MESNEVÎ-İ FETİH-NÂME /ABBAS-NÂME/ CENG-NÂME/ ŞEH-NÂME-İ SÂDIKÎ (SÂDIKÎ)
mesnevi
Sâdıkî-i Kitâbdâr (d. 940/1532 - ö. 1022/1613-1614)

ISBN: 978-9944-237-87-1


Sâdıkî'nin, Şah Abbas’ın savaşlarını ve taht mücadelelerini destansı bir anlatımla konu edinen eseri. Eser, Târîh-i Âlem-ârâ-yı Abbâsî’de Ceng-nâme (İskender Bey 2019: I/201), bazı tezkirelerde Şeh-nâme (Dârâbî 1391: I/343) ismiyle anılırken, Sâdıkî Beg Fetih-nâme ve Abbâs-nâme (Muhtârî 1401: 246) isimlerini kullanır.

İçinde Feth-nâme’nin de bulunduğu Külliyât Tebriz Milli Kütüphanesi 3616 numarasıyla kayıtlıdır. 1010 yılında İsfahan’da kaleme alınan bu nüshanın, müellif hattı olabileceği düşünülmektedir (Afşâr 1382: 149). Söz konusu Külliyât’ın sekizinci bölümünde, 474-625. sayfalarda yer alan eser 2431 beyittir, bir dibace ve 26 bölümden oluşur. Eserin kaleme alınmasında; Sâdıkî’nin “Türklük ve Kızılbaşlık tabiatı”nın (İskender Bey 2019: I/201) ve Safevî şahlarının destanlara olan teveccühünün etkisinden bahsedilebilir. Zira destanlar, halkı Osmanlı’ya karşı yapılan savaşlara mobilize etmekte elverişli metinler olarak görülmüştür (Muhtârî 1401: 245-247).

Eser; mufassal bir mukaddimeden sonra, Şah Tahmasb’ın ölümü ve II. Şah İsmail’in tahta oturmasıyla başlar. Ancak şahın içindeki ejderha, Safevî büyüklerini ve şehzadelerini öldürmektedir (Bu hadise, Şehnâme’deki Dehhâk’ı hatırlatır). Sıra Şah Abbas’a geldiğinde bir şekilde öldürülmekten kurtulur, II. Şah İsmail öldürülür ve yerine Şah Abbas geçer. Bundan sonra Şah; Tacikler, Özbekler ve bazı emirlerle savaşlara girişir ve hepsinden muzaffer çıkar (Muhtârî 1401: 247-249).

Şairin biyografisi için bk. "Sâdıkî-i Kitâbdâr". Türk Edebiyatı İsimler Sözlüğühttp://teis.yesevi.edu.tr/madde-detay/sadikii-kitabdar 

Eserden Örnekler



Kaynakça


Dârâbî İsthebânî, Ş. M. (1391). Tezkire-i Letâifu’l-Hayâl (Y. B. Babapûr, Ed.). Neşr-i Mecma’-ı Zehâir-i İslâmî.

İskender Bey, M. T. (2019). Târîh-i Âlem-ârâ-yı Abbâsî. Ed. İ. Aka. Çev. A. Genceli. Ankara: TTK Yay.

Muhtârî, M., Mihrî, B. ve Pûrulhâs, Ş. (1401). "Mu’arrifî ve Sebk-şinâsî-i Feth-nâme-i Sâdıkî Beg Afşâr". Sebk-şinâsî-i Nazm u Nesr-i Fârisî 15 (74): 239-262.

Sâdıkî Beg Afşâr (1010). Külliyât-ı Sâdıkî-i Kitâbdâr. Tebriz Milli Kütüphanesi, 3616.

Atıf Bilgileri


Yakut, Emrullah. "MESNEVÎ-İ FETİH-NÂME /ABBAS-NÂME/ CENG-NÂME/ ŞEH-NÂME-İ SÂDIKÎ (SÂDIKÎ)". Türk Edebiyatı Eserler Sözlüğü, http://tees.yesevi.edu.tr/madde-detay/mesnevi-i-fetih-name-abbas-name-ceng-name-seh-name-i-sadiki-sadiki. [Erişim Tarihi: 22 Kasım 2024].


Benzer Eserler

# Madde Yazar Madde Yazarı İşlem
1 MECMÂ'Ü'L-HAVÂS (SÂDIKÎ-İ KİTÂBDÂR) Sâdıkî-i Kitâbdâr Dr. Öğr. Üyesi Mehmet Oğuzhan Kuşoğlu
Görüntüle
2 BAKİYYE-İ TEZKİRETÜ'Ş-ŞU'ARÂ-İ MECMA'ÜL-HAVÂS Bilinmiyor Doç. Dr. Mehmet Nuri Çınarcı
Görüntüle
3 KASÂYİD Ü GAZELİYYÂT-I TÜRKÎ (SÂDIKÎ-İ KİTÂBDÂR) Sâdıkî-i Kitâbdâr Doç. Dr. Emrullah Yakut
Görüntüle
4 MÜNŞE’ÂT-I TÜRKÎ VÜ FÂRİSÎ (SÂDIKÎ) Sâdıkî-i Kitâbdâr Doç. Dr. Mehmet Nuri Çınarcı
Görüntüle
5 ZÜBDETÜ'L-KELÂM (SÂDIKÎ-İ KİTÂBDÂR) Sâdıkî-i Kitâbdâr Doç. Dr. Emrullah Yakut
Görüntüle
6 GAZELİYYÂT (SÂDIKÎ) Sâdıkî-i Kitâbdâr Doç. Dr. Emrullah Yakut
Görüntüle
7 KITA’ÂT Ü EŞ’ÂR-I MÜTEFERRİKA (SÂDIKÎ) Sâdıkî-i Kitâbdâr Doç. Dr. Emrullah Yakut
Görüntüle
8 RUBÂ’İYYÂT (SÂDIKÎ) Sâdıkî-i Kitâbdâr Doç. Dr. Emrullah Yakut
Görüntüle
9 NESÂYİH Ü HİKÂYÂT-I MANZÛM (SÂDIKÎ) Sâdıkî-i Kitâbdâr Doç. Dr. Emrullah Yakut
Görüntüle
10 MU'AMMEYÂT-I BE-NÂM-I ŞU'ARÂ (SÂDIKÎ) Sâdıkî-i Kitâbdâr Araş. Gör. Songül Akboğa
Görüntüle
11 RİSÂLEÎ DER-BÂB-I EŞ'ÂR-I FEYZÎ/ RİSÂLE-İ SEHVÜ'L-LİSÂN DER-BÂB-I EŞ'ÂR-I FEYZÎ (SÂDIKÎ) Sâdıkî-i Kitâbdâr Doç. Dr. Emrullah Yakut
Görüntüle
12 KANÛNÜ'S-SUVER (SÂDIKÎ) Sâdıkî-i Kitâbdâr Doç. Dr. Emrullah Yakut
Görüntüle
13 RİSÂLE-İ HAZİYYÂT (SÂDIKÎ-İ KİTÂBDÂR) Sâdıkî-i Kitâbdâr Doç. Dr. Emrullah Yakut
Görüntüle
14 MERSİYE TERKİB-İ BEND (SÂDIKÎ) Sâdıkî-i Kitâbdâr Doç. Dr. Emrullah Yakut
Görüntüle
15 TERKÎB-BEND BE-TERTÎB-İ HURÛF (SÂDIKÎ) Sâdıkî-i Kitâbdâr Doç. Dr. Emrullah Yakut
Görüntüle
16 DÎVÂN (CÂHÎ) Câhî, İbrâhîm Mîrzâ Prof. Dr. Muhsin Macit
Görüntüle
17 HADÎKATÜ'S-SÜ'EDÂ (FUZÛLÎ) Fuzûlî Filiz Kılıç
Görüntüle
18 MENÂKIB (GARİBÎ) Garîbî Prof. Dr. İsrafil Babacan
Görüntüle
19 DÎVÂN (GARÎBÎ) Garîbî Prof. Dr. İsrafil Babacan
Görüntüle
20 DÎVÂN (HATÂYÎ) Hatâyî, Şâh İsmail Prof. Dr. Muhsin Macit
Görüntüle
21 DEH-NÂME (HATÂYÎ) Hatâyî, Şâh İsmail Prof. Dr. Muhsin Macit
Görüntüle
22 NASÎHAT-NÂME (HATÂYÎ) Hatâyî, Şâh İsmail Prof. Dr. Muhsin Macit
Görüntüle
23 DÎVÂN (RAHMETÎ) Rahmetî, Tebrîzî Araş. Gör. Dr. Orhan Baldane
Görüntüle
24 DÎVÂN (YÛSUF) Yûsuf, Yûsif, Yûsuf Big/Bey Ustaclu, Yûsuf Big/Bey Çavuşlu Araş. Gör. Dr. enes ilhan
Görüntüle
25 DÎVÂN (PİR KULI BİG) Pir Kulı Big Araş. Gör. Fatih UĞUR
Görüntüle