Mir’âtü’l-kulûb, Sûfî Muhammed Dânişmend’in kaleme aldığı Türkçe eser. Mir'âtü'l-kulûb'un yazarı Sûfî Muhammed Dânişmend Zernûkî, Ahmed Yesevî’nin önde gelen mürid ve halifelerindendir. Bu eserin, İsveç’in Uppsala şehri ile Taşkent ve Almatı’da yazma nüshaları vardır. Mir’âtü’l-kulûb, Ahmed Yesevî’nin tasavvufî görüşlerini derlemek gayesiyle yazılmış bir eserdir. Ancak eserde Necmeddîn Kübrâ (ö. 618/1221) ve diğer bazı sûfîler ile müellif Sûfî Muhammed Dânişmend’in kendi görüşleri de bulunmaktadır. Mir’âtü’l-kulûb’de Necmeddîn Kübrâ’nın isminden sonra “rahimehullâh” ifadesi kullanıldığına göre, eser bu zatın vefatından sonra yani XIII. yüzyılın ortalarına doğru kaleme alınmış olmalıdır. Bu yönüyle eser, Ahmed Yesevî’nin görüşlerini günümüze aktaran en eski eserlerden biri olarak kabul edilebilir. 

Mir’âtü’l-kulûb, üç bölümden oluşmaktadır: Şeriat, tarikat ve hakikat. Birinci bölümde İslamî ve tasavvufî ahlak, ikinci bölümde tarikat adabı, üçüncü bölümde ise marifetullah konularına temas edilmiştir. Birinci bölümde Sûfî Muhammed Dânişmend şöyle der: “Hangi şeyh yetmiş makamdan geçmeden şeyhlik ve önderlik iddiasında bulunsa iddiası bâtıl (geçersiz) olur”. Eserin “tarikat” hakkındaki ikinci bölümünde şu cümleler yer alır: “Keşfu’l-kubûr (kabrin içindekileri görmek) ve keşfu’l-kulûb (kalbin içindekileri görmek) tasavvuf yolunda erişilen mertebelerdendir. Bunlar [diğer makâmlardan] daha küçüktür”. Eserin “hakîkat” hakkındaki üçüncü bölümünde müellif, Hoca Ahmed Yesevî’den şu sözleri aktarır: “Âhir zamanda bizden sonra öyle şeyhler zuhûr edecek ki şeytan aleyhi’l-la‘ne onlardan ders alacak ve onlar şeytanın işini yapacaklar. Halka dost olup halk ne isterse onu yapacaklar. Müritlerine yol gösterip onları maksada ulaştıramayacaklar. Dış görünüşlerini süsleyip müritten çok hırs sahibi olacaklar ve içleri (bâtınları) harâb olacak. Küfür ile imanı farklı görmeyecekler, âlimleri sevmeyecek ve onlara iltifat etmeyecekler. Ehl-i Sünnet ve cemaatı düşman görüp ehl-i bidat ve dalaleti sevecekler. Kötülüklerini öne çıkarıp Hak Teâlâ’dan iyilik umacak ve şeyhlik iddiasında bulunacaklar”.

Mir’âtü’l-kulûb’un Uppsala nüshası ilk defa Necdet Tosun tarafından hem Latin harflerine hem de Türkiye Türkçesine aktarılarak 1997’de yayımlanmıştır. Daha sonra Dosay Kencetay tarafından Kazakçaya (2000) ve Nadirhan Hasan tarafından da Özbekçeye (2004) aktarılarak neşredilmiştir.

Şairin biyografisi için bk. "Ahmed Yesevi", Türk Edebiyatı İsimler Sözlüğü. http://teis.yesevi.edu.tr/madde-detay/ahmed-yesevi