- Yazar Biyografisi (TEİS)
Sâdıkî-i Kitâbdâr - Madde Yazarı: Doç. Dr. Emrullah Yakut
- Eser Yazılış Tarihi:1010/1601-1602
- Yazıldığı Saha:Azerbaycan
- Edebiyat Alanı:Yazılı Edebiyat / Divan Edebiyatı
- Dönemi:16. Yüzyıl
- Dili:Farsça
- Alfabesi:Arap
- Yapısı:Manzum
- Niteliği:Telif
- Türü/Formu:Destan
- Yayın Tarihi:05/10/2022
MESNEVÎ-İ FETİH-NÂME /ABBAS-NÂME/ CENG-NÂME/ ŞEH-NÂME-İ SÂDIKÎ (SÂDIKÎ)
mesneviSâdıkî-i Kitâbdâr (d. 940/1532 - ö. 1022/1613-1614)
ISBN: 978-9944-237-87-1
Sâdıkî'nin, Şah Abbas’ın savaşlarını ve taht mücadelelerini destansı bir anlatımla konu edinen eseri. Eser, Târîh-i Âlem-ârâ-yı Abbâsî’de Ceng-nâme (İskender Bey 2019: I/201), bazı tezkirelerde Şeh-nâme (Dârâbî 1391: I/343) ismiyle anılırken, Sâdıkî Beg Fetih-nâme ve Abbâs-nâme (Muhtârî 1401: 246) isimlerini kullanır.
İçinde Feth-nâme’nin de bulunduğu Külliyât Tebriz Milli Kütüphanesi 3616 numarasıyla kayıtlıdır. 1010 yılında İsfahan’da kaleme alınan bu nüshanın, müellif hattı olabileceği düşünülmektedir (Afşâr 1382: 149). Söz konusu Külliyât’ın sekizinci bölümünde, 474-625. sayfalarda yer alan eser 2431 beyittir, bir dibace ve 26 bölümden oluşur. Eserin kaleme alınmasında; Sâdıkî’nin “Türklük ve Kızılbaşlık tabiatı”nın (İskender Bey 2019: I/201) ve Safevî şahlarının destanlara olan teveccühünün etkisinden bahsedilebilir. Zira destanlar, halkı Osmanlı’ya karşı yapılan savaşlara mobilize etmekte elverişli metinler olarak görülmüştür (Muhtârî 1401: 245-247).
Eser; mufassal bir mukaddimeden sonra, Şah Tahmasb’ın ölümü ve II. Şah İsmail’in tahta oturmasıyla başlar. Ancak şahın içindeki ejderha, Safevî büyüklerini ve şehzadelerini öldürmektedir (Bu hadise, Şehnâme’deki Dehhâk’ı hatırlatır). Sıra Şah Abbas’a geldiğinde bir şekilde öldürülmekten kurtulur, II. Şah İsmail öldürülür ve yerine Şah Abbas geçer. Bundan sonra Şah; Tacikler, Özbekler ve bazı emirlerle savaşlara girişir ve hepsinden muzaffer çıkar (Muhtârî 1401: 247-249).
Şairin biyografisi için bk. "Sâdıkî-i Kitâbdâr". Türk Edebiyatı İsimler Sözlüğü. http://teis.yesevi.edu.tr/madde-detay/sadikii-kitabdar
Eserden Örnekler
Kaynakça
Dârâbî İsthebânî, Ş. M. (1391). Tezkire-i Letâifu’l-Hayâl (Y. B. Babapûr, Ed.). Neşr-i Mecma’-ı Zehâir-i İslâmî.
İskender Bey, M. T. (2019). Târîh-i Âlem-ârâ-yı Abbâsî. Ed. İ. Aka. Çev. A. Genceli. Ankara: TTK Yay.
Muhtârî, M., Mihrî, B. ve Pûrulhâs, Ş. (1401). "Mu’arrifî ve Sebk-şinâsî-i Feth-nâme-i Sâdıkî Beg Afşâr". Sebk-şinâsî-i Nazm u Nesr-i Fârisî 15 (74): 239-262.
Sâdıkî Beg Afşâr (1010). Külliyât-ı Sâdıkî-i Kitâbdâr. Tebriz Milli Kütüphanesi, 3616.
Atıf Bilgileri
Benzer Eserler
# | Madde | Yazar | Madde Yazarı | İşlem | ||
---|---|---|---|---|---|---|
1 | MECMÂ'Ü'L-HAVÂS (SÂDIKÎ-İ KİTÂBDÂR) | Sâdıkî-i Kitâbdâr | Dr. Öğr. Üyesi Mehmet Oğuzhan Kuşoğlu |
Görüntüle | ||
2 | BAKİYYE-İ TEZKİRETÜ'Ş-ŞU'ARÂ-İ MECMA'ÜL-HAVÂS | Bilinmiyor | Doç. Dr. Mehmet Nuri Çınarcı |
Görüntüle | ||
3 | KASÂYİD Ü GAZELİYYÂT-I TÜRKÎ (SÂDIKÎ-İ KİTÂBDÂR) | Sâdıkî-i Kitâbdâr | Doç. Dr. Emrullah Yakut |
Görüntüle | ||
4 | MÜNŞE’ÂT-I TÜRKÎ VÜ FÂRİSÎ (SÂDIKÎ) | Sâdıkî-i Kitâbdâr | Doç. Dr. Mehmet Nuri Çınarcı |
Görüntüle | ||
5 | ZÜBDETÜ'L-KELÂM (SÂDIKÎ-İ KİTÂBDÂR) | Sâdıkî-i Kitâbdâr | Doç. Dr. Emrullah Yakut |
Görüntüle | ||
6 | GAZELİYYÂT (SÂDIKÎ) | Sâdıkî-i Kitâbdâr | Doç. Dr. Emrullah Yakut |
Görüntüle | ||
7 | KITA’ÂT Ü EŞ’ÂR-I MÜTEFERRİKA (SÂDIKÎ) | Sâdıkî-i Kitâbdâr | Doç. Dr. Emrullah Yakut |
Görüntüle | ||
8 | RUBÂ’İYYÂT (SÂDIKÎ) | Sâdıkî-i Kitâbdâr | Doç. Dr. Emrullah Yakut |
Görüntüle | ||
9 | NESÂYİH Ü HİKÂYÂT-I MANZÛM (SÂDIKÎ) | Sâdıkî-i Kitâbdâr | Doç. Dr. Emrullah Yakut |
Görüntüle | ||
10 | MU'AMMEYÂT-I BE-NÂM-I ŞU'ARÂ (SÂDIKÎ) | Sâdıkî-i Kitâbdâr | Araş. Gör. Songül Akboğa |
Görüntüle | ||
11 | RİSÂLEÎ DER-BÂB-I EŞ'ÂR-I FEYZÎ/ RİSÂLE-İ SEHVÜ'L-LİSÂN DER-BÂB-I EŞ'ÂR-I FEYZÎ (SÂDIKÎ) | Sâdıkî-i Kitâbdâr | Doç. Dr. Emrullah Yakut |
Görüntüle | ||
12 | KANÛNÜ'S-SUVER (SÂDIKÎ) | Sâdıkî-i Kitâbdâr | Doç. Dr. Emrullah Yakut |
Görüntüle | ||
13 | RİSÂLE-İ HAZİYYÂT (SÂDIKÎ-İ KİTÂBDÂR) | Sâdıkî-i Kitâbdâr | Doç. Dr. Emrullah Yakut |
Görüntüle | ||
14 | MERSİYE TERKİB-İ BEND (SÂDIKÎ) | Sâdıkî-i Kitâbdâr | Doç. Dr. Emrullah Yakut |
Görüntüle | ||
15 | TERKÎB-BEND BE-TERTÎB-İ HURÛF (SÂDIKÎ) | Sâdıkî-i Kitâbdâr | Doç. Dr. Emrullah Yakut |
Görüntüle | ||
16 | DÎVÂN (CÂHÎ) | Câhî, İbrâhîm Mîrzâ | Prof. Dr. Muhsin Macit |
Görüntüle | ||
17 | HADÎKATÜ'S-SÜ'EDÂ (FUZÛLÎ) | Fuzûlî | Filiz Kılıç |
Görüntüle | ||
18 | MENÂKIB (GARİBÎ) | Garîbî | Prof. Dr. İsrafil Babacan |
Görüntüle | ||
19 | DÎVÂN (GARÎBÎ) | Garîbî | Prof. Dr. İsrafil Babacan |
Görüntüle | ||
20 | DÎVÂN (HATÂYÎ) | Hatâyî, Şâh İsmail | Prof. Dr. Muhsin Macit |
Görüntüle | ||
21 | DEH-NÂME (HATÂYÎ) | Hatâyî, Şâh İsmail | Prof. Dr. Muhsin Macit |
Görüntüle | ||
22 | NASÎHAT-NÂME (HATÂYÎ) | Hatâyî, Şâh İsmail | Prof. Dr. Muhsin Macit |
Görüntüle | ||
23 | DÎVÂN (RAHMETÎ) | Rahmetî, Tebrîzî | Araş. Gör. Dr. Orhan Baldane |
Görüntüle | ||
24 | DÎVÂN (YÛSUF) | Yûsuf, Yûsif, Yûsuf Big/Bey Ustaclu, Yûsuf Big/Bey Çavuşlu | Araş. Gör. Dr. enes ilhan |
Görüntüle | ||
25 | DÎVÂN (PİR KULI BİG) | Pir Kulı Big | Araş. Gör. Fatih UĞUR |
Görüntüle |