16. yüzyıl şair ve nâsirlerinden Şevkî’nin, Türk tasavvuf kültürünün müstesna simalarından biri kabul edilen Emir Sultân’ın (d. 1348- ö.1429) hayatı, kerametleri ve şahsiyeti etrafında meydana gelen hadiseleri ihtiva eden eseri.

Menâkıb-ı Emîr Sultân’da Şevkî; Emir Sultan’ın Bursa’ya gelişinden, Yıldırım Beyazıd’ın Emir Sultân’ın kızıyla olan evliliğinden, Sarı Sinan ile olan münasebetinden, Cami-i Kebîr’in inşası sırasında ortaya çıkan olaylardan, Hacı Bayram Velî’nin Emir Sultân’ı ziyaretinden, onun çaresizlere yardım etmesinden ve Allah’ın inayetiyle gaybdan haber vermesinden, ölümünden sonra Eşrefzâde’nin selamına mezarından cevap gelmesinden, Tuzla müderrisi Yahya Halife’nin Emir Sultân’ın kabrine gelip irşad olmasından vb. bahseden kerametlere yer vermiştir.

Tevhid, naat, medhiye, sebeb-i telif, menkıbe ve vasf-ı hal kısımlarından meydana gelen Menâkıb-ı Emîr Sultân’ın sebeb-i telif bölümünde Şevkî; çok yaşlandığını, ahiret için herhangi bir hazırlık yapamadığı için hayıflanırken bir dostunun tavsiyesi üzerine Emir Sultân’ın menkıbelerini bir araya getirmeye karar verdiğini söyler ve bunu eserinde şu sözlerle dile getirir: “[5a] ... Yezdânî irişdi kim seyyidü’s-sadât ve menba‘ü’l-‘izzi ve’s-sa‘adat min-mefhar-ı al-i Tâhâ ve Yâsîn ve zübde-i evliyâ-yı evlâd-ı fî zamânî Habîb-i Rabbü’l-‘âlemîn Ya‘nî Seyyyid-i Muhammed-i Buhârî ‘aleyhi’r-rahmeti’l-Bârî Hazreti’nün menâkıbını cem’ itmek kasd eyledüm.” (Baba 1991: 14 ). Yine eserin sebeb-i telif bölümünde bulunan, “[5a] Tâ kim şehzâde-i cüvân baht sezâvâr-ı tâc u taht mahdum-ı mükerrem sahib-i rayât-ı mu‘azzam, zü’l-kadr-i ve’l-ihtirâm... ya‘nî Sultân Bâyezîd bin Süleymân Şah... ism-i latiflerine münâsib ve muvafık olduğı acilden ve mutâbık geldügi sebebden şuru‘ eyledüm.” (Baba 1991: 14) ifadesinden Şevkî’nin eserini, Sultân Bâyezid adına yazdığı ve Kanûnî Sultân Süleymân’a takdim ettiği bilgisine ulaşılmaktadır.

Menâkıb-ı Emîr Sultân’ın telif tarihine dair bilgiler kaynaklarda ve nüshalarda farklılık arz etmektedir. İsmail Belîğ Güldeste adlı eserinde 950 yılında, Bursalı Mehmed Tahîr Osmanlı Müellifleri’nde 962 yılında, eserin yazma nüshalarının çoğunluğunda ise H. 960/M. 1553 yılında yazıldığı bilgisi yer almaktadır. Menâkıb-ı Emir Sultân’ın büyük bir kısmı mensur olarak yazılmakla birlikte yer yer manzum parçalara da rastlanmaktadır. Eserdeki menkıbe sayısı nüshalara göre farklılık göstermektedir.

Menâkıb-ı Emîr Sultân’ın kütüphane kataloglarında; İstanbul Üniversitesi Türkçe Yazmalar Nu: 6412, Beyazıt Genel Kitaplığı Veliyüddin Efendi Nu: 3625, Millet Kütüphanesi Ali Emirî Koleksiyonu Nu: 1058, İBB Atatürk Kitaplığı Muallim Cevdet Yazmaları Nu: 267, Süleymaniye Kütüphanesi Pertev Paşa Bölümü Nu: 265, Süleymaniye Kütüphanesi Hasan Hüsnü Paşa Nu: 831/1, Süleymaniye Kütüphanesi Hacı Mahmud Efendi Nu: 3691 olmak üzere toplam sekiz nüshası bulunmaktadır. Eserin yukarıda zikredilen Süleymaniye Yazma Eserler Kütüphanesinin muhtelif kayıtlarında yer alan nüshalarının tenkidli neşri Mustafa Okan Baba tarafından doktora tezi olarak hazırlanmıştır (1991).

Şairin biyografisi için bk. “Şevkî, Mehmet”. Türk Edebiyatı İsimler Sözlüğü. http://teis.yesevi.edu.tr/madde-detay/sevki-mehmet