- Yazar Biyografisi (TEİS)
Ferdî, Şeyh Hacı Abdullah Ferdî Efendi - Madde Yazarı: Öğr. Gör. MEHMET ALTINOVA
- Eser Yazılış Tarihi:1820?
- Yazıldığı Saha:Anadolu-Osmanlı
- Edebiyat Alanı:Yazılı Edebiyat / Divan Edebiyatı
- Dönemi:19. Yüzyıl
- Dili:Türkçe
- Alfabesi:Arap
- Yapısı:Mensur
- Niteliği:Telif
- Türü/Formu:Dinî-Tasavvufî-Ahlaki Eser
- Yayın Tarihi:23/06/2022
MEKTUBÂT (FERDÎ)
mektubâtFerdî, Şeyh Hacı Abdullah Ferdî Efendi (d. ?/? - ö. ?/?)
ISBN: 978-9944-237-87-1
Müellifin dini-tasavvufi konularda tavsiyeler de içeren mektuplarından oluşan eseri. Süleymaniye Kütüphanesi Pertev Paşa Selimiye bölümünde 266 numarada yer alan bu Mektûbât'ın yazı türü rikadır. Eser, 8 varaktan oluşmaktadır. Her sayfada 21 satır bulunmaktadır. Mektuplar, eserin 106b ile 114a arasında yer alır. 180x115, 130x70 mm ölçülerine sahip eserde müellifin ismi olan Abdullah Ferdî ibaresi sürh yazılmış; hadislerin üstü kırmızı çizgiyle belirtilmiştir.
Eserin 106b-107a varağında Abdülfettâh Efendi adlı birine yazmış olduğu mektup yer alır. 107b-108b varağı arasında yer alan mektubu ihvanı arasında saydığı Abdullah Efendi adlı bir kimseye yazmıştır. Edebî bir üslupla yazılan bu mektup içerisinde şiirler de yer almaktadır. Eserin 109a yüzü boştur. 109b yüzünde ise bir mısra vardır. Rabıta kaydının bulunmaması ve bütün bir şiirin sadece bir mısrasının 109b yüzünde yer alması mektubun eksik olduğunu düşündürmektedir. Mısranın devamında yeni bir hitapla başladığından bir başka bir mektuba geçildiği anlaşılmaktadır. Ömer Efendi’ye hitaben yazdığı bu mektupta bir beyitle devam eden Abdullah Ferdî Efendi, Bursa şehrinde yaşamış olduğu bir hatırayı anlatır. 110a varağında ise daha önce mektup gönderdiği Abdulfettâh Efendi’ye yazmış olduğu bir mektubu içermektedir. 7 satırdan oluşan bu mektubun muhtevasını Abdulfettâh Efendi’nin şehre gelişine dair tebrik oluşturur. 110b varağında, edebî üslupla yazdığı mektubu yer alır. 111b ve 112a yüzlerinde Abdülfettâh Efendi’ye hitaben yazdığı bir başka mektup vardır. 112b-113a yüzlerinde sultana arz ettiği bir mektup bulunmaktadır. 113b ve 114a yüzlerinde ise Ragıb Efendi adlı bir kimseye yazmış olduğu mektup vardır.
Mektuplardaki ifadeler oldukça açıktır. Ferdî Efendi’nin Abdülfettâh Efendi’ye karşı büyük bir hoşgörüye sahip olduğu anlaşılmaktadır. Hitap cümlelerinde klasik üsluba uyulmuş ve bir makama arz eden kelimeler tercih edilmiştir. İhvanımızdan, candan aziz gibi ifadeler Ferdî’nin mektuplarında kullandığı samimiyet ifadeleri olarak sayılabilir. Müellif, bazı mektuplarda hadislere yer vermektedir. Yer yer nazımlardan örnek vermesi mektuplara edebîlik katmaktadır. Mektuplar, bir imza/işaret ile son bulmaktadır. Eser üzerine herhangi bir çalışma yapılmamıştır.
Şairin biyografisi için bk. “Ferdî, Şeyh Hacı Abdullah Ferdî Efendi”. Türk Edebiyatı İsimler Sözlüğü. http://teis.yesevi.edu.tr/madde-detay/ferdi-seyh-haci-abdullah-ferdi
Eserden Örnekler
Her bir mektûb-ı şerîfleri ki vârid olur ol an bedene tâze cân gelür. Ol esnâlar kaç gün sürûr u şevk ve bast üzre olunur. Hakka ve sıdıkka yalan ve medahinden âridir (vr. 111a).
Râgıb Efendiye
‘İzzetlü, sa’âdetlü, gayretlü, hamiyetlü, birâder-i tarîk, efendim hazretlerinin hem-vâre letâif-i tâ’if hükm-i ilahiyeleri tecelliyât selâse mahallî ve şems-i zât-ı hakîkî ... perteviyle mücellâ olub zuhûr iden ta’ayyünât u şu’unât ile netâyiç mu’âref-i kemâle eyleyene bî-kîne olmaları himmeti te’âlâyı küngüre kibriyâ kıldıgı verâsetde. bâ’is tahrîr [...] ‘lm-i gaybı olmagla işbu defa’ Hasan Efendi dâ’ileri İstanbulı ‘âzim olmalarıyla bir kıt’a muhabbet-nâme irsâline câzim kılmagla hâl-i fakîr gâyetle devâya muhtâc oldugımdan mâ’adâ beterler fende bu gürûh muhâlefet isterler ki kemâl-i ehl-i hüdâya ‘akl-ı sakîm ile tevessul ideler. (vr. 113b)
Kaynakça
Memiş, Nuray (2008). Ferdi Abdullah Efendi ve Divanı (İnceleme-Metin). Yüksek Lisans Tezi. Manisa: Celal Bayar Üniversitesi.
Öztürk, Erdem Can (2013), “Ferdî, Şeyh Hacı Abdullah Ferdî Efendi”, http://teis.yesevi.edu.tr/madde-detay/ferdi-seyh-haci-abdullah-ferdi [Erişim Tarihi: 31.05.2022].
Şeyh Hacı Abdullah Ferdî Efendi, “Mektubât”, Süleymaniye Yazma Eserler Kütüphanesi Pertev Paşa (Selimiye) koleksiyonu, nr. 000266, vr. 106b-114a.
Atıf Bilgileri
Benzer Eserler
# | Madde | Yazar | Madde Yazarı | İşlem | ||
---|---|---|---|---|---|---|
1 | DÎVÂN (FERDÎ) | Ferdî, Şeyh Hacı Abdullah | Dr. Murat Ayar |
Görüntüle | ||
2 | NAZMÜ'L-LE'ÂLÎ (FERDÎ) | Ferdî, Şeyh Hacı Abdullah Ferdî Efendi | Diğer Emine Güleç |
Görüntüle | ||
3 | ÂMENTÜ TERCÜMESİ (FERDÎ) | Ferdî, Şeyh Hacı Abdullah | Dr. Öğr. Üyesi Yılmaz Şentürk |
Görüntüle | ||
4 | TERCÜME-İ HADÎKA-İ NEDİYYE (FERDÎ) | Ferdî, Şeyh Hacı Abdullah | Dr. Öğr. Üyesi Yılmaz Şentürk |
Görüntüle | ||
5 | MECMUA (FERDÎ) | Ferdî, Şeyh Hacı Abdullah | Dr. Öğr. Üyesi Yılmaz Şentürk |
Görüntüle | ||
6 | ŞERH-İ SALÂT-I İBN MEŞİŞ (FERDÎ) | Ferdî, Şeyh Hacı Abdullah | Dr. Öğr. Üyesi Yılmaz Şentürk |
Görüntüle | ||
7 | DİVANÇE (VÂZIH) | Mustafâ Vâzıh | Araş. Gör. Giyasi BABAARSLAN |
Görüntüle | ||
8 | MEVRİDÜ’L-VÜSÛL FÎ MEVLİDİ’R-RESÛL (İBRÂHÎM ZİKRÎ) | İbrâhîm Zikrî | Prof. Dr. Mehmet Fatih Köksal |
Görüntüle | ||
9 | ED-DÜRERÜ'L-MÜNTAHABÂTÜ'L-MENSÛRE FÎ ISLÂHİ'L-GALATÂTİ'L-MEŞHÛRE / GALATÂT-I HAFÎD EFENDİ | Hafîd, Mehmed Hafîd Efendi | Doç. Dr. Ramazan Ekinci |
Görüntüle | ||
10 | TARÎKÜ'L-İHTİSÂR | Nûrî, Osman Hanyevî | Prof. Dr. Orhan Kurtoğlu |
Görüntüle | ||
11 | TUHFETU SABRÎ AN-LİSÂNİ BULGARÎ | Mehmed Sabrî | Dr. Öğr. Üyesi Özkan Uz |
Görüntüle | ||
12 | RAVZ-I VERD | Şâkir, Ahmed Paşa | Prof. Dr. Ramazan Sarıçiçek |
Görüntüle | ||
13 | KENZ-İ FUSAHÂ (ABBAS KEMÂL EFENDİ) | Abbas Kemâl Efendi, Kerküklü | Diğer Öznur ÖZER |
Görüntüle | ||
14 | DÎVÂN (ABDÎ) | Abdî, Abdülkerîm Abdî Efendi | Prof. Dr. Beyhan KESİK |
Görüntüle | ||
15 | MEVLİD (ABDÎ) | Abdî | Doç. Dr. Hasan Kaya |
Görüntüle | ||
16 | DÎVÂN (ABDÎ) | Abdî, Şarkîkarahisarlı | Dr. Hacer SAĞLAM |
Görüntüle |