Mİ'RÂC-NÂME-İ RESÛL-İ EKREM (FEYZÎ/SÎMÎ)
Hz. Muhammed'in mi'râcını anlatan mesnevî
Feyzî/Sîmî, Sîmkeş-zâde (d. 1036/1626-27 - ö. 1102/05.11.1690)

ISBN: 978-9944-237-87-1


Sîmkeş-zâde tarafından yazılan 196 beyitlik bir mesnevi. Eserin adı Mi’râc-nâme-i Resûl-i Ekrem olsa da yaygın olarak Mi’râc-nâme başlığı kullanılır. İstanbul’da yazılan eser adından da anlaşılacağı üzere miraç hadisesinden bahseder. Eser, bir kâmil zâtın, Feyzî’nin şeyhi Abdulahad Nûri’ye, mi’râcın sırrının, Burak’ın vasıflarının, “Kabe kavseyn” in anlamının ne olduğu ve Peygamberin Burak'la nereye kadar gittiği gibi soruları sormasının ardından şeyhinin şairden bir mi’râc-nâme yazmasını istemesiyle ortaya çıkmıştır (Coşkun 1997: 28). Aruzun "fe’ilatün mefâ’ilün fe’ilün" kalıbıyla yazılmıştır.

Eseri şu şekilde özetleyebiliriz: Hz. Muhammed’i Cebrail bir gece Burak’a bindirerek bir anda Kudüs’e getirir. Mescid-i Aksa’da bütün peygamberlerin ruhlarıyla karşılaşır. Onlara imamlık yapar ve iki rekat namaz kılarlar. Sonra Cebrâil ile birlikte göklere çıkar. Melekût âlemine, Allah’ın katına yükselirler. Burada peygamberlerin ruhlarıyla görüşür. Cenneti, Cehennemi ve melekleri görür. Sidretü'l-Münteha’ya vardıklarında Cebrâil Hz.Muhammed’e kendileriyle gelemeyeceğini, eğer bir parmak daha ilerlerse yanacağını söyler. Hz.Muhammed Refref’e binerek Sidre’den ileriye gider ve Allah’ın huzuruna varır. Orada bir çok tecellîlere mazhar olur. Allah’tan vahiyler alır. Hz. Muhammed dönüşünde aynı şekilde bir çok hadiselere şahit olur. Mekke’ye döndüğünde henüz yatağı sımsıcaktır.

Eser, klasik mesnevi hüviyeti taşımaktadır. Bölümler de bu doğrultuda sıralanmaktadır.   Genellikle Arapça ve Farsça kelimeler kullanılarak kafiye yapılırken redif kullanımında Türkçe kelimeler tercih edilmiştir. Eserin dil özelliklerine bakıldığında dilde sadeleşme akımının  etkisiyle sade ve akıcı bir dille yazmıştır. Ayrıca şair, yerli ve mahallî unsurlara şiirinde yer vermiştir. Halk ağzını, halk tabir ve söyleyişlerini de kullanarak üslûbunu renklendirmiştir.

Şairin biyografisi için bk. “Feyzî/Sîmî, Sîmkeş-zâde”. Türk Edebiyatı İsimler Sözlüğü. http://teis.yesevi.edu.tr/madde-detay/feyzi-simi-simkeszade

Eserden Örnekler


Münâcât be-Dergâh-ı Kâdıü'l-hâcât

Ey kılan kalb-i kâsi-i mir’ât

Ey kılan ârif-i tecelliyât


Ey kılan rûhı aşkına tev’em

Ey kılan nâ’il-i künûz-ı kadem


Ey kılan bî-sütûn-ı nüh tâki

Ey kılan pür-nukûş-ı âfâkı


Ey kılan bâg-ı dehri ser-tâ-ser

Zîb ü zînetle gün gibi pür-ferr


Ey kılan vech-i mâhı âyîne

Ey kılan şemsi âteşîn-sîne


Ey viren necme yeryerin zîver

Ey iden niçe canı hâkister


Kimisin aşkına esîr iden

Kimi bây u kimin fakîr iden


Ey uran töb kevne çevgânı

Ey kuran bu tmâb-ı imkânı


Pîrimün kıl vücûdını dâ’im

Nûr-ı zâtunla rûz u şeb kâ’im


Zâhir ü bâtın ey kaviyy ü Samed

Komagıl râhı üzre anun sedd


Âlemi eyle zîr-destinde

Kıl kulûbı o pîr destinde


Bende it ana ser-firâz koma

Ehl-i Rûm u Acem Hicâz koma


Âsitânm kamuya me’vâ kıl

Bâbımı menzil-i temennâ kıl


Eyle ahbâbım safâda anun

Kıl müridini dil-güşâde anun (Coşkun 1997: 207)

Kaynakça


Akar, Metin (1987) . Türk Edebiyatında Manzum Mi’rac-nâmeler. Ankara: KTB Yay.

Coşkun, Ali Osman (1997). Sîmkeşzâde Feyzî’nin Mesnevileri (İnceleme-Metin-Sözlük). Samsun: Otak Form Ofset.

Atıf Bilgileri


ZENGİN, Akın. "Mİ'RÂC-NÂME-İ RESÛL-İ EKREM (FEYZÎ/SÎMÎ)". Türk Edebiyatı Eserler Sözlüğü, http://tees.yesevi.edu.tr/madde-detay/mi-rac-name-i-resul-i-ekrem-feyzi-simi. [Erişim Tarihi: 28 Haziran 2025].


Benzer Eserler

# Madde Yazar Madde Yazarı İşlem
1 DÎVÂN (FEYZÎ/SÎMÎ) Feyzî/Sîmî, Sîmkeş-zâde Araş. Gör. Kübra Akatay
Görüntüle
2 CEVÂB-NÂME-İ MEVLÂNÂ-YI MAKDÎS (FEYZÎ/SÎMÎ) Feyzî/Sîmî, Sîmkeş-zâde Akın ZENGİN
Görüntüle
3 GAMZE VÜ DİL (FEYZÎ/SÎMÎ) Feyzî/Sîmî, Sîmkeş-zâde Akın ZENGİN
Görüntüle
4 LEMEZÂT-I HULVİYYE EZ LEMEÂT-I ULVİYYE (MAHMUD CEMALEDDİN HULVÎ) Mahmud Cemaleddin el-Hulvî Diğer Özlem Şamlı
Görüntüle
5 AHBÂRÜ’L-'İBER (ZA’ÎFÎ, MUHAMMED) Za'îfî, Muhammed Dr. Necmiye Özbek Arslan
Görüntüle
6 KIRK HADİS TERCÜMESİ (FEYZÎ-İ KEFEVÎ) Feyzî-i Kefevî Prof. Dr. Adem Ceyhan
Görüntüle
7 ZÜBDETÜ'N-NESÂYİH VE UMDETÜ'T-TEVÂRÎH (IYÂNÎ) Iyânî, Cafer Iyânî Bey Prof. Dr. Osman Ünlü
Görüntüle
8 RÂZ-NÂME FÎ MENÂKIBİ'L-ULEMÂ VE'L-MEŞÂYİH VE'L-FUZELÂ (KEFEVÎ HÜSEYİN) Kefevî, Hüseyin ismail Aksoyak
Görüntüle
9 ES-SEYFÜ'L-MESLÛLÜ FÎ ŞERHİ'R-RESÛLİ (MUSTAFA b. BÂLÎ) Mustafa b. Bâlî Araş. Gör. Oğuzhan Et
Görüntüle
10 HADÎS-İ ŞERÎFLER MECMUASI (MUSTAFÂ b. BÂLÎ) Mustafâ b. Bâlî Araş. Gör. Oğuzhan Et
Görüntüle
11 HÂŞİYE ALÂ ŞERHİ MİFTÂH (MUSTAFA b. BÂLÎ) Mustafâ bin Bâlî Araş. Gör. Oğuzhan Et
Görüntüle
12 TUHFE-İ ŞEMSÎ (ŞEMSÎ) Şemsî, İsfendiyar-zâde Şemsî Ahmed Paşa Prof. Dr. Yunus KAPLAN
Görüntüle
13 KARAMAN-NÂME (ŞİKÂRÎ) Şikârî Araş. Gör. Mizan Coşkun Özgür
Görüntüle