MES PRİSONS (ME PRİZON) TERCÜMESİ (RECAİZADE MAHMUT EKREM)
tercüme
Recaizade Mahmut Ekrem (d. 1 Mart 1847 - ö. 31 Ocak 1914)

ISBN: 978-9944-237-87-1


İtalyan şair ve oyun yazarı Silvio Pellico’nun 1832 yılında yayımlanan Le Mio Prigoni (Benim Hapishanelerim) adlı eserinin Recaizâde Mahmut Ekrem Bey tarafından yapılmış tercümesi. Pellico’nun yaklaşık on sekiz yıl kaldığı hapishane hatıralarından oluşmaktadır. Vincenzo Monti, Alessandro Manzoni gibi devrin milliyetçi sanatkârlarıyla birlikte adı anılan Pellico’nun bu eseri, 1856 yılında Mes Prisons adıyla Fransızcaya tercüme edilmiştir. Recaizâde Mahmut Ekrem ise 1291/1874 tarihinde eseri Türkçeye tercüme etmiştir.

Recaizâde Ekrem Bey, 1291/1874 tarihinde yayımlanan Mes Prisons (Me Prizon)’dan önce telif eserlerinin yanında tercümeler de yapmış, Atala ve hemen ardından Müntehabat-ı Edebiyye adlı eserini yayımlamıştır. Ancak Mes Prisons’un tercümesi bu eserlerin yayımından öncedir. Mes Prisons’un mukaddimesinde belirtildiği üzere tercümeye beş yıl önce (1869), sanatkârın “Fransızcaya yeni heves ettiği zaman” başlanmıştır. On dokuzuncu mebhasa kadar süren bu ilk kalem tecrübesi Terakki gazetesinde tefrika edilmiştir. Yarıda kalan bu tercüme, sanatkârın “evrak-ı perişan” arasında kaybolup gitmesine “gönlü” razı olmadığından tamamlanarak 1874 yılında yayımlanmıştır.

Recaizâde’nin tercüme veya telif olarak yayımladığı eserlere bakıldığında çalışmalarının merkezine daima estetik bir bakış açısını yerleştirdiği görülür. Mahmut Ekrem Bey, tercümeleri yaparken ya esin noktasında bir değerlendirmede bulunmuş ya da estetik olarak kendi sanat anlayışına yakın gördüğü için eseri tercüme yoluna gitmiştir. Yalnızca Mes Prisons tercümesi siyasi kimliği olan bir sanatkârın eseri olarak dikkat çekmektedir. Ahmet Hamdi Tanpınar, Recaizâde Mahmut Ekrem’in, siyaset noktasında pasif bir tutum sergilemesine rağmen bu eseri 1291/1874 yılında Me Prizon adıyla Türkçeye aktarmasını o dönemde Magosa’da sürgünde olan Namık Kemal’in durumunu “protesto etmek için seçilmiş bir esere benzer” şeklinde yorumlar.

Sanatkârın biyografisi için bk. “Recaizâde Mahmut Ekrem”. Türk Edebiyatı İsimler Sözlüğü. http://teis.yesevi.edu.tr/madde-detay/mahmut-ekrem-recaizade  

Eserden Örnekler


Yanımda bulunan bir iğneyi parmağıma batırarak zuhur eden kan bulaşığıyla gelen pusulaya iki satır cevap yazıp getiren adama verdim. Zavallı mahpusun mektup getirip götürdüğü görülerek üstünü başını aradılar. Ve zannederim ki birkaç sopa da yedi. Çünkü o aralık bir haykırma işittim ki bu zavallı ihtiyarın sesine benzettim. Ve artık bir daha kendisini göremedim. (Silvio Pellico 1291/1874: 26).

Kaynakça


Alişanzâde İsmail Hakkı (1308/1892). On Dördüncü Asrın Türk Büyükleri: Ekrem Bey. İstanbul: Mahmut Bey Matbaası.

Atay, Selçuk (2021). Üstat Ekrem. Ankara: Hece Yayınları.

Silvio Pellico (1291/1874). Mes Prisons. (çev.) Recaizâde Mahmut Ekrem. İstanbul: Tasvir-i Efkâr.

Tanpınar, Ahmet Hamdi (1997). 19’uncu Asır Türk Edebiyatı Tarihi. İstanbul: Çağlayan Kitabevi.

Sançar, Nejdet (1956). “Recaizâde Ekrem’in Eserleri ve Eserlerinin Çeşitli Basımları”. Türk Kütüphaneciliği. 5 (2). 

Atıf Bilgileri


Atay, Selçuk. "MES PRİSONS (ME PRİZON) TERCÜMESİ (RECAİZADE MAHMUT EKREM)". Türk Edebiyatı Eserler Sözlüğü, http://tees.yesevi.edu.tr/madde-detay/mes-prisons-me-prizon-tercumesi-recaizade-mahmut-ekrem. [Erişim Tarihi: 09 Haziran 2025].


Benzer Eserler

# Madde Yazar Madde Yazarı İşlem
1 AFÎFE ANJELİK (RECÂİZÂDE MAHMUT EKREM) Recâizâde Mahmut Ekrem Doç. Dr. Selçuk Atay
Görüntüle
2 ARABA SEVDÂSI (RECAİZADE MAHMUT EKREM) Recaizade Mahmut Ekrem Doç. Dr. Selçuk Atay
Görüntüle
3 ATALA yâhut AMERİKAN VAHŞİLERİ (RECÂİZÂDE MAHMUT EKREM) Recâizâde Mahmut Ekrem Doç. Dr. Selçuk Atay
Görüntüle
4 KUDEMÂDAN BİRKAÇ ŞÂ'İR (RECAİZADE MAHMUT EKREM) Recaizade Mahmut Ekrem Prof. Dr. Adem Ceyhan
Görüntüle
5 MUHSİN BEY YÂHUT ŞAİRLİĞİN HAZÎN BİR NETÎCESİ (RECAİZADE MAHMUT EKREM) Recaizade Mahmut Ekrem Doç. Dr. Selçuk Atay
Görüntüle
6 MÜNTEHÂBÂT-I EDEBİYYE (RECAÎZADE MAHMUT EKREM) Recaizade Mahmut Ekrem Öğretmen Emre Şengül
Görüntüle
7 NÂÇÎZ (RECAÎZADE MAHMUT EKREM) Recaizade Mahmut Ekrem Öğretmen Emre Şengül
Görüntüle
8 NAĞME-İ SEHER (RECAİZADE MAHMUT EKREM) Recaizade Mahmut Ekrem Doç. Dr. Selçuk Atay
Görüntüle
9 PEJMÜRDE (RECAÎZADE MAHMUT EKREM) Recaizade Mahmut Ekrem Öğretmen Emre Şengül
Görüntüle
10 SÂ'İME (RECAİZADE MAHMUT EKREM) Recaizade Mahmut Ekrem Doç. Dr. Selçuk Atay
Görüntüle
11 ŞEMSÂ (RECAİZADE MAHMUT EKREM) Recaizade Mahmut Ekrem Öğretmen Emre Şengül
Görüntüle
12 TAKDÎR-ELHÂN (RECAİZADE MAHMUT EKREM) Recaizade Mahmut Ekrem Öğretmen Emre Şengül
Görüntüle
13 TAKRÎZÂT (RECAİZÂDE MAHMUT EKREM) Recaizâde Mahmut Ekrem Doç. Dr. Selçuk Atay
Görüntüle
14 TA'LÎM-İ EDEBİYAT (RECAİZÂDE MAHMUT EKREM) Recaizade Mahmut Ekrem Prof. Dr. Murat Kacıroğlu
Görüntüle
15 TEFEKKÜR (RECAİZADE MAHMUT EKREM) Recaizade Mahmut Ekrem Dr. Öğr. Üyesi GİZEM AKYOL
Görüntüle
16 MÎZÂNÜ'L-BELÂGA (ABDURRAHMAN SÜREYYÂ) Abdurrahman Süreyyâ, Mîrdûhî-zâde Araş. Gör. MUSTAFA KILIÇ
Görüntüle
17 SÜNÛHÂT (ABDÜLVEHHÂB) Abdülvehhâb, Bolulu Dr. Öğr. Üyesi Adem Özbek
Görüntüle
18 BELÂGAT-I LİSÂN-I OSMÂNÎ (AHMED HAMDİ) Ahmed Hamdi, Şirvânî Araş. Gör. MUSTAFA KILIÇ
Görüntüle
19 LUGAT-I KÂMÛS (AHMED LÜTFÎ) Ahmed Lütfî Efendi Diğer Hamza Havuz
Görüntüle
20 LEHCE-İ OSMÂNÎ (AHMET VEFİK PAŞA) Ahmed Vefîk Paşa Diğer Hamza Havuz
Görüntüle
21 ISTILÂHÂT LÜGATİ (YENİŞEHİRLİ AVNÎ) Avnî, Yenişehirli Dr. Bihter Gürışık Köksal
Görüntüle
22 BELÂGAT-I OSMÂNİYYE (CEVDET PAŞA) Cevdet Paşa, Ahmed Cevdet Paşa, Lofçalı Prof. Dr. Mücahit Kaçar
Görüntüle
23 HADÎKATÜ'L-BEYÂN (HACI İBRÂHİM EFENDİ) Hakkı, Hacı İbrâhim Hakkı Efendi Araş. Gör. MUSTAFA KILIÇ
Görüntüle
24 SEFÎNETÜ’L-İNŞÂ (HÂLET) Hâlet, İbrâhim Hâlet Bey, İstanbullu Araş. Gör. MUSTAFA KILIÇ
Görüntüle
25 SEVDÂ-YI NİHÂN (HÂLİD) Hâlid, Yenişehirli-zâde Hâlid Eyyûb Bey Doç. Dr. Macit Balık
Görüntüle