Halit Ziya Uşaklıgil’in mensur şiirlerinin toplandığı eser. 1307/1891 tarihinde İzmir’de Hizmet Matbaası’nda basılan eser, yazarın Kasım 1886-Eylül 1887 tarihleri arasında Tevfik Nevzat’la birlikte İzmir’de çıkardığı Hizmet gazetesinde her gün veya gün aşırı neşrettiği mensur şiirlerden 47 adedini ihtiva etmektedir. Gazetede yayımlanmaya başladığı andan itibaren gerek İzmir gerekse İstanbul basınında “mensur şiir” ifadesine takılanlar tarafından eleştiriye uğrayan bu yazıları topladığı kitabın önsözünde Halit Ziya “Bu makaleleri tevlid eden fikirler şairane olduğu için onlara Mensur Şiirler namını vermek istedim. Şiiri vezin ve kafiyede arayanların edecekleri itiraz indimde bir itiraz-ı hîç-â-hîç kalır.” (Çetişli 1986: 25) diyerek bu eser için yapılacak tenkitlere önem vermediğini belirtir. Onları sadece kendisi için yazdığını ve kimseden alkış veya takdir beklemediğini, mensur şiirlerin hayalhanesinde açılmış bir takım nazik fikirlerden meydana geldiğini ve bir tür müsvedde olarak nitelendirdiği mensur şiirlerin uzun betimlemelere, gösterişli süslemelere gerek duymadan kafaya doğdukları gibi kâğıda geçirilen şiir tadındaki yazılar olduğunu ifade eder.

Eserde yer alan mensur şiirler belirli bir duygu veya düşüncenin üzerine kurulmuştur. Tasvirin önemli yer tuttuğu ve şair duyarlığıyla yazılan bu yazılarda hayatın sıkıntılı, acı taraflarından, sosyal haksızlıklardan bunalan bir gencin aşka veya tabii güzelliklere sığınışı dile getirilir. Mensur Şiirler’de karamsarlık ve hayattan nefret duygusu yoğun bir şekilde hissedilir. Yirmili yaşların heyecanıyla birlikte Recaizade Mahmut Ekrem’in etkisini de gördüğümüz mensur şiirlerde işlenen konu ne olursa olsun gözyaşı hâkim bir fon olarak kullanılmıştır. En fazla işlenen konunun aşk olduğu parçalarda ince ve duygulu genç kızlar tasvir edilir. Kadın sadece âşık olunan, güzel ve ince duygulu varlıklar değil, aynı zamanda toplum hayatı içinde yer alan ve haksızlığa uğrayan kadınlar, acılı anneler olarak da karşımıza çıkar. Aşk duygusundan sonra Mensur Şiirler’de en çok işlenen konular karamsarlık, hayattan nefret, ölüm, ölüm karşısında insanın acziyetidir. Bunların yanı sıra bazı mensur şiirlerde de evrenin ve tabiatın vahşi güzellikleri, yıldızlar, gezegenler, mevsimler tasvir edilir. Bu tarz örneklerde medeniyetin insanları mutsuzluğa sürüklediği, medeniyetin ve sosyal hayatın yapmacıklı ve ihtiraslı insanı ortaya çıkardığı ve tabiatın bir kaçış mekânı olabileceği fikri ağırlık kazanır. Aşk, hayattan nefret, evren ve tabiat, sosyal problemler olarak dört ana konu etrafında toplayabileceğimiz mensur şiirlerin bazıları sadece tasvir için yazılmış izlenimi uyandırır.

Yazar sanatlı söyleyişten ayrılmadan göze hitap eden tasvir unsurları ile değişik zaman ve kuruluşa sahip kısa cümleleri sıklıkla kullanmıştır. Kısa oluşları ve bazen sürprizli bir sonla bitmeleri bu yazıların özellikleri arasındadır.

Halit Ziya’nın Mensur Şiirler’iyle ilgili olarak Fatih Andı’nın “Halit Ziya’nın Mensur Şiirleri -1-“ adlı müstakil çalışmasında ayrıntılı bilgi verilmiştir. İsmail Çetişli’nin “Servet-i Fünûn’da Mensur Şiir” başlıklı yüksek lisans tezi ve Halit Ziya üzerine kapsamlı çalışmalar yapmış olan Ö. Faruk Huyugüzel’in Halit Ziya Uşaklıgil adlı eserinde de Mensur Şiirler üzerinde detaylı bir şekilde durulmuştur. Bu eserle ilgili diğer bir kaynak ise Cafer Gariper’in “Türk Edebiyatında Mensur Şiir Literatürü” başlıklı makalesidir.

Yazarın biyografisi için bk. “Halit Ziya Uşaklıgil”. Türk Edebiyatı İsimler Sözlüğü. http://teis.yesevi.edu.tr/madde-detay/halit-ziya-uşaklıgil