Ahmed-i Rıdvân tarafından Nizâmî (ö.1214 ?)'nin Mahzenü’l-Esrâr'ı model alınarak yazılan mesnevi. 

Sehi Bey, Heşt Behişt’te “Hamse-i Nizamî’yi Türkîye tercüme itmişdür.” ifadesiyle Ahmed-i Rıdvân'ın, Nizâmî’nin Hamse'sini Türkçeye tercüme ettiğini belirtmektedir (İpekten vd. 2017:50). Eserin bilinen tek yazma nüshası Erzurum Atatürk Üniversitesi Kütüphanesi Agâh Sırrı Levend Yazmaları, 369 numarada kayıtlı hamse içinde bulunmaktadır. Eser, Hayatî adlı bir şair adına kayıtlı görünmekteyse de İsmail Ünver, Mahzenü’l-Esrâr’ın Ahmed-i Rıdvân’a ait olduğunu tespit etmiştir. Hamse nüshasında ilk mesnevi Mahzenü'l-Esrâr olup, II. Bayezid (ö.1512) 'e sunulmuştur (Ünver 1986: 173). Yazım tarihi kesin olarak belli olmayan eserin “911-918/1505-1512” tarihleri arasında kalan yıllarda yazıldığı tahmin edilmektedir (Ünver 1986: 119).

Ahmed-i Rıdvân, Mahzenü'l-Esrâr’da Nizamî’nin eserini aynı vezinle (müfte'ilün/müfte'ilün/fâ'ilün) serbest bir biçimde, aynı adla tercüme etmiştir. Nizamî’nin eserine, Anadolu’da daha önce Manevî adlı bir şairin Mahzenü’l-Ebrâr adlı bir tercümesi varsa da bunun Ahmed-i Rıdvân üzerinde etkisi olduğu söylenemez (Ünver 1986: 118). Şair, eserinin kendi bilgi ve marifetinin ürünü olduğunu, kimseden emanet almadığını, görünenin iç dünyasının yansıması olduğunu, eserinin kendi fikrinin el değmemiş ürünleri ve orijinal olduğunu (Mahzenü’l-Esrâr: 4b) söylese de mesnevi bazı küçük değişiklikler dışında Nizamî’nin eserinin tercümesinden ibaret olup eldeki nüshası 2023 beyittir. Ahmed-i Rıdvân, Nizâmî’den ve eserinden bahsetmez. Kimi beyitler neredeyse Nizamî’nin eserinden mealen tercümedir (Ünver 1986:118-119). İsmail Ünver, Hayâtî’nin intihal yaptığı görüşündedir (Çeltik 2011:7). Şair, eserin “Der Fazîlet” başlıklı bölümünde padişaha sunmak üzere bir eser tasavvur ettiğini bu amaçla gece gündüz konu düşündüğünü ve padişah adına (penc genç) beş hazine nazmettiğini, bu vesileyle sultan katında itibarının artmasını umduğunu ifade eder.

Mahzenü’l-Esrâr, besmeleyle birlikte üç tevhid ve altı naatten sonra II. Bayezid methiyesi, padişah katında yer öpme bölümü ile devam eder. Mesnevide, “Der Fazîlet” bölümünü “halvet” başlıklı dört kısım takip eder. Mesnevinin asıl konusu, bundan sonra makalelerle devam eder. Mahzenü’l-Esrâr’da asıl konu 20 makale ve 20 hikâyeden ibarettir. İsmail Ünver’in tespitine göre eserin ilk sekiz yaprağında bazı başlıkların Nizamî’nin eserinin başlıklarıyla ve muhteva ile uyuşmamasının sebebi, bu başlıkların müstensihler tarafından sonradan konulmasıdır (Ünver 1986:119-120).

Ahmed-i Rıdvân’ın eserinde Nizamî’den farklı olan kısımlar şöyledir: Üçüncü makaleden sonra yer alan hikâyede Nizamî’den farklı olarak çiftçiyle konuşan, Hz. Süleyman’ın kuşudur. On altıncı makaleden sonra gelen “Yaralı Çocuk” hikâyesinin bazı beyitleri Ahmed-i Rıdvân’ın eserinde yoktur. On dokuzuncu makalede Ahmed-i Rıdvân eseri tercüme etmeyip daha önceki bölümlerde geçen insan ve ahiret konusundaki düşünceleri tekrarlamıştır. Yirminci makaleyi şair kısaltmış, Nizamî’nin söylediklerine ilave olarak dünyanın vefasızlığından söz etmiştir (Ünver 1986: 120). Mahzenü’l-Esrâr, doğan kuşunun bülbüle, sözünü uzatmaması, yüksekten uçmaması, sesini yükseltip şöhrete esir olmaması şeklindeki tavsiyesi ile sona erer.

Mahzenü’l-Esrâr, Avni Gözütok tarafından Hayatî adına yayımlanmıştır (Kavruk 2003: 208).

Şairin biyografisi için bk. "Ahmed-i Rıdvân, Rıdvân, Ahmed Beg". Türk Edebiyatı İsimler Sözlüğü. http://teis.yesevi.edu.tr/madde-detay/ahmedi-ridvan