MA'DENÜ'L-MA'ÂRİF (SEYYİD SEYFÎ)
seyr ü sülûke dair meseleler
Seyyid Seyfî / Seyyid Nizamoğlu, Şeyh Seyyid Seyfullah Kasım b. Şeyh Seyyid Nizameddin Efendi (d. ?-ö. 1601/1010)

ISBN: 978-9944-237-87-1


Seyyid Seyfullah’ın tasavvufî görüşlerini anlattığı manzum eseri. Kütüphanelerde hem müstakil hem de Nizamoğlu külliyatı içinde yazma nüshaları vardır. Eski harflerle İstanbul’da iki kez basılan Seyyid Nizamoğlu Külliyatı’nda da yer almaktadır (1288/1871: 42-73). Altı yüz doksan beyitten oluşan eserde farklı nazım biçimleriyle söylenmiş yetmiş beş manzume vardır. Mesneviler aruzun mefâ‘îlün mefâ‘îlün fe‘ûlün kalıbıyla yazılmıştır.

Nizamoğlu eserine tevhid ve naat içerikli manzumelerle başlayıp İbrahim Ümmi Sinan övgüsü ve münacatla devam eder. “Sebeb-i Te'lif” başlıklı şiirde ifade edildiğine göre şairin bu eseri yazmaktaki amacı, mürşidi Ümmi Sinan’ın himmetine mazhar olmaktır. Seyyid Seyfullah, tasavvufun temel dayanakları niteliğindeki ayet ve hadisleri alıntılayarak onların içeriklerinin yorumunu yaptığı manzumelerle genel olarak tasavvufun, daha özelde ise Halvetiliğin ilkelerini anlatır. Mesnevilerde anlattığı her mevzunun ardından bir ilahi, nutuk veya münacat söyler. Böylece kal dili ile hâl dilini bütünleştirir. Eser biçimsel olarak mesnevi özelliği göstermekle birlikte konuların işlenişinde farklı nazım şekillerinin kullanılması ve münacatla bitmiş olması bakımından dikkat çekicidir.

Eser, Arzu Meral’in hazırladığı Seyyid Seyfullah Külliyatı’nın ilk cildinde günümüz harfleriyle yayımlanmıştır (2014: 359-434).

Şairin biyografisi için bk. “Seyyid Seyfî / Seyyid Nizamoğlu”. Türk Edebiyatı İsimler Sözlüğü. http://teis.yesevi.edu.tr/madde-detay/seyyid-seyfi-seyyid-nizamoglu-seyh 

Eserden Örnekler


Kâle ‘Alî kerremallahu vechehu: Men arefe nefsehu fe-kad arefe Rabbehu

Kaçan bir kişi etse nefsini idrâk

Bilirmiş ol kişi Allah’ını pâk

Budur bilmek ola nefsini ârif

Dahi kesb ede rûhânî ma‘ârif

Ki ya‘ni nefsin aybını bile ol

Onun ıslâhı üzre ola meşgul

Eser kalmaya nefsânî hevâdan

Teberrâ eyleye bu mâsivâdan

Benim aklım buna yetişti ancak

Eğer aybın bilirsen bilinir Hak          (Meral 2014: I/412-413).

Kaynakça


Mehmet Tahir Efendi (hzl) (1288/1871). Seyyid Seyfullah Külliyatı. İstanbul: Yahya Efendi Matbaası.

Mehmet Tahir Efendi (hzl) (1326/1908). Seyyid Seyfullah Külliyatı. İstanbul: Ahmed Kâmil Matbaası.

Meral, Arzu (2014).Seyyid  Seyfullah Külliyatı I: Manzum Eserler. İstanbul: Revak Kitabevi.

Atıf Bilgileri


Macit, Muhsin. "MA'DENÜ'L-MA'ÂRİF (SEYYİD SEYFÎ)". Türk Edebiyatı Eserler Sözlüğü, http://tees.yesevi.edu.tr/madde-detay/madenul-maarif-seyyid-seyfi. [Erişim Tarihi: 22 Kasım 2024].


Benzer Eserler

# Madde Yazar Madde Yazarı İşlem
1 ESRÂRÜ'L-'ÂRİFÎN (SEYYİD SEYFÎ) Seyyid Seyfî/Seyyid Nizamoğlu, Şeyh Seyyid Seyfullah Kasım b. Şeyh Seyyid Nizameddin Efendi Prof. Dr. Muhsin Macit
Görüntüle
2 RİSÂLE-İ TÂC (SEYYİD SEYFÎ) Seyyid Seyfî / Seyyid Nizamoğlu, Şeyh Seyyid Seyfullah Kasım b. Şeyh Seyyid Nizameddin Efendi Prof. Dr. Muhsin Macit
Görüntüle
3 CÂMİ‘Ü’L-MA‘ÂRİF (SEYYİD SEYFÎ) Seyyid Seyfî / Seyyid Nizamoğlu, Şeyh Seyyid Seyfullah Kasım b. Şeyh Seyyid Nizameddin Efendi Prof. Dr. Muhsin Macit
Görüntüle
4 ŞEREF-İ SİYÂDET (SEYYİD SEYFÎ) Seyyid Seyfî / Seyyid Nizamoğlu, Şeyh Seyyid Seyfullah Kasım b. Şeyh Seyyid Nizameddin Efendi Prof. Dr. Muhsin Macit
Görüntüle
5 MİFTÂH-I VAHDET-İ VÜCÛD (SEYYİD SEYFULLAH/SEYYİD NİZAMOĞLU) Seyyid Seyfî / Seyyid Nizamoğlu, Şeyh Seyyid Seyfullah Kasım b. Şeyh Seyyid Nizameddin Efendi Prof. Dr. Muhsin Macit
Görüntüle
6 SEYR Ü SÜLÛK (SEYYİD SEYFÎ) Seyyid Seyfî/Seyyid Nizamoğlu, Şeyh Seyyid Seyfullah Kasım b. Şeyh Seyyid Nizameddin Efendi Doç. Dr. FİDAN ÇERİKAN
Görüntüle
7 DÎVÂN (SEYYİD SEYFÎ) Seyyid Seyfî / Seyyid Nizamoğlu, Şeyh Seyyid Seyfullah Kasım b. Şeyh Seyyid Nizameddin Efendi Prof. Dr. Muhsin Macit
Görüntüle
8 DÎVÂN (CA’FER) Ca’fer, Tâcî-zâde Ca’fer Çelebi Dr. Fatma Meliha Şen
Görüntüle
9 MÜNŞE’ÂT (CA’FER) Ca’fer, Tâcî-zâde Ca’fer Çelebi Dr. Fatma Meliha Şen
Görüntüle
10 TERCEME-İ CÂMEŞÛY-NÂME (FİRDEVSÎ) Firdevsî, Şerefeddîn Mûsâ, Uzun Firdevsî, Firdevsî-i Rûmî, Firdevsî-i Tavîl, Türk Firdevsî Dr. Öğr. Üyesi Ozan Kolbaş
Görüntüle
11 KİTÂB-I TÂLİ'-İ MEVLÛD / TÂLİ’-İ MEVLÛD-İ KEBÎR (FİRDEVSÎ) Firdevsî, Şerefeddîn Mûsâ, Uzun Firdevsî, Firdevsî-i Rûmî, Firdevsî-i Tavîl, Türk Firdevsî Doç. Dr. Himmet BÜKE
Görüntüle
12 HEŞT BİHİŞT / KİTÂBÜ’S-SIFÂTİ’S-SEMÂNİYYE FÎ ZİKRİ’L-KAYÂSIRETİ’L-OSMÂNİYYE (İDRÎS) İdrîs, İdrîs-i Bitlîsî Doç. Dr. ADNAN OKTAY
Görüntüle
13 ŞERH-İ MESNEVÎ-İ MA’NEVÎ (İDRÎS) İdrîs, İdrîs-i Bitlisî Doç. Dr. ADNAN OKTAY
Görüntüle
14 ŞEHRENGÎZ DER-MEDH-İ CÜVÂNÂN-I EDİRNE / ŞEHRENGÎZ-İ EDİRNE (MESÎHÎ) Mesîhî, Îsâ Prof. Dr. Yunus KAPLAN
Görüntüle
15 DÎVÂN (ŞÂMÎ) Şâmî, Şâmlıoğlu Mustafâ Bey Prof. Dr. Yunus KAPLAN
Görüntüle
16 HEFT PEYKER (ABDÎ) Abdî Dr. Öğr. Üyesi ASLI AYTAÇ
Görüntüle
17 CEMŞÎD Ü HURŞÎD (ABDÎ) Abdî Prof. Dr. Adnan Ince
Görüntüle