- Yazar Biyografisi (TEİS)
Hakkî, Bursalı İsmâ'îl Hakkî Bursevî - Madde Yazarı: Araş. Gör. Tubanur KAYA
- Eser Yazılış Tarihi:1131/1719
- Yazıldığı Saha:Anadolu-Osmanlı
- Edebiyat Alanı:Divan-Tekke Edebiyatı
- Dönemi:18. Yüzyıl
- Dili:Türkçe
- Alfabesi:Arap
- Yapısı:Manzum-Mensur
- Niteliği:Telif
- Türü/Formu:Dinî-Tasavvufî-Ahlaki Eser
- Yayın Tarihi:07/04/2022
MECMÛ'A-İ FEVÂ'İD / MECMÛ'ATÜ’L-FEVÂ'İD VE’L-VÂRİDÂT / MECMÛ'A-İ MAKÂMÂT-I MÛSIKÎ VE’L-FEVÂ'İD VE’L-VÂRİDÂT (İSMÂ'ÎL HAKKÎ) (Bursa İnebey Yazma Eserler Kütüphanesi, Genel, 87; Millet Yazma Eser Kütüphanesi, Ali Emiri Koleksiyonu, 1182/18)
karışık içerikli mecmuaHakkî, Bursalı İsmâ'îl Hakkî Bursevî (d. 1063/1652-1653 - ö. 1137/20.07.1724)
ISBN: 978-9944-237-87-1
İsmail Hakkı Bursevî tarafından tertip edilen varidat, şiir ve fevaid mecmuası. Kütüphane kataloğunda “Mecmû'a-i Makâmât-ı Mûsıkî ve’l-Fevâ'id ve’l-Vâridât” şeklinde kayıtlı olan bu mecmua, 1131/1719 yılında tertip edilmiştir. Mecmuaya mürettibi tarafından bir isim verilmemekle beraber, muhtevası dikkate alınarak önce Mecmû'atü’l-Fevâ'id ve’l-Vâridât, sonra da Mecmû'a-i Makâmât-ı Mûsıkî ve’l-Fevâ'id ve’l-Vâridât şeklinde kayıtlara geçmesi, bu isimlendirmenin kütüphaneciler tarafından yapıldığı fikrini uyandırmıştır (Namlı 2000:191).
İki nüshası bulunan mecmuanın mürettip hattıyla oluşturulmuş olan nüshası 184 varaktır. Eser, birincisi Bursevî’nin 1130 yılı sonları ile 1131 yılı başları arasındaki (1718) bazı varidatları ile bunların genellikle Türkçe yapılan şerhleri ve ikincisi de Bursevî’nin şiirleri olmak üzere iki kısımda incelenebilir. Bursevî bu eserinde hadis, şiir, tefsir, dil bilimi, tasavvuf terimi ve unsurlarıyla ilgili maharetlerini bir araya getirmiştir, denebilir (Çetin 1999: 44) Mensur kısımdaki vâridlerin arasında, Bursevî’nin yer yer bazı şairlerin beyitlerine yaptığı şerhler de bulunmaktadır.
Eserin manzum kısımlarında ağırlıklı olarak tasavvufî muhteva öne çıkmaktadır. Manzumelerin İsmail Hakkı’nın Dîvân’ında bulunmaması, bu mecmuayı ehemmiyetli kılan özelliklerden biridir. Mecmuada, Bursevî’nin manzumeleri dışında Hüdâyî, Fazlî, Yunus Emre, Nesîmî ve Kıyâsî’nin de birer şiiri bulunmaktadır (Kaya 2019: 13). Mecmuada 238 manzume yer almaktadır. Bunların 7’si müfred, 12’si kıt’a, 8’i matla’, 5’i rubâi, 1’i terci’-i bend, 43’ü halk şiiri nazım şekliyle yazılmış manzumeler ve kalanı ise gazeldir. Bu manzumeler, belli bir düzen olmaksızın mecmuada dağınık şekilde bulunmaktadır. Bunlarla birlikte eserde, çeşitli dualar, ilaç terkipleri, tarihler, bazı notlar, seyahat güzergahları, ebced hesapları gibi bilgiler de yer almaktadır.
Mensur kısımlarda ise Arapça-Türkçe karışık şekilde kaleme alınmakla birlikte, manzumelerde nadiren Arapça birkaç şiire rastlanmaktadır. Eserde kırk adet mûsıkî makamına dair bölüm (fasl) bulunmakta ve bu makamların bulundukları varak numaralarıyla alakalı fihrist de eserin başında (vr. 1b-2a) yer almaktadır. Eserin mürettip nüshasında 3a-19b arasındaki içinde Hakâ'iku’l-Hurûf adlı risalenin de yer aldığı varaklar kopuktur (Namlı 2000: 192).
Mecmuanın mensur kısmı üzerine Taner Çetin (1999), manzum kısmı üzerineyse Tubanur Kaya (2019) yüksek lisans tezi hazırlamıştır.
İsmail Hakkı Bursevî’nin biyografisi için bk. “Hakkı, Bursalı İsmail Hakkı Bursevî”. Türk Edebiyatı İsimler Sözlüğü. http://teis.yesevi.edu.tr/madde-detay/hakki-bursali-ismail-hakki-bursevi
Kaynakça
Çetin, Taner (1999). İsmail Hakkî Bursevî Vâridât-ı Kübrâ (Transkripsiyonlu Metin). Yüsek Lisans Tezi. Bursa: Uludağ Üniversitesi.
Kaya, Tubanur (2019). İsmail Hakkî Bursevî'nin Fevâid Mecmûası Üzerine Bir İnceleme (Transkripsiyonlu Metin). Yüksek Lisans Tezi. Bursa: Uludağ Üniversitesi.
Namlı, Ali (2001). İsmâil Hakkî Bursevî: Hayatı, Eserleri, Tarikat Anlayışı. İstanbul: İnsan Yay.
Atıf Bilgileri
Benzer Eserler
# | Madde | Yazar | Madde Yazarı | İşlem | ||
---|---|---|---|---|---|---|
1 | TUHFE-İ BAHRİYYE (İSMAİL HAKKI BURSEVÎ) | İsmail Hakkı Bursevi | Diğer Fakirullah Yıldız |
Görüntüle | ||
2 | TUHFE-İ HALİLİYYE (İSMAİL HAKKI BURSEVÎ) | İsmail Hakkı Bursevi | Diğer Fakirullah Yıldız |
Görüntüle | ||
3 | ŞERH-İ EBYÂT-I HACI BAYRAM-I VELÎ (HAKKI) | Hakkı, Bursalı İsmail Hakkı Bursevî | Dr. Ömer UYAN |
Görüntüle | ||
4 | ŞERH-İ EBYÂT-I YÛNUS EMRE (İSMAİL HAKKI BURSEVÎ) | İsmail Hakkı Bursevî | Dr. Ömer UYAN |
Görüntüle | ||
5 | ŞERH-İ KELÂM-I ŞEYH SA'DÎ (HAKKI) | Hakkı, Bursalı İsmail Hakkı Bursevî | Dr. Ömer UYAN |
Görüntüle | ||
6 | ŞERH-İ PEND-İ ATTÂR (İSMAİL HAKKI BURSEVÎ ) | İsmail Hakkı Bursevî | Dr. Ömer UYAN |
Görüntüle | ||
7 | FERAHU'R-RÛH/ŞERHÜ'L-MUHAMMEDİYYE (İSMAİL HAKKI BURSEVÎ) | İsmail Hakkı Bursevî | Dr. Ömer UYAN |
Görüntüle | ||
8 | ŞERHU NAZMİ'S-SÜLÛK (İSMAİL HAKKI BURSEVÎ) | İsmail Hakkı Bursevî | Dr. Ömer UYAN |
Görüntüle | ||
9 | TUHFE-İ ATÂİYYE (İSMAİL HAKKI BURSEVÎ) | İsmail Hakkı Bursevî | Dr. Mehmet Furkan Çelik |
Görüntüle | ||
10 | KİTÂBÜ’L-HİTÂB (İSMAİL HAKKI BURSEVÎ) | İsmail Hakkı Bursevî | Dr. Mehmet Furkan Çelik |
Görüntüle | ||
11 | ED-DÜRRETÜ`L-İRFÂNİYYE (İSMAİL HAKKI BURSEVÎ) | İsmail Hakkı Bursevî | Dr. Mehmet Furkan Çelik |
Görüntüle | ||
12 | TUHFE-İ ALİYYE (İSMAİL HAKKI BURSEVÎ) | İsmail Hakkı Bursevî | Dr. Öğr. Üyesi Şeyda Öztürk |
Görüntüle | ||
13 | TUHFE-İ ÖMERİYYE (İSMAİL HAKKI BURSEVÎ) | İsmail Hakkı Bursevi | Dr. Öğr. Üyesi Şeyda Öztürk |
Görüntüle | ||
14 | TUHFE-İ VESİMİYYE (İSMAİL HAKKI BURSEVÎ) | İsmail Hakkı Bursevî | Dr. Öğr. Üyesi Şeyda Öztürk |
Görüntüle | ||
15 | RİSÂLE-i GÜL (İSMAİL HAKKI BURSEVÎ) | İsmail Hakkı Bursevî | Dr. Ömer UYAN |
Görüntüle | ||
16 | ŞEMÂ'İL-İ ŞERÎF TERCÜMESİ | Ayn-ı Ekber, Şeyh Mehmed | Doç. Dr. Erdem Can Öztürk |
Görüntüle | ||
17 | MAKTEL-İ HÜSEYN / KİTÂB-I KERBELÂ (BEKÂYÎ) | Bekâyî, Darendeli Bekâyî | Dr. Öğr. Üyesi Hulusi Eren |
Görüntüle | ||
18 | KISSA-İ ERVE | Bilâl Efendi, Oflu | Dr. Öğr. Üyesi Tuba Onat Çakıroğlu |
Görüntüle | ||
19 | DÎVÂN (CEMÂLÎ-İ UŞŞÂKÎ) | CEMÂLÎ, Şeyh Seyyid Mehmed Cemâleddin Efendi | Dr. Öğr. Üyesi Fazile Eren Kaya |
Görüntüle | ||
20 | DÎVÂN (HÂMİD) | Hâmid, Enderûnlu Mehmed | Prof. Dr. İbrahim Halil Tuğluk |
Görüntüle | ||
21 | DÎVÂN (HİLMÎ) | Hilmî, Yusûf-zâde Abdullâh | Prof. Dr. Beyhan KESİK |
Görüntüle | ||
22 | EL-KASRU'L-METÎN Fİ TERCEMETİ BUSTÂNİ'L-ÂRİFÎN | İshâk, Ebûishâk-zâde İshâk Efendi | Dr. Necmettin Azak |
Görüntüle | ||
23 | DÎVÂN (İZZÎ) | İZZÎ, Eşref-zâde İzzeddîn Ahmed Efendi | ismail Aksoyak |
Görüntüle | ||
24 | DÎVÂN (MÜSELLEM) | Müsellem, Ebulvefâ Şeyh Ahmed Müsellem Efendi | ismail Aksoyak |
Görüntüle | ||
25 | İNSÂN-NÂME | Nazîr/Nazîrâ, İbrahim Nazîr Çelebi Efendi | ismail Aksoyak |
Görüntüle |