- Yazar Biyografisi (TEİS)
Mehmed Kemâleddîn, Harîrîzâde - Madde Yazarı: Dr. Öğr. Üyesi Betül Saylan
- Eser Yazılış Tarihi:?/?
- Yazıldığı Saha:Anadolu-Osmanlı
- Edebiyat Alanı:Divan-Tekke Edebiyatı
- Dönemi:19. Yüzyıl
- Dili:Türkçe
- Alfabesi:Arap
- Yapısı:Mensur
- Niteliği:Telif
- Türü/Formu:Dinî-Tasavvufî-Ahlaki Eser
- Yayın Tarihi:31/03/2022
MİR'ÂT-I HAKÎKAT (HARÎRÎZÂDE)
dinî-tasavvufî eserMehmed Kemâleddîn, Harîrîzâde (d. 1267/1850 - ö. 1299/1881)
ISBN: 978-9944-237-87-1
Mehmed Kemâleddîn'in seyr ü sülûk makamlarını özet mahiyetinde ele aldığı risâlesi. Türkçe olan risâle 2 varaktır ve İstanbul Büyükşehir Belediyesi Atatürk Kitaplığı Osman Ergin Yazmaları Bölümü’nde OE_Yz_1623 numara ile kayıtlı bir mecmua içerisinde bulunmaktadır. Yazılış ya da istinsâh tarihi bulunmayan mecmûa içerisinde yer alan risâleler genelde Melâmî gelenek çerçevesinde kaleme alınan Türkçe ve Arapça risâlelerdir. Mecmûada Melâmî geleneğinin son dönem temsilcilerinden Harîrîzâde’nin de mürşidi (Azamat: 561) Muhammed Nûru’l-Arabî’nin (ö. 1888) halîfesi ve damadı Abdürrahîm Fedâi’ye (ö. 1304/1885) ait risâleler yoğunluklu olarak göze çarpmaktadır. Abdürrahîm Fedâî’ye ait “Tefsîru Sûreti’l-Kevser” (Mecmua: vr. 4a-7a), “Risâle-i İrâde-i Cüz’iyye” (Mecmua: vr. 7b-11a), “Risâle-i Merâtibü’l-vücûd” (Mecmua: vr. 11a-15a), “Risâle-i Murâdiyye” (Mecmua: vr. 36a-42a) gibi risâleler mecmuada yer almaktadır.
Harîrîzâde’ye ait Mir’ât-ı Hakîkat ise mecmuanın 43a-44b varakları arasında yer almaktadır. Risâlenin başlığında yer alan “li-muharririhî el-hakîr Muhammed Kemâleddîn” ve risâlenin giriş kısmındaki “bu fakîr-i bî-mecâl Muhammed Kemâleddîn Harîrîzâde” ifâdelerinden yola çıkarak risâlenin müellif nüshası olduğunu söylemek mümkündür. Dolayısıyla risâlenin bulunduğu mecmuanın da Harîrîzâde’ye aidiyetinden bahsedilebilir.
Eserde seyr ü sülûk makamları tevhîd-i ef’âl, tevhîd-i sıfât, tevhîd-i zât hakkında özet bilgiler verilmektedir. Harîrîzâde risâlede vermiş olduğu her makamın tarif ve tefsirinin Fecrü’l-esmâ ve Subhu’l-müsemmâ eserinde ve şeyhi Muhammed Nûru’l-Arabî’nin Mürşidü’l-uşşâk eserinde yer aldığını belirtmektedir (Harîrîzâde: vr. 44b).
Müellifin biyografisi hakkında bk. "Mehmed Kemâleddîn, Harîrî-zâde". Türk Edebiyatı İsimler Sözlüğü. http://teis.yesevi.edu.tr/madde-detay/mehmed-kemaleddin-haririzade
Eserden Örnekler
Makām-ı evvel, tevhîd-i ef’âl makāmıdır. Ve fenâ-i ef’âl ü mahv u tecellî-i ef’âl ü cinnetü’l-ef’âl ü cinnetü’s-sûriyye vü cinnetü’n-nefs ü sekr ola. Ve âlem-i melekût u âlem-i efâl ile muabberdir. Makām-ı sânî tevhîd-i sıfât makāmıdır. Ve fenâ-i sıfât … vü tecellî-i sıfât ü cinnetü’s-sıfât u cinnetü’l-ma’neviyye vü cinnetü’l-kalb ü sekr-i sânî. Ve âlem-i ceberût ü âlem-ı sıfât u … fî âlemi’l-insân ve havâlık ile [43b] muabberdir. Makām-ı sâlis tevhîd-i zât makāmıdır. Ve fenâ-i zât u mahv u tevhîdü’l-ayn u (Harîrîzâde. Mir’ât-ı Hakîkat. 43a).
Kaynakça
Azamat, Nihat. “Muhammed Nûru’l-Arabî”. İslâm Ansiklopedisi. C. 30. İstanbul: TDV Yay. 560-563.
Mecmua. İstanbul Belediyesi Atatürk Kitaplığı Osman Ergin Yazmaları. nr. OE_Yz_1623.
Mehmed Kemâleddîn. Harîrîzâde. Mir’ât-ı Hakîkat. İstanbul Belediyesi Atatürk Kitaplığı Osman Ergin Yazmaları. nr. OE_Yz_1623/9.
Atıf Bilgileri
Benzer Eserler
# | Madde | Yazar | Madde Yazarı | İşlem | ||
---|---|---|---|---|---|---|
1 | HAZRET-İ MISRÎ'NİN ÜÇ ADED GAZELLERİNİN ŞERHLERİ (MEHMED KEMÂLEDDÎN) | Mehmed Kemâleddîn, Harîrî-zâde | Öğretmen Emre Şengül |
Görüntüle | ||
2 | KEMÂL-NÂME-İ ÂL-İ ABÂ (MEHMED KEMÂLEDDÎN) | Mehmed Kemâleddîn, Harîrî-zâde | Öğretmen Emre Şengül |
Görüntüle | ||
3 | MEDEDÜ'L-BEKRÎ MİN SEYYİDİ'L-BEKRÎ / MENÂKIB-I MUSTAFÂ ŞEMSÜDDÎN BEKRÎ (MEHMED KEMÂLEDDÎN) | Mehmed Kemâleddîn, Harîrî-zâde | Öğretmen Emre Şengül |
Görüntüle | ||
4 | REŞEHÂTÜ'L-ESNÂ ALÂ TEVECCÜHÂTİ'L-ESMÂ (MEHMED KEMÂLEDDÎN) | Mehmed Kemâleddîn, Harîrî-zâde | Öğretmen Emre Şengül |
Görüntüle | ||
5 | RÛŞEN-İ DİL-NÜVÂZ ŞERH-İ GÜLŞEN-İ RÂ (MEHMED KEMÂLEDDÎN) | Mehmed Kemâleddîn, Harîrî-zâde | Öğretmen Emre Şengül |
Görüntüle | ||
6 | SALÂTU'L-İTHÂF Bİ-ŞERH-İ SALÂTİ'S-SİKÂF (MEHMED KEMÂLEDDÎN) | Mehmed Kemâleddîn, Harîrî-zâde | Öğretmen Emre Şengül |
Görüntüle | ||
7 | SIRRU'L-ESRÂR VE NÛRU'L-ENVÂR (MEHMED KEMÂLEDDÎN) | Mehmed Kemâleddîn, Harîrî-zâde | Öğr. Gör. ÖZLEM KAHRAMAN |
Görüntüle | ||
8 | EL-İMDÂD Fİ'L-MEBDE' VE'L-ME'ÂD (MEHMED KEMÂLEDDÎN) | Mehmed Kemâleddîn, Harîrî-zâde | Diğer Rumeysa Güven |
Görüntüle | ||
9 | ŞERH-İ HİZBÜ'L-BAHR EL-MÜSEMMÂ Bİ-ZİYÂ'İ'L-BEDR (MEHMED KEMÂLEDDÎN) | Mehmed Kemâleddîn, Harîrî-zâde | Öğretmen Emre Şengül |
Görüntüle | ||
10 | ŞERH-İ HİZBÜ'L-KEBÎR Lİ'Ş-ŞÂZELÎ EL-MÜSEMMÂ Bİ-REŞFİ'L-GADÎR (MEHMED KEMÂLEDDÎN) | Mehmed Kemâleddîn, Harîrî-zâde | Öğretmen Emre Şengül |
Görüntüle | ||
11 | ŞERH-İ SALÂTU'L-ENVERİYYE FÎ ŞERH-İ SALÂTİ'L-EKBERİYYE (MEHMED KEMÂLEDDÎN) | Mehmed Kemâleddin, Harîrî-zâde | Öğretmen Emre Şengül |
Görüntüle | ||
12 | EL-KAVLÜ'L-MÜBÎN FÎ AHVÂLİ'Ş-ŞEYH NÛREDDÎN CERRÂHÎ EL-HALVETÎ (HARÎRÎZÂDE) | Mehmed Kemâleddîn, Harîrîzâde | Dr. Öğr. Üyesi Betül Saylan |
Görüntüle | ||
13 | KENZÜ'L-FEYZ Fİ'S-SÜLÛK VE ÂDÂBİ'T-TARÎKİ'L-HALVETİYYE (HARÎRÎZÂDE) | Mehmed Kemâleddîn, Harîrî-zâde | Araş. Gör. Ayşenur Aydınlı |
Görüntüle | ||
14 | MEDÂR-I VÂHİDİYYET VE MERKEZ-İ AHADİYYET (HARÎRÎZÂDE) | Mehmed Kemâleddîn, Harîrîzâde | Dr. Öğr. Üyesi Betül Saylan |
Görüntüle | ||
15 | RAVZATÜ'L-ALİYYE FÎ TARÎKATİ'Ş-ŞÂZELİYYE (HARÎRÎZÂDE) | Mehmed Kemâleddîn, Harîrîzâde | Dr. Öğr. Üyesi Betül Saylan |
Görüntüle | ||
16 | SİRÂC-I GAYB (ÂBİD) | Âbid, Zeynelâbidîn | Dr. Öğr. Üyesi Musa Tozlu |
Görüntüle | ||
17 | TERCÜME VE ŞERH-İ KASÎDE-İ BÜRDE (ÂBİDİN PAŞA) | Âbidin Paşa | Doç. Dr. Bünyamin Ayçiçeği Doç. Dr. Hamza KOÇ |
Görüntüle | ||
18 | DÎVÂN (ÂCİZ) | Âciz, Mehemmed Helife | ismail Aksoyak |
Görüntüle | ||
19 | FARSÇA DÎVÂN (YENİŞEHİRLİ AVNÎ) | Avnî, Yenişehirli | Prof. Dr. mehmet atalay |
Görüntüle | ||
20 | DÎVÂN (CEVDET) | Cevdet, Recâîzâde Ahmed | Prof. Dr. Mehmet Sarı |
Görüntüle | ||
21 | DÎVÂN (FERÎDE HANIM) | Ferîde Hanım, Bahâr-zâde | Prof. Dr. Eyüp Akman |
Görüntüle | ||
22 | DÜRRETÜ’L-BEYZÂ FÎ-ŞEREFİ MEVLİDİ’L-MUSTAFÂ (GAZZÎZÂDE ABDÜLLATÎF) | Gazzîzâde Şeyh Abdüllatîf Efendi | Dr. Bilal Güzel |
Görüntüle | ||
23 | KIRIM ZAFERNÂMESİ / HAYRÂBÂD (HAYRÎ) | Hayrî, Mehmed Hayrî Efendi, Türk Hayrî | ismail Aksoyak |
Görüntüle | ||
24 | DÎVÂN (HULÛSÎ) | Hulûsî, Ömer | Dr. Öğr. Üyesi Mehmet Şamil BAŞ |
Görüntüle | ||
25 | DÎVÂN (HULÛSÎ/MENFÎ/YESÂRÎ) | Hulûsî/Menfî/Yesârî, Hüseyin Hulûsî Efendi | Doç. Dr. Özgür KIYÇAK |
Görüntüle |