Örfî Mahmûd Ağa'nın (d. 1116/1705 - ö. 1192/1778) genel tarih  türünde eseri. Mevhûmü’t-Tevârîh, Örfî’nin genel tarih mahiyetinde kaleme aldığı ve yaratılıştan başlayarak 1170/1757 yılına kadar getirdiği bir eserdir. Bazı kaynaklarda Örfî’nin ayrıca Edirne Tarihçesi ve Cevrî Tarihi adında iki eseri daha olduğu belirtilmektedir. Bunlardan Edirne Tarihçesi, Mevhûmü’t-Tevârîh’in içinde yer alan "Der vasf-ı şehr-i Edirne Dârü’l-nasr ve’l-meymene Beyânında" başlıklı bölümünün bazı ilavelerle genişletilmiş hâlidir (Turan 2022). Cevrî Tarihi‘nin ise kim tarafından ve ne zaman yazıldığı belli değildir. Rıfat Kütük'e göre (Kütük 2004: 200) “Osman Nuri Peremeci, Örfî’nin Abdurrahman Hıbrî’nin Enîsü’l-Müsâmirîn’ini telhis ederek (kısaltarak) ve kendi zamanına kadar olan bazı olayları da katarak bir tarih yazdığını ve bu tarihin yanlış olarak Cevrî Tarihi adıyla basıldığını haber verir". Rifat Osman da Peremeci ile aynı görüştedir (1336: 104). Fakat Orhan F. Köprülü (1949: 53-66) bu kaynaklarda iddia edildiği gibi Cevrî Tarihi adıyla basılan eserin tamamen Örfî’ye ait olmadığını delilleriyle ortaya koymuştur. Köprülü, Cevrî Tarihi adındaki eserin, Peçevî Tarihi, Nusret-nâme ve Örfî’nin Edirne’ye dair gözlemlerini ve bazı dikkatlerini içeren Edirne Tarihçesi’nden de faydalanılarak oluşturulan derleme bir kitap olduğunu belirtir (bk. Kütük 2004: 200-201; Özcan 2007: 95).

Mevhûmü’t-Tevârîh, Hz. Âdem’den Hz. Muhammed’e kadar peygamberlerin ibret dolu hayatlarının anlatıldığı ve İslam tarihinde görülen önemli hadiselerin konu edildiği Osmanlı tarihinin de belli bir dönemini (1070/ M. 1659-1660) ihtiva eden genel tarih mahiyetinde iki ciltlik bir eserdir. Mevhûmü’t-Tevârîh’in telif sebebinde, vezirlerin, emirlerin ve çoğu makam sahibinin elde ettikleri malın fakir fukaradan zorla ve zulümle elde edildiği; ahirette bu kötü davranışlarından dolayı onların cezalandırılacaklarına şüphe olmadığı ve dünyada da bu şahısların kısmen ceza çektiği, insanların dünya işleri için Allah’tan başkasından yardım istemelerinin beyhude olduğu öğüt verici bir üslupla anlatılır. Eserin hayır duayla anılmak maksadıyla tertip ü cem edildiği, 1171/1757-58  senesinde kaleme alındığı ve adının Mevhûmü’t-Tevârîh konulduğu anlatılmaktadır. Eser Edirne’nin fethi, sarayları, Edirne Bostancı Ocağı, başta camiler olmak üzere tarihî binaları, Fetret devri olayları, Edirne Vak‘ası, Edirne kadıları, şairleri, III. Mustafa’nın cülûsu, Emetullah Sultan’ın doğum şenliği gibi konuları içerir. Berây-ı Şehr-i Edirne, Rifat Osman ve çağdaş bazı tarihçiler tarafından kaynak olarak kullanılmıştır. Eserin orijinal kısımları Edirne Bostancı Ocağı, 1703 Edirne Vak‘ası, 1746 yangını ve 1752 depremi hakkında verdiği bilgilerdir. Tarih düşürmede büyük mahareti olan Örfî Mahmud Ağa Edirne’de saray, çeşme, köprü, cami, dergâh, kale, mektep gibi mimari eserlere tarih düşürmüştür (Özcan 2007).

Örfî’nin Mevhûmu’t-Tevârîh adlı eserinin bilinen iki nüshası bulunmaktadır. Bunlardan biri müellif hattı olup 2 cilt hâlinde Millet  Kütüphanesi Ali Emirî, Tarih 557-558'de, diğeri ise Topkapı Sarayı Kütüphanesi Emanet Hazinesi 1431 numarada kayıtlıdır (Kütük 2004: 19-200; Turan 2013).

Şairin biyografisi için bk. "Örfî, Mahmûd Ağa". Türk Edebiyatı İsimler Sözlüğü. http://teis.yesevi.edu.tr/madde-detay/orfi-mahmud-aga