Refîk’in Divan’ında yer alan “Mektûb-ı Manzûm” başlıklı şiir. Mesnevi nazım şekliyle yazılan şiir, 32 beyitten oluşmaktadır. Şair mektubunu bir aile büyüğüne, teyzesinin vefatı münasebetiyle yazmıştır. Mektup tek bir türle sınırlandırılamayacak bir yapı göstermektedir. Nitekim hem bir taziyetname hem bir tehniyetname hem de bir cevapnamedir.

Şair, mektubuna önce yazdığı kişiyi överek başlamış ve onu överken de mektup geleneğinde yaygın olarak kullanılan “saadetlü, salaletlü” gibi kalıplaşmış ifadelere yer vermiştir. Taziyet için mukaddime hazırlayan şair, sonra vefat haberini dile getirmiştir. Ölümün bir “emr-i zaruri” olduğunu ve insanın buna çaresiz sabretmesi gerektiğini söylemiş, vefat eden kişiye Hak’tan rahmet dilemiştir. Bunu da Pendname-i Attar’da gördüğünü beyan ettiği Farsça bir beyte (Dünya sevinci/mutluluğu baştan başa kederdir. Onun neşesinin/sevincinin arkasında matem vardır [tercüme]) yer vererek dile getirmiştir. Şair ilerleyen beyitlerde de aynı şekilde ölümün kaçınılmazlığını ve buna can u gönülden razı olmak gerektiğini vurgulamış, ölen kişiye hayır dua etmiştir. Bu bölümden sonra şair taziyetnameye son verip tehniyetnameye geçmiştir.

Tehniyetname kutlama mektuplarıdır. Refîk’in manzum mektubu bir bayram tebrikini de içermektedir. Şair, muhatabının bayramını kutlamış ve onun için dua etmiştir. Manzum mektubun bundan sonraki kısımları cevapname özelliğini taşımaktadır. Buradaki cevap, hem daha önce gönderilen mektuba hem de hediyelere teşekkür mahiyetindedir. Şair, hâl hatır sorma ve selam iletme faslından sonra muhatabına dua ederek mektubuna nihayet vermiştir. Mektubun son beyti imza kısmıdır.

Şairin biyografisi için bk. “Refîk, Hacı Murâd Ağa-zâde Mustafa Refîk Bey”. Türk Edebiyatı İsimler Sözlüğü. http://teis.yesevi.edu.tr/madde-detay/refik-haci-murad-agazade-mustafa