- Yazar Biyografisi (TEİS)
Abdî - Madde Yazarı: Doç. Dr. Hasan Kaya
- Eser Yazılış Tarihi:?
- Yazıldığı Saha:Anadolu-Osmanlı
- Edebiyat Alanı:Yazılı Edebiyat / Divan Edebiyatı
- Dönemi:19. Yüzyıl
- Dili:Türkçe
- Alfabesi:Arap
- Yapısı:Manzum
- Niteliği:Telif
- Türü/Formu:Mevlid
- Yayın Tarihi:07/09/2021
MEVLİD (ABDÎ)
mevlidAbdî (d. ?/? - ö. ?/?)
ISBN: 978-9944-237-87-1
Abdî'nin eseri. Mevlid; besmele, mevlidin önemi, nur-ı Muhammedî’nin yaratılışı, nur-ı Muhammedî’nin Hz. Peygamber’e intikali, Hz. Muhammed’in babası ve annesinin evlenmesi, Hz. Muhammed’in annesi Âmine’nin Hz. Muhammed’e hamile oluşu, Hz. Muhammed’in babası Abdullah’ın vefatı, doğum için yapılan hazırlıklar, Hz. Muhammed’in doğumu, merhaba faslı, Hz. Muhammed’in faziletleri, münâcât ve dua bölümlerinden oluşmaktadır. Mevlid, hacmi ile orantılı olarak daha çok Hz. Muhammed’in doğumunu tafsilatlı olarak anlatmıştır. Hz. Muhammed’in doğumu dışında hayatı, mucizeleri ve özellikle pek çok mevlidde yer alan miraç mucizesi anlatılmamıştır. Eser kataloglarda Mevlid, Mevlid-i Şerîf, Mevlûdi’n-Nebî gibi genel adlarla anılmıştır.
241 beyitlik Mevlid'i farklı kılan; bazı bölümlerinin mesnevi, bazı bölümlerinin kaside biçiminde yazılmış olmasıdır. Yine bu eseri, pek çok mevlidden ayıran bir başka özellik de 178. beyte kadar “fâ‘ilâtün fâ‘ilâtün fâ‘ilâtün fâ‘ilün”, 179. beyitten sonra ise “mef‘ûlü mefâ‘îlü mefâ‘îlü fe‘ûlün” kalıbıyla yazılmasıdır.
Eserin biri matbu, üçü yazma olmak üzere dört nüshası tespit edilmiştir. Mevlid, 1857’de Takvimhâne-i Âmire Matbaası'nda basılmıştır. Matbu nüshanın elde bulunan yazmalardan farklılıklar taşıması bu eserin başka nüshalarının olduğuna dair fikir vermektedir. Eser yayımlanmıştır (Kaya 2015).
Şairi hakkında bilgi yoktur. Mahlası Abdî olan şairin klasik Türk edebiyatındaki Abdîlerden biri mi yoksa henüz tespit edilemeyen bir şair mi olduğu belli değildir. Elde, eserinden başka bir bilgi yoktur.
Eserden Örnekler
Müjde verdi Mustafâ-yı bâ-safânın makdemin
Ya‘nî sultânu’r-rusül ol seyyidü’l-fahri’l-enâm
...
Ol dahı büşrân-ı hazretden verip tehniyyeler
Sonra Meryem hazreti geldi ol âlîye makâm
Dedi ben de bint-i İmrân’am ki bizler cümlemiz
Hazrete dayat olup hem kâbile ey nîk-nâm
Ya‘nî me’mûr olmuşuz hizmetde istihdâm içün
Cümlenin maksûdu sensin ey Rasûl-i zü’l-kirâm
Vâkı‘â hâzırlanıp bunlar edâ-yı hizmete
Kâbile dâye bulundular bi-emr-i lâ-yenâm
Her biri oldu enîs ü hem celîs ü hem-demim
Birine tekyelenip biri dahı semt-i kudâm
Biri sağımda biri semt-i yesârımda benim
Cümlenin maksûdu fahrü’l-kâ’inâta ihtirâm
Yâ Rasûlallâh sana ta‘zîmler Sübhân’dan
Şevket ü devlet sa‘âdet cümle olmuşdur tamâm (Kaya 2015: 145-146).
Kaynakça
Kaya, Hasan (2015). “Abdî Mevlidi”. Türk Kültürü İncelemeleri Dergisi, 32: 125-158.
Köksal, M. Fatih (2011). Mevlid-nâme. Ankara: TDV Yayınları.
Pekolcay, Necla (2010). Mevlid (Vesîletü’n-Necât). Ankara: TDV Yayınları.
Pekolcay, Necla (1950). Türkçe Mevlid Metinleri. Doktora Tezi. İstanbul: İstanbul Üniversitesi.
Atıf Bilgileri
Benzer Eserler
# | Madde | Yazar | Madde Yazarı | İşlem | ||
---|---|---|---|---|---|---|
1 | ÇIÇEK BAHÇESİ (KISM-I EDEBÎ) | Ahmed Cemal | Dr. Kadriye Hocaoğlu Alagöz |
Görüntüle | ||
2 | MAHSÛL-İ ÖMRÜM (MEHMED NÂİM) | Mehmed Nâim | Dr. Kadriye Hocaoğlu Alagöz |
Görüntüle | ||
3 | MUSAVVİRÂT-I ŞEVK (NÂMIK) | Nâmık, Alî Rızâzâde Nâmık Kemâl | Prof. Dr. Beyhan KESİK |
Görüntüle | ||
4 | BIR MÜTEVERRİMENİN HİSSİYÂTI (TEPEDENLİZÂDE HÜSEYİN KAMİL) | Tepedelenlizâde Hüseyin Kamil | Dr. Necla Dağ |
Görüntüle | ||
5 | BEYTÜ’L-HAZEN (FÂİZ) | Ferâizcizâde Osman Fâiz | Prof. Dr. Beyhan KESİK |
Görüntüle | ||
6 | GEHVÂRE-I EDEB (GELİBOLULU MEHMED RIF'AT) | Rıf’at, Gelibolulu Mehmed Rıf'at | Dr. Öğr. Üyesi Oğuzhan UZUN |
Görüntüle | ||
7 | İNŞİRÂH (MEHMED CEMÂL) | Mehmed Cemâl ( d. ?/? – ö. 1305/1887-88’den sonra) | Prof. Dr. Beyhan KESİK |
Görüntüle | ||
8 | FERSÛDE (MESUD) | Erganili Mesud | Dr. Kadriye Hocaoğlu Alagöz |
Görüntüle | ||
9 | TERÂNELERİM (HALÎL RÜŞDÎ) | Halîl Rüşdî | Prof. Dr. Beyhan KESİK |
Görüntüle | ||
10 | BİR BÎÇÂRENİN TÂRİH-İ HAYÂTI (CEMİL) | Cemil | Dr. Öğr. Üyesi Adem Özbek |
Görüntüle | ||
11 | GONCA-İ HAYÂTIM (SALÂHÎ) | Mehmed Selâhaddîn | Prof. Dr. Beyhan KESİK |
Görüntüle | ||
12 | ŞERHU NAZMİ'L-LE'ÂLÎ / ZİYÂ'U'L-KULÛB | Ahmed el-Behisnî | Dr. Öğr. Üyesi Ömer Faruk Güler |
Görüntüle | ||
13 | NAZMÜ'L-LE'ÂLÎ DER-TERCÜME-İ NESRÜ'L-LE'ÂLÎ (KÂSIM) | Kâsım | Prof. Dr. Adem Ceyhan |
Görüntüle | ||
14 | CİNÂNÜ'L-CENÂN (VÂHİDÎ) | Vâhidî | Prof. Dr. Adem Ceyhan |
Görüntüle | ||
15 | TERCÜME-İ SAD-KELİME-İ HAZRET-İ MURTAZÂ (VAHDETÎ) | Vahdetî | Prof. Dr. Adem Ceyhan |
Görüntüle | ||
16 | DİVANÇE (VÂZIH) | Mustafâ Vâzıh | Araş. Gör. Giyasi BABAARSLAN |
Görüntüle | ||
17 | MEVRİDÜ’L-VÜSÛL FÎ MEVLİDİ’R-RESÛL (İBRÂHÎM ZİKRÎ) | İbrâhîm Zikrî | Prof. Dr. Mehmet Fatih Köksal |
Görüntüle | ||
18 | ED-DÜRERÜ'L-MÜNTAHABÂTÜ'L-MENSÛRE FÎ ISLÂHİ'L-GALATÂTİ'L-MEŞHÛRE / GALATÂT-I HAFÎD EFENDİ | Hafîd, Mehmed Hafîd Efendi | Doç. Dr. Ramazan Ekinci |
Görüntüle | ||
19 | TARÎKÜ'L-İHTİSÂR | Nûrî, Osman Hanyevî | Prof. Dr. Orhan Kurtoğlu |
Görüntüle | ||
20 | TUHFETU SABRÎ AN-LİSÂNİ BULGARÎ | Mehmed Sabrî | Dr. Öğr. Üyesi Özkan Uz |
Görüntüle | ||
21 | RAVZ-I VERD | Şâkir, Ahmed Paşa | Prof. Dr. Ramazan Sarıçiçek |
Görüntüle | ||
22 | KENZ-İ FUSAHÂ (ABBAS KEMÂL EFENDİ) | Abbas Kemâl Efendi, Kerküklü | Diğer Öznur ÖZER |
Görüntüle | ||
23 | DÎVÂN (ABDÎ) | Abdî, Abdülkerîm Abdî Efendi | Prof. Dr. Beyhan KESİK |
Görüntüle | ||
24 | DÎVÂN (ABDÎ) | Abdî, Şarkîkarahisarlı | Dr. Hacer SAĞLAM |
Görüntüle | ||
25 | ERZURUM LEHÇESİ SÖZLÜĞÜ (ABDÎ) | Abdî, Şebinkarahisarlı | Prof. Dr. İsrafil Babacan |
Görüntüle |