MİR‘ÂTÜ’L-A’LÂM VE MİŞKÂTÜ’L-AHLÂM (FÜTÛH-I SALÂHÎ)
tasavvuf
Salâhî, Abdullah Salâhaddîn (d. 1117/1705 - ö. 1197/27.12.1782)

ISBN: 978-9944-237-87-1


Salâhî’nin telif eserlerindendir. Kitabın telif sebebi ve muhtevasını izah ederken daha önce kaleme aldığı Esmâ-i Hüsnâ ve Esmâ-i Nebî hakkındaki yazdığı Gül-i Sad-berg-i Evrâd berâ-yı Tuhfe-i Ubbâd adlı eserinden sonra ihvânının arzusu üzerine Türkçe olarak diğer peygamberler, aşere-i mübeşşere, on iki imamlara v.s. dair bu eseri yazdığını ifade etmektedir. 

Eserin sonunda kaleme aldığı manzumede ise kitabın adını ve telif tarihini şöyle belirtmektedir: "Aceb bir beyte düştü iki tarih Zihî şîrîn-zebân oldu Fütûh’um Leb-i dilber desem ya şîr ü sükker Yedikçe kût-ı cân oldu Fütûh’um". Bu son beytin her iki mısraının ayrı ayrı ebced değeri eserin telif tarihi olan 1187/(1773) tarihi göstermektedir (Akkus 2020: 193).    Eserden önce “Muammâ benâm-ı Muhammed aleyhi’s-selâm” başlığı altında Hz. Peygamber’in isminin ebced karşılığı olan (92)’ye muvâfık gelen diğer isimler ve terkibler zikredilmektedir. Ayrıca Esmâ-i Hüsnâ’nın başına “abd” kelimesi getirilerek (Abdu’s-Selâm, Abdu’l-Mü’min, Abdu’l-Müheymin…v.s) meydana gelen “abâdile”’nin ebced değerleriyle çeşitli mânâlar çıkarıltan sonra ebced harflerinin ne mânâ ifade ettikleri anlatılıyor. Nüshası: Bizim tespitlerimize göre eserin yegâne el yazma nüshası İstanbul Üniversitesi Kütüphanesi TY. 3983 numarada 27 satır halinde rika kırmasıyla yazılmış 67 varaktır.

Şairin biyografisi için bk. “Salâhî, Abdullah Salâhaddîn”. Türk Edebiyatı İsimler Sözlüğü. http://teis.yesevi.edu.tr/madde-detay/salahi-abdullah-salahaddin

Kaynakça


Akkuş, Mehmet (2020), Abdullah Salâhaddîn-i Uşşâkî’nin Hayatı ve Eserleri, Kitabevi, İstanbul.

Salâhî, Mirâtü’l-A’lâm ve Mişkâtü-Ahlâm, İ.Ü. Ktp. T.Y. No. 3983.

Atıf Bilgileri


AKKUŞ, MEHMET. "MİR‘ÂTÜ’L-A’LÂM VE MİŞKÂTÜ’L-AHLÂM (FÜTÛH-I SALÂHÎ)". Türk Edebiyatı Eserler Sözlüğü, http://tees.yesevi.edu.tr/madde-detay/mir-atu-l-a-lam-ve-miskatu-l-ahlam-futuh-i-salahi. [Erişim Tarihi: 25 Kasım 2024].


Benzer Eserler

# Madde Yazar Madde Yazarı İşlem
1 GÜL-İ SAD-BERG-İ EVRÂD BERÂ-YI TUHFE-İ ‘UBBÂD Salâhî, Abdullah Salâhaddîn Prof. Dr. MEHMET AKKUŞ
Görüntüle
2 MİR’ÂT-I ESMÂ Salâhî, Abdullah Salâhaddîn Prof. Dr. MEHMET AKKUŞ
Görüntüle
3 CEVÂHİR-İ TÂC-I HİLÂFET Salâhî, Abdullah Salâhaddîn Prof. Dr. MEHMET AKKUŞ
Görüntüle
4 USÛl-İ EVRÂD-I UŞŞÂKİYE Salâhî, Abdullah Salâhaddîn Doç. Dr. Osman Kufacı
Görüntüle
5 MEDÂR-I MEBDE VE ME‘ÂD Salâhî, Abdullah Salâhaddîn Prof. Dr. MEHMET AKKUŞ
Görüntüle
6 MECMUÂ-I FENN-İ ZERÂFET Salâhî, Abdullah Salâhaddîn Prof. Dr. MEHMET AKKUŞ
Görüntüle
7 IZHÂR-I ESRÂR-I NİHÂN EZ ENVÂR-I HATM-İ HÂCEGÂN Salâhî, Abdullah Salâhaddîn Prof. Dr. MEHMET AKKUŞ
Görüntüle
8 TUHFETÜ’L-UŞŞÂKİYE Salâhî, Abdullah Salâhaddîn Doç. Dr. Osman Kufacı
Görüntüle
9 RİSÂLE-İ REGÂİBİYYE Salâhî, Abdullah Salâhaddîn Doç. Dr. Osman Kufacı
Görüntüle
10 HILYE-İ HASENEYNİ’L-AHSENEYN Salâhî, Abdullah Salâhaddîn Prof. Dr. MEHMET AKKUŞ
Görüntüle
11 ATVÂR-I SEB‘A Salâhî, Abdullah Salâhaddîn Prof. Dr. MEHMET AKKUŞ
Görüntüle
12 DİVÂN-I NUÛT-I SALÂHÎ Salâhî, Abdullah Salâhaddîn Araş. Gör. Dr. Bilge İlhan Toker
Görüntüle
13 DÎVÂN (SALÂHÎ) Salâhî, Abdullah Salâhaddîn Doç. Dr. Osman Kufacı
Görüntüle
14 ESÂMİ-İ HULEFÂ Salâhî, Abdullah Salâhaddîn Prof. Dr. MEHMET AKKUŞ
Görüntüle
15 MEVLİD Salâhî, Abdullah Salâhaddîn Prof. Dr. MEHMET AKKUŞ
Görüntüle
16 KURRETÜ'L-UYÛN Ra'ûfî, Şeyh Seyyid Ra'ûfî Ahmed Efendi Öğretmen mehmet cemal öztürk
Görüntüle
17 VÂRİDÂT (AZÎZ) Azîz, Azîz Ali Efendi Araş. Gör. Dr. nesrin aydın satar
Görüntüle
18 DÎVÂN-I İLÂHİYYÂT (İBRÂHİM HÂS) İbrâhim Hâs Doç. Dr. Hasan Gültekin
Görüntüle
19 ŞERH-İ EBYÂT-I YÛNUS EMRE (İBRÂHİM HÂS) İbrâhim Hâs Doç. Dr. Osman Kufacı
Görüntüle
20 DÎVÂN (KAYGULU HALİL EFENDİ) Kaygulu Halil Efendi Doç. Dr. Osman Kufacı
Görüntüle
21 HÂDİ’L-UŞŞÂK (KAYGULU HALÎL EFENDİ) Kaygulu Halil Efendi Prof. Dr. Beyhan KESİK
Görüntüle
22 TEFSİR-İ BA’Z-I SÜVER-İ KUR’ANİYYE Abdülhay Celvetî Doç. Dr. Şükrü Maden
Görüntüle
23 DÎVÂN (İLÂHİ-NÂME) Hakkı, Erzurumlu İbrahim Hakkı Doç. Dr. abdulkadir erkal
Görüntüle
24 MA‘RİFETNÂME Hakkı, Erzurumlu İbrahim Hakkı Doç. Dr. Lokman Taşkesenlioğlu
Görüntüle
25 ‘İRFÂNİYE Hakkı, Erzurumlu İbrahim Hakkı Diğer Emine Güleç
Görüntüle