MİR’ATÜ’L-CEMÂL (KUDSÎ)
otobiyografik ve ahlaki eser
Kudsî, Abbaskulu Ağa Bakıhanov (d. 1208/1794 - ö. 1262/1846)

ISBN: 978-9944-237-87-1


Abbaskulu Ağa Bakıhanov’un otobiyografik eseri. Mir’atü’l-Cemâl’de şair, 1833–1834 yıllarında gerçekleştirdiği Polanya seyahatini ve buradaki izlenimlerini aktarır. Eserdeki Mi'râc-ı Hayâl ve Meclis-i Firengî adlı mesnevilerde Doğu-Batı insanının yaşamını, hayata, olaylara bakışını ve ahlaki yapısını mukayese eder.

Mi'râc-i Hayâl adlı manzum hikâyede şair, mutluluğu uzaklarda değil ancak öz vatanında aramak gerektiğini ve ömrün halka hizmet etmekle anlam kazanacağını vurgular. Ardından Polonya seferini, Avrupa meclislerini tasvir eder. Meclis-i Firengî’de ise Avrupa’nın ahlak yapısını, hayata bakışını eleştirir. Arz-ı Ahvâl adlı şiirinde ise heyecanlarını, aşka ve sevgiye bakışını ele alır (Sultanov 1984b: 11; Kasımzade 2017: 168).

Eser, Bakıhanov’un eserlerinin yer aldığı Külliyat’ın 21a–36b varakları arasındadır (Azerbaycan Milli Elmler Kütüphanesi Nu. M-120/11099). Elmin Aliyev, Abbaskulu Bakühanlı ve Ahlak Düşüncesi adlı yüksek lisans tezinde Mir’atü’l-Cemâl’in müstakil bir eser olmayıp Kudsî’nin Dîvân’ının bir bölümü olabileceğini söyler (2007: 58). Memmedağa Sultanov, Bakıhanov’un Meclis-i Firengî, Arz-ı Ahvâl, Mîrac-i Hayâl gibi şiirlerini Mirâtü’l-Cemâl ve Ömür-Gün Şiirleri adıyla neşretmiştir (1984a: 59–88; 1984b: 178–210).

Şairin biyografisi için bk. “Kudsî, Abbaskulu Ağa Bakıhanov”. Türk Edebiyatı İsimler Sözlüğü. http://teis.yesevi.edu.tr/madde-detay/kudsi-abbaskulu-aga-bakihanov

Eserden Örnekler


(Mi'râc-ı Hayâl'in Türkçe tercümesinden).

Heyalın Uçuşu

Çoh gezmişem men seyahet ederek

Rusiyadan Lehistana gederek


Bir neçe ay Varşavada kalmışam

Her cür eyşü işretden kâm almışam


Çoh adamla tanış oldum möteber

Heves ehli her bir işden baheber


Şehslerle meclislerde oturdum

Her medeni cemiyyete baş vurdum


Bu diyarın Saları çoh tedbirli

Şahın yahın naibi bir emirdi


Paskeviç bu adda böyük şöhret var

Öz adıyla meşhur olmuş bu salar


O her gece şen meclisler kurardı

bu meclisde her kese bir eş vardı


Görünürdü her gözel bir hoş rengle

Cilvelenib dururdu min bezekle


Ruh verirdi o gülşenin her gülü

Her bir gülün yanında öz bülbülü


Her dilber bir odlu bahış bir nazla

Aşikini arayırdı niyazla


Ram olub her vehşi ahu aşikar

İsteyir bir ovçu etsin şikar


Yer etdikce camal gözde könülde

Haldan hala düşürdü bu könül de


Ürek çalmak buralarda adetdir

Mehebbetden söhbet adi söhbetdir (Sultanov 2005: 190-191).


Kaynakça


Aliyev, Elmin (2007). Abbaskulu Bakühanlı ve Ahlak Düşüncesi. Yüksek Lisans Tezi. İstanbul: Marmara Üniversitesi.

Bayram, Parvana (2013). “Abbaskulu Ağa Bakühanov’un Hayatı, Eserleri ve “Kitab-ı Askeriye” Hikâyesi”. Uluslararası Sosyal Araştırmalar Dergisi The Journal of International Social Research (27): 145-165.

Kasımzade, Feyzulla (2017). XIX Esr Azerbaycan Edebiyatı Tarihi. Bakü: Elm ve Tahsil.

Sultanov, Memmedağa (1984a). Abbasgulu Ağa Bakıhanov: Bedii Eserleri. Bakü: Azerbaycan Devlet Neşriyatı.

Sultanov, Memmedağa (1984b). Abbasgulu Ağa Bakıhanov Güdsî: Seçilmiş Eserleri. Bakü: Yazıçı.

Sultanov, Memmedağa (2005). Abbasgulu Ağa Bakıhanov Güdsî: Seçilmiş Eserleri. Bakü: Avrasiya Press.  

Atıf Bilgileri


KESİK, Beyhan. "MİR’ATÜ’L-CEMÂL (KUDSÎ)". Türk Edebiyatı Eserler Sözlüğü, http://tees.yesevi.edu.tr/madde-detay/mir-atu-l-cemal-kudsi. [Erişim Tarihi: 22 Kasım 2024].


Benzer Eserler

# Madde Yazar Madde Yazarı İşlem
1 RİYÂZU’L-KUDS (KUDSÎ) Kudsî, Abbaskulu Ağa Bakıhanov Dr. Sultan Şenödeyici
Görüntüle
2 TEHZÎBÜ’L-AHLÂK (KUDSÎ) Kudsî, Abbaskulu Ağa Bakıhanov Prof. Dr. Beyhan KESİK
Görüntüle
3 NESÂYİH/KİTÂB-I NASÎHAT/NASÎHATNÂME (KUDSÎ) Kudsî, Abbaskulu Ağa Bakıhanov Prof. Dr. Beyhan KESİK
Görüntüle
4 AYNU’L-MÎZÂN (KUDSÎ) Kudsî, Abbaskulu Ağa Bakıhanov Prof. Dr. Beyhan KESİK
Görüntüle
5 MİŞKÂTU’L-ENVÂR (KUDSÎ) Kudsî, Abbaskulu Ağa Bakıhanov Prof. Dr. Beyhan KESİK
Görüntüle
6 DÎVÂN (KUDSÎ) Kudsî, Abbaskulu Ağa Bakıhanov Prof. Dr. Beyhan KESİK
Görüntüle
7 GÜLİSTÂN-I İREM (KUDSÎ) Kudsî, Abbaskulu Ağa Bakıhanov Araş. Gör. Dr. Orhan Baldane
Görüntüle
8 KİTÂB-I ASKERİYE (KUDSÎ) Kudsî, Abbaskulu Ağa Bakıhanov Prof. Dr. Beyhan KESİK
Görüntüle
9 DÎVÂN (ÂCİZ) Âciz, Ali Akber Prof. Dr. Beyhan KESİK
Görüntüle
10 DÎVÂN / DÎVÂN-I KASÂİD Ü GAZELİYYÂT (DÎDE) Dîde, Mirza Nasrullah Prof. Dr. Beyhan KESİK
Görüntüle
11 KİTÂBÜN-NASÂYİH (DÎDE) Dîde, Mirza Nasrullah Prof. Dr. Beyhan KESİK
Görüntüle
12 KİTÂB-I MAKTEL (DÎDE) Dîde, Mirza Nasrullah Prof. Dr. Beyhan KESİK
Görüntüle
13 DÎVÂN (DİLSÛZ) Dilsûz, Muhammed Emîn Prof. Dr. Yakup POYRAZ
Görüntüle
14 [DÎVÂN] (ANDELÎB) Andelîb Karacadağî Prof. Dr. Vüsale MUSALI
Görüntüle
15 GÜLŞEN-İ İRFÂN (FAKÎR) Fakîr, Hacı Ağa Prof. Dr. Beyhan KESİK
Görüntüle
16 SA’LEBİYE (HALHÂLÎ) Halhâlî, Muhammed Bâkir Prof. Dr. Beyhan KESİK
Görüntüle
17 DÎVÂN (HASAN) Hasan, Ali oğlu Karabağî Yüzbaşov Öğr. Gör. ÖZLEM KAHRAMAN
Görüntüle
18 TİLKİ İLE KURT (HASAN) Hasan, Ali oğlu Karabağî Yüzbaşov Araş. Gör. Seher Erenbaş Pehlivan
Görüntüle