- Yazar Biyografisi (TEİS)
Feyzî/Sîmî, Sîmkeş-zâde - Madde Yazarı: Akın ZENGİN
- Eser Yazılış Tarihi:1058/1649
- Yazıldığı Saha:Anadolu-Osmanlı
- Edebiyat Alanı:Yazılı Edebiyat / Divan Edebiyatı
- Dönemi:17. Yüzyıl
- Dili:Türkçe
- Alfabesi:Arap
- Yapısı:Manzum
- Niteliği:Telif
- Türü/Formu:Miraciye
- Yayın Tarihi:10/09/2022
Mİ'RÂC-NÂME-İ RESÛL-İ EKREM (FEYZÎ/SÎMÎ)
Hz. Muhammed'in mi'râcını anlatan mesnevîFeyzî/Sîmî, Sîmkeş-zâde (d. 1036/1626-27 - ö. 1102/05.11.1690)
ISBN: 978-9944-237-87-1
Sîmkeş-zâde tarafından yazılan 196 beyitlik bir mesnevi. Eserin adı Mi’râc-nâme-i Resûl-i Ekrem olsa da yaygın olarak Mi’râc-nâme başlığı kullanılır. İstanbul’da yazılan eser adından da anlaşılacağı üzere miraç hadisesinden bahseder. Eser, bir kâmil zâtın, Feyzî’nin şeyhi Abdulahad Nûri’ye, mi’râcın sırrının, Burak’ın vasıflarının, “Kabe kavseyn” in anlamının ne olduğu ve Peygamberin Burak'la nereye kadar gittiği gibi soruları sormasının ardından şeyhinin şairden bir mi’râc-nâme yazmasını istemesiyle ortaya çıkmıştır (Coşkun 1997: 28). Aruzun "fe’ilatün mefâ’ilün fe’ilün" kalıbıyla yazılmıştır.
Eseri şu şekilde özetleyebiliriz: Hz. Muhammed’i Cebrail bir gece Burak’a bindirerek bir anda Kudüs’e getirir. Mescid-i Aksa’da bütün peygamberlerin ruhlarıyla karşılaşır. Onlara imamlık yapar ve iki rekat namaz kılarlar. Sonra Cebrâil ile birlikte göklere çıkar. Melekût âlemine, Allah’ın katına yükselirler. Burada peygamberlerin ruhlarıyla görüşür. Cenneti, Cehennemi ve melekleri görür. Sidretü'l-Münteha’ya vardıklarında Cebrâil Hz.Muhammed’e kendileriyle gelemeyeceğini, eğer bir parmak daha ilerlerse yanacağını söyler. Hz.Muhammed Refref’e binerek Sidre’den ileriye gider ve Allah’ın huzuruna varır. Orada bir çok tecellîlere mazhar olur. Allah’tan vahiyler alır. Hz. Muhammed dönüşünde aynı şekilde bir çok hadiselere şahit olur. Mekke’ye döndüğünde henüz yatağı sımsıcaktır.
Eser, klasik mesnevi hüviyeti taşımaktadır. Bölümler de bu doğrultuda sıralanmaktadır. Genellikle Arapça ve Farsça kelimeler kullanılarak kafiye yapılırken redif kullanımında Türkçe kelimeler tercih edilmiştir. Eserin dil özelliklerine bakıldığında dilde sadeleşme akımının etkisiyle sade ve akıcı bir dille yazmıştır. Ayrıca şair, yerli ve mahallî unsurlara şiirinde yer vermiştir. Halk ağzını, halk tabir ve söyleyişlerini de kullanarak üslûbunu renklendirmiştir.
Şairin biyografisi için bk. “Feyzî/Sîmî, Sîmkeş-zâde”. Türk Edebiyatı İsimler Sözlüğü. http://teis.yesevi.edu.tr/madde-detay/feyzi-simi-simkeszade
Eserden Örnekler
Münâcât be-Dergâh-ı Kâdıü'l-hâcât
Ey kılan kalb-i kâsi-i mir’ât
Ey kılan ârif-i tecelliyât
Ey kılan rûhı aşkına tev’em
Ey kılan nâ’il-i künûz-ı kadem
Ey kılan bî-sütûn-ı nüh tâki
Ey kılan pür-nukûş-ı âfâkı
Ey kılan bâg-ı dehri ser-tâ-ser
Zîb ü zînetle gün gibi pür-ferr
Ey kılan vech-i mâhı âyîne
Ey kılan şemsi âteşîn-sîne
Ey viren necme yeryerin zîver
Ey iden niçe canı hâkister
Kimisin aşkına esîr iden
Kimi bây u kimin fakîr iden
Ey uran töb kevne çevgânı
Ey kuran bu tmâb-ı imkânı
Pîrimün kıl vücûdını dâ’im
Nûr-ı zâtunla rûz u şeb kâ’im
Zâhir ü bâtın ey kaviyy ü Samed
Komagıl râhı üzre anun sedd
Âlemi eyle zîr-destinde
Kıl kulûbı o pîr destinde
Bende it ana ser-firâz koma
Ehl-i Rûm u Acem Hicâz koma
Âsitânm kamuya me’vâ kıl
Bâbımı menzil-i temennâ kıl
Eyle ahbâbım safâda anun
Kıl müridini dil-güşâde anun (Coşkun 1997: 207)
Kaynakça
Akar, Metin (1987) . Türk Edebiyatında Manzum Mi’rac-nâmeler. Ankara: KTB Yay.
Coşkun, Ali Osman (1997). Sîmkeşzâde Feyzî’nin Mesnevileri (İnceleme-Metin-Sözlük). Samsun: Otak Form Ofset.
Atıf Bilgileri
Benzer Eserler
# | Madde | Yazar | Madde Yazarı | İşlem | ||
---|---|---|---|---|---|---|
1 | DÎVÂN (FEYZÎ/SÎMÎ) | Feyzî/Sîmî, Sîmkeş-zâde | Araş. Gör. Kübra Akatay |
Görüntüle | ||
2 | CEVÂB-NÂME-İ MEVLÂNÂ-YI MAKDÎS (FEYZÎ/SÎMÎ) | Feyzî/Sîmî, Sîmkeş-zâde | Akın ZENGİN |
Görüntüle | ||
3 | GAMZE VÜ DİL (FEYZÎ/SÎMÎ) | Feyzî/Sîmî, Sîmkeş-zâde | Akın ZENGİN |
Görüntüle | ||
4 | LEMEZÂT-I HULVİYYE EZ LEMEÂT-I ULVİYYE (MAHMUD CEMALEDDİN HULVÎ) | Mahmud Cemaleddin el-Hulvî | Diğer Özlem Şamlı |
Görüntüle | ||
5 | AHBÂRÜ’L-'İBER (ZA’ÎFÎ, MUHAMMED) | Za'îfî, Muhammed | Dr. Necmiye Özbek Arslan |
Görüntüle | ||
6 | KIRK HADİS TERCÜMESİ (FEYZÎ-İ KEFEVÎ) | Feyzî-i Kefevî | Prof. Dr. Adem Ceyhan |
Görüntüle | ||
7 | ZÜBDETÜ'N-NESÂYİH VE UMDETÜ'T-TEVÂRÎH (IYÂNÎ) | Iyânî, Cafer Iyânî Bey | Prof. Dr. Osman Ünlü |
Görüntüle | ||
8 | RÂZ-NÂME FÎ MENÂKIBİ'L-ULEMÂ VE'L-MEŞÂYİH VE'L-FUZELÂ (KEFEVÎ HÜSEYİN) | Kefevî, Hüseyin | ismail Aksoyak |
Görüntüle | ||
9 | ES-SEYFÜ'L-MESLÛLÜ FÎ ŞERHİ'R-RESÛLİ (MUSTAFA b. BÂLÎ) | Mustafa b. Bâlî | Araş. Gör. Oğuzhan Et |
Görüntüle | ||
10 | HADÎS-İ ŞERÎFLER MECMUASI (MUSTAFÂ b. BÂLÎ) | Mustafâ b. Bâlî | Araş. Gör. Oğuzhan Et |
Görüntüle | ||
11 | HÂŞİYE ALÂ ŞERHİ MİFTÂH (MUSTAFA b. BÂLÎ) | Mustafâ bin Bâlî | Araş. Gör. Oğuzhan Et |
Görüntüle | ||
12 | TUHFE-İ ŞEMSÎ (ŞEMSÎ) | Şemsî, İsfendiyar-zâde Şemsî Ahmed Paşa | Prof. Dr. Yunus KAPLAN |
Görüntüle | ||
13 | KARAMAN-NÂME (ŞİKÂRÎ) | Şikârî | Araş. Gör. Mizan Coşkun Özgür |
Görüntüle |