- Yazar Biyografisi (TEİS)
Şeyhî, Molla-zâde Şeyh Süleymân Şeyhî Efendi - Madde Yazarı: Prof. Dr. Yunus KAPLAN
- Eser Yazılış Tarihi:1220/1805-06 - 1230/1814-15
- Yazıldığı Saha:Anadolu-Osmanlı
- Edebiyat Alanı:Divan-Tekke Edebiyatı
- Dönemi:18. Yüzyıl
- Dili:Türkçe
- Alfabesi:Arap
- Yapısı:Manzum-Mensur
- Niteliği:Telif
- Türü/Formu:Dinî-Tasavvufî-Ahlaki Eser
- Yayın Tarihi:23/01/2022
MEKTÛBÂT-I ERBA'ÎN (ŞEYHÎ)
mektuplarŞeyhî, Molla-zâde Şeyh Süleymân Şeyhî Efendi (d. 1163/1749-1750- ö. 1235/1819-1820)
ISBN: 978-9944-237-87-1
Molla-zâde Şeyh Süleymân Şeyhî Efendi'nin hususi mektuplarını ihtiva eden eseri. Mektûbât-ı Erbaʻîn, Şeyh Süleyman Efendi’nin 1220/1805-06 ile 1230/1814-15 tarihleri arasında kaleme aldığı ve çeşitli yerlerde bulunan halifelerine, müritlerine, ihvanına ve müftü, müderris gibi resmî görevlerde bulunanlara gönderdiği mektuplar ile bu kişilerden aldığı mektupların bazılarını ihtiva etmektedir. Süleyman Şeyhî’nin 42 mektubu ile kendisine cevaben yazılan 16 mektuba ilâveten, dört mektubun daha teberrüken dâhil edildiği bu eserde; sorulan sorulara cevaplar, çözülemeyen problemler ve mektup sâhiplerinin hal ve gidişatlarına yönelik çeşitli açıklamalar bulunmaktadır. Bu eser, onun tesirini ve tarikatının ne kadar yayıldığını göstermesi açısından büyük bir önem arz etmektedir (Öksüz 2010: 25-26).
Yer yer manzum metinlerle zenginleştirilen mektuplarda; vahdet-i vücut ve mertebeleri, zikir ve mahiyeti, rabıta ve türleri, rüya ve salikin hayatındaki rolü, Nakşbendîliğin âdâb ve erkânı ile iyi bir sâlikte bulunması gereken hasletler işlenmiştir. Yer yer sanatlı üslubun hâkim olduğu bu mektupların dili orta sadeliktedir.
Mektûbât-ı Erbaʻîn, Süleyman Şeyhî’nin Te’vîlât-ı Hadîs-i Erbaʻîn ve Terkîbât-ı Erbaʻîn adlı eserleriyle birlikte; şekil ve muhteva özellikleri ile bu eserlerin çeviri yazılı metinlerine yer verilen bir yüksek lisans tez çalışmasına konu olmuştur (Öksüz 2010).
Şairin biyografisi için bk. “Şeyhî, Molla-zâde Şeyh Süleymân Şeyhî Efendi”. Türk Edebiyatı İsimler Sözlüğü. http://teis.yesevi.edu.tr/madde-detay/seyhi-mollazade-seyh-suleyman-seyhi
Eserden Örnekler
İştibî eş-Şeyh Müderris Ahmed Efendi Nakşbendî’nin cevâb olarak zuhûr eden mektûb-ı sûretidir.
Bismillâhirrahmânirrahîm. Selâmun aleyküm yâ ebrâra’llâhi’l-kerîm. Selâm etdim senâlarla, bol izzet safâlarla niyâz etdim duʻâlarla ki makbûl ola indillâh. Saʻâdetlü hakîkatlü karındaşım Süleyman Efendi hâliniz vaktiniz hoş mudur? Safâ-yı hâtırda olasınız. Kimsemizden su’âl buyurmuşsunuz. Beyit:
Kimsesiz hiç kimse yok, her kimsenin var kimsesi
Kimsesiz kaldım meded ey kimsesizler kimsesi
Ve helvâ sohbetinin lücci lahana turşusuna dönüp ve başımız siyilleri kesilip yolun bulup beşi bire darb edip kara cümle kıvâmı üzereyiz. Halkdan Hakka sefer-i sânî ile doğrulduğumuz fi’l-cümle doğrulmadadır. İştib’in havası hoş geldi mi buyurmuşsunuz. Cânib-i saʻâdetden mufârakatdan beri ne gecem hoş ve ne günüm. Yâre varmakdır dügünüm. Şimdilik sefer-i sânî hasebiyle ikide durmaya saʻy üzereyiz. Görelim Hak ne gösterir bir avuç ömrümüz var ise kime minnet edelim. Hemân Hû’ylayalım Hayylayalım. Hay’ı Hû’yu bulalım. Bilelim bilişelim bilinmeden kalalım. Benim cânım bülbül nefhasıyla nazmınız geldi. Heme hoş geldi. Geldiği gibi aldık. Olduğu gibi alınız (Öksüz 2011: 83).
Kaynakça
Öksüz, H. Kübra (2011). Köstendilli Süleyman Şeyhî'nin Mektûbât-ı Erbaîn, Terkîbât-ı Erbaîn ve Te'vîlât-ı Erbaîn İsimli Eserleri (İnceleme-Metin). Yüksek Lisans Tezi. İstanbul: Marmara Üniv.
Atıf Bilgileri
Benzer Eserler
# | Madde | Yazar | Madde Yazarı | İşlem | ||
---|---|---|---|---|---|---|
1 | LEME’ÂT-I NAKŞİBENDİYYE (ŞEYHÎ) | Şeyhî, Molla-zâde Şeyh Süleymân Şeyhî Efendi | Diğer Şule Kandemir |
Görüntüle | ||
2 | DÎVÂN-I ŞEYHÎ (ŞEYHÎ) | Şeyhî, Molla-zâde Şeyh Süleymân Şeyhî Efendi | Dr. LATİFE ÖZCAN |
Görüntüle | ||
3 | ZÜBDETÜ NEFEHÂTİ'L-ÜNS (ŞEYHÎ) | Şeyhî, Molla-zâde Şeyh Süleymân Şeyhî Efendi | Doç. Dr. Osman Kufacı |
Görüntüle | ||
4 | ŞERH-İ KELÂM-I KİBÂR (ŞEYHÎ) | Şeyhî, Molla-zâde Şeyh Süleymân Şeyhî Efendi | Araş. Gör. Muhammed İkbal EKİNCİ |
Görüntüle | ||
5 | MİR'ÂTÜ'L-MUVAHHİDÎN (ŞEYHÎ) | Şeyhî, Molla-zâde Şeyh Süleymân Şeyhî Efendi | Doç. Dr. Osman Kufacı |
Görüntüle | ||
6 | TERKÎBÂT-I ERBA'ÎN (ŞEYHÎ) | Şeyhî, Molla-zâde Şeyh Süleymân Şeyhî Efendi | Prof. Dr. Yunus KAPLAN |
Görüntüle | ||
7 | TE'VÎLÂT-I HADÎS-İ ERBA'ÎN (ŞEYHÎ) | Şeyhî, Molla-zâde Şeyh Süleymân Şeyhî Efendi | Prof. Dr. Yunus KAPLAN |
Görüntüle | ||
8 | KÛTÜ'L-UŞŞÂK (ŞEYHÎ) | Şeyhî, Molla-zâde Şeyh Süleymân Şeyhî Efendi | Doç. Dr. Osman Kufacı |
Görüntüle | ||
9 | MEDÂR-I SÂLİKÂN (ŞEYHÎ) | Şeyhî, Molla-zâde Şeyh Süleymân Şeyhî Efendi | Doç. Dr. Osman Kufacı |
Görüntüle | ||
10 | ETVÂR-I HÂCEGÂN (ŞEYHÎ) | Şeyhî, Molla-zâde Şeyh Süleymân Şeyhî Efendi | Diğer Şule Kandemir |
Görüntüle | ||
11 | NİKÂTÜ'L-HİKEM (ŞEYHÎ) | Şeyhî, Molla-zâde Şeyh Süleymân Şeyhî Efendi | Doç. Dr. Mehmet Ünal |
Görüntüle | ||
12 | KİTÂB-I TÂLİ'A FÎ ESRÂRİ'L-İLÂHİYYETİ'S-SERMEDİYYE (ŞEYHÎ) | Şeyhî, Molla-zâde Şeyh Süleymân Şeyhî Efendi | Araş. Gör. Kevser Ay |
Görüntüle | ||
13 | ŞERH-İ KELÂMİ'L-VÂSITÎ (ŞEYHÎ) | Şeyhî, Molla-zâde Şeyh Süleymân Şeyhî Efendi | Araş. Gör. Ferhat KOÇYİĞİT |
Görüntüle | ||
14 | ŞERH-İ KELİMÂT-I BEDREDDÎN (ŞEYHÎ) | Şeyhî, Molla-zâde Şeyh Süleymân Şeyhî Efendi | Araş. Gör. Ferhat KOÇYİĞİT |
Görüntüle | ||
15 | ŞERH-İ KELÂM-I CA'FER-İ SÂDIK (ŞEYHÎ) | Şeyhî, Molla-zâde Şeyh Süleymân Şeyhî Efendi | Araş. Gör. Muhammed İkbal EKİNCİ |
Görüntüle | ||
16 | ŞEMÂ'İL-İ ŞERÎF TERCÜMESİ | Ayn-ı Ekber, Şeyh Mehmed | Doç. Dr. Erdem Can Öztürk |
Görüntüle | ||
17 | MAKTEL-İ HÜSEYN / KİTÂB-I KERBELÂ (BEKÂYÎ) | Bekâyî, Darendeli Bekâyî | Dr. Öğr. Üyesi Hulusi Eren |
Görüntüle | ||
18 | KISSA-İ ERVE | Bilâl Efendi, Oflu | Dr. Öğr. Üyesi Tuba Onat Çakıroğlu |
Görüntüle | ||
19 | DÎVÂN (CEMÂLÎ-İ UŞŞÂKÎ) | CEMÂLÎ, Şeyh Seyyid Mehmed Cemâleddin Efendi | Dr. Öğr. Üyesi Fazile Eren Kaya |
Görüntüle | ||
20 | DÎVÂN (HÂMİD) | Hâmid, Enderûnlu Mehmed | Prof. Dr. İbrahim Halil Tuğluk |
Görüntüle | ||
21 | DÎVÂN (HİLMÎ) | Hilmî, Yusûf-zâde Abdullâh | Prof. Dr. Beyhan KESİK |
Görüntüle | ||
22 | EL-KASRU'L-METÎN Fİ TERCEMETİ BUSTÂNİ'L-ÂRİFÎN | İshâk, Ebûishâk-zâde İshâk Efendi | Dr. Necmettin Azak |
Görüntüle | ||
23 | DÎVÂN (İZZÎ) | İZZÎ, Eşref-zâde İzzeddîn Ahmed Efendi | ismail Aksoyak |
Görüntüle | ||
24 | DÎVÂN (MÜSELLEM) | Müsellem, Ebulvefâ Şeyh Ahmed Müsellem Efendi | ismail Aksoyak |
Görüntüle | ||
25 | İNSÂN-NÂME | Nazîr/Nazîrâ, İbrahim Nazîr Çelebi Efendi | ismail Aksoyak |
Görüntüle |