin Konevi’nin Miftâhu'l-gayb'ına yazılmış ilk ve en kapsamlı şerh. Eserin tam adı, Misbâhu’l-üns beyne’l-ma‘kûl ve’l-meşhûd fî şerhi miftâhi gaybi’l-cem‘ ve’l-vücûd li’l-Konevî”dir. Eserin en az yirmi dört nüshası Anadolu'nun çeşitli kütüphanelerinde bulunmaktadır. Bunlardan Süleymâniye Kütüphanesi, Esad Efendi, 1554 numarada kayıtlı olan nüshanın Misbâhu'l-üns'ün müellif nüshası olduğu düşünülmektedir (Gülle 1990, Gürer 2020). Kütüphanenin resmi kayıtlarında müellif hattı olduğu bilgisi bulunmazken eserin kapak sayfasında "Bu kıymetli nüsha, 834 yılında vefat etmiş, allâme Şemseddîn Muhammed b. Hamza Fenârî'ye aittir ve onu kendi hattıyla yazılmıştır" şeklinde bir kayıt bulunmaktadır (Fenârî t.y.). Bu nüshada herhangi bir tarih bulunmadığı için eserin hangi tarihte yazıldığı bilinmemektedir.
Arapça yazılmış olan nüsha 339 varaktan oluşmaktadır. Eser, Fâtiha (açış), temhîd (giriş), bâb ve hâtime olmak üzere dört ana bölümden oluşmakta, her bölüm kendi içerisinde fasıllara ve makamlara ayrılmaktadır. Fâtiha bölümünde, şer’i ilimlerin taksimi, insanlık âleminin farklı milletlere bölünmesinin sırları, yüksek fikirlerin açıklanması, gerçek ilme ulaştıran vasıflar ve bunların delilleri, tasavvuf büyüklerinin ilim ve amelle ilgili genel kaidelerin zaptı hususundaki ölçüleri yer almaktadır. Temhîd bölümünde önce açık keşfin ortaya koyduğu gerçek, zıt şeyler arasında münasebet olmadığı ve aralarında nisbet bulunmayan şeylerin birbirlerini etkilemeyeceği konuları üzerinde durulmuş sonra da zat ile sıfatlar arasında ilgi ve izafelerin tashihi ve Allah Teâlâ’nın sıfatlarının kainattaki tecellileri ele alınmıştır. Bâb bölümünde Allah Teala ile ulvî ve süflî alemler arasındaki irtibat yönlerinin tayini konusu üzerinde durulmuştur. Hâtime bölümünde kâmil insanın hususiyetleri ele alınış ve bunlar on yedi soru altında işlenmiştir (Gülle 1990: 43-44).
Yazarın biyografisi için bk. “Fenârî, Mollâ Fenârî, Şemseddîn Muhammed b. Hamza, Şemseddîn Muhammed Efendi”. Türk Edebiyatı İsimler Sözlüğü. http://teis.yesevi.edu.tr/madde-detay/fenari-molla-fenari-semseddin-muhammed
Eserden Örnekler
Kaynakça
Fenârî, Muhammed b. Hamza (t.y.). Misbâhu'l-üns beyne'l-ma'kûl ve'l-meşhûd. Süleymâniye Kütüphanesi. Esad Efendi Koleksiyonu. demirbaş no: 1554 (müellif nüshası)
Gülle, Sıtkı (1990). Şemseddin Muhammed b. Hamza Fenârî'nin Hayatı ve Eserleri. Yüksek Lisans Tezi. İstanbul: İstanbul Üniversitesi.
Gürer, Betül (2020). Molla Fenârî’nin Varlık ve Bilgi Anlayışı. İstanbul: İnsan Yay.
Atıf Bilgileri
Benzer Eserler
# | Madde | Yazar | Madde Yazarı | İşlem | ||
---|---|---|---|---|---|---|
1 | ŞERHU DÎBÂCETİ’L-MESNEVÎ (FENÂRÎ) | Fenârî, Mollâ Fenârî, Şemseddîn Muhammed b. Hamza, Şemseddîn Muhammed Efendi | Prof. Dr. Ahmet TANYILDIZ |
Görüntüle | ||
2 | MECELLE MİN-EHLİ’T-TASAVVUF (FENÂRÎ) | Fenârî, Mollâ Fenârî, Şemseddîn Muhammed b. Hamza, Şemseddîn Muhammed Efendi | Öğr. Gör. MEHMET ALTINOVA |
Görüntüle | ||
3 | RİSÂLE-İ UCÂLE (FENÂRÎ) | Fenârî, Mollâ Fenârî, Şemseddîn Muhammed b. Hamza, Şemseddîn Muhammed Efendi | Dr. Öğr. Üyesi Yasin KARAKUŞ |
Görüntüle | ||
4 | TAHKÎKU HAKÂ’İKİ’L-EŞYÂ’ VE DEKÂ’İKİ’L-ULÛM (FENÂRÎ) | Fenârî, Mollâ Fenârî, Şemseddîn Muhammed b. Hamza, Şemseddîn Muhammed | Dr. Öğr. Üyesi Yasin KARAKUŞ |
Görüntüle | ||
5 | TA’LÎKA ALÂ-ISTILÂHÂTİ’S-SÛFİYYE (FENÂRÎ) | Fenârî, Mollâ Fenârî, Şemseddîn Muhammed b. Hamza, Şemseddîn Muhammed Efendi | Dr. Öğr. Üyesi Yasin KARAKUŞ |
Görüntüle | ||
6 | ŞURÛTÜ’S-SALÂT (FENÂRÎ) | Fenârî, Mollâ Fenârî, Şemseddîn Muhammed b. Hamza, Şemseddîn Muhammed Efendi | Doç. Dr. Aysun Çelik |
Görüntüle | ||
7 | MENÂKIBÜ’L-ÂRİFÎN (EFLÂKÎ) | Eflâkî, Eflâkî Dede, Eflâkî Ahmed Ârifî, Ârifî | Doç. Dr. Mehmet Ünal |
Görüntüle | ||
8 | MEVHÛB-I MAHBÛB (ŞEYHOĞLU) | Şeyhoğlu, Baba Yusuf Sivrihisarî | Araş. Gör. Harun ALKAN |
Görüntüle | ||
9 | MÜNYETÜ'L-EBRÂR VE GUNYETÜ'L-AHYÂR (ABDURRAHÎM) | Abdurrahîm, Abdurrahîm Karahisârî, Şeyh Abdurrahîm Karahisârî, Abdurrahîmu’l-Karahisârî, Abdurrahîm Sultân, Abdurrahîm Mısırlı-zâde, Mısırlı-zâde, Mısrîoğlu, Mısrî Sultân | Dr. Öğr. Üyesi Abdullah Taha Orhan |
Görüntüle | ||
10 | TABSİRATÜ’L-MÜBTEDİ VE TEZKİRETÜ-İ-MÜNTEHİ (KONEVÎ) | Konevî, Sadreddin | Doç. Dr. Mevlüt Gülmez |
Görüntüle | ||
11 | KİTÂBÜ’L-MÜNTEHÂ EL-MÜŞTEHÂ ALE’L-FÜSÛS (AHMED BÎCÂN) | Ahmed-i Bîcân, Ahmed Bîcân, Yazıcıoğlu Ahmed Bîcân, Şeyh Ahmed Bîcân Efendi bin Sâlih Efendi, Ahmed İbnü’l-Kâtib | Dr. Mehmet Bilal Yamak |
Görüntüle | ||
12 | RİSÂLE-İ ZİKRULLAH (AKŞEMSEDDİN) | Akşemseddin, Şemseddin Muhammed | Araş. Gör. Harun ALKAN |
Görüntüle | ||
13 | ŞERH-İ HADİS-İ ERBÂİN (SOMUNCU BABA) | Somuncu Baba | Prof. Dr. Enbiya Yıldırım |
Görüntüle | ||
14 | ZİKİR RİSÂLESİ/ KELİME-İ TEVHİD ZİKRİ RİSÂLESİ (SOMUNCU BABA) | Somuncu Baba, Hamîdüddîn-i Aksarâyî | Diğer Tuğba Nurlu Ertürk |
Görüntüle | ||
15 | KÂŞİFÜ'L-ESTÂR AN VECHİ'L-ESRÂR (ŞEYH HÂMİD-İ VELÎ) | Şeyh Hâmid-i Velî | Öğretmen TALAT OLGUN |
Görüntüle | ||
16 | RİSÂLE-İ TEVHÎD (MARMARAVÎ) | Marmaravî, Ahmed Şemseddin, Yiğitbaşı Velî | Prof. Dr. AHMET ÖGKE |
Görüntüle |