- Yazar Biyografisi (TEİS)
Seyyid Seyfî / Seyyid Nizamoğlu, Şeyh Seyyid Seyfullah Kasım b. Şeyh Seyyid Nizameddin Efendi - Madde Yazarı: Prof. Dr. Muhsin Macit
- Eser Yazılış Tarihi:?/?
- Yazıldığı Saha:Anadolu-Osmanlı
- Edebiyat Alanı:Yazılı Edebiyat / Divan Edebiyatı
- Dönemi:16. Yüzyıl
- Dili:Türkçe
- Alfabesi:Arap
- Yapısı:Manzum
- Niteliği:Telif
- Türü/Formu:Dinî-Tasavvufî-Ahlaki Eser
- Yayın Tarihi:29/11/2021
MA'DENÜ'L-MA'ÂRİF (SEYYİD SEYFÎ)
seyr ü sülûke dair meselelerSeyyid Seyfî / Seyyid Nizamoğlu, Şeyh Seyyid Seyfullah Kasım b. Şeyh Seyyid Nizameddin Efendi (d. ?-ö. 1601/1010)
ISBN: 978-9944-237-87-1
Seyyid Seyfullah’ın tasavvufî görüşlerini anlattığı manzum eseri. Kütüphanelerde hem müstakil hem de Nizamoğlu külliyatı içinde yazma nüshaları vardır. Eski harflerle İstanbul’da iki kez basılan Seyyid Nizamoğlu Külliyatı’nda da yer almaktadır (1288/1871: 42-73). Altı yüz doksan beyitten oluşan eserde farklı nazım biçimleriyle söylenmiş yetmiş beş manzume vardır. Mesneviler aruzun mefâ‘îlün mefâ‘îlün fe‘ûlün kalıbıyla yazılmıştır.
Nizamoğlu eserine tevhid ve naat içerikli manzumelerle başlayıp İbrahim Ümmi Sinan övgüsü ve münacatla devam eder. “Sebeb-i Te'lif” başlıklı şiirde ifade edildiğine göre şairin bu eseri yazmaktaki amacı, mürşidi Ümmi Sinan’ın himmetine mazhar olmaktır. Seyyid Seyfullah, tasavvufun temel dayanakları niteliğindeki ayet ve hadisleri alıntılayarak onların içeriklerinin yorumunu yaptığı manzumelerle genel olarak tasavvufun, daha özelde ise Halvetiliğin ilkelerini anlatır. Mesnevilerde anlattığı her mevzunun ardından bir ilahi, nutuk veya münacat söyler. Böylece kal dili ile hâl dilini bütünleştirir. Eser biçimsel olarak mesnevi özelliği göstermekle birlikte konuların işlenişinde farklı nazım şekillerinin kullanılması ve münacatla bitmiş olması bakımından dikkat çekicidir.
Eser, Arzu Meral’in hazırladığı Seyyid Seyfullah Külliyatı’nın ilk cildinde günümüz harfleriyle yayımlanmıştır (2014: 359-434).
Şairin biyografisi için bk. “Seyyid Seyfî / Seyyid Nizamoğlu”. Türk Edebiyatı İsimler Sözlüğü. http://teis.yesevi.edu.tr/madde-detay/seyyid-seyfi-seyyid-nizamoglu-seyh
Eserden Örnekler
Kâle ‘Alî kerremallahu vechehu: Men arefe nefsehu fe-kad arefe Rabbehu
Kaçan bir kişi etse nefsini idrâk
Bilirmiş ol kişi Allah’ını pâk
Budur bilmek ola nefsini ârif
Dahi kesb ede rûhânî ma‘ârif
Ki ya‘ni nefsin aybını bile ol
Onun ıslâhı üzre ola meşgul
Eser kalmaya nefsânî hevâdan
Teberrâ eyleye bu mâsivâdan
…
Benim aklım buna yetişti ancak
Eğer aybın bilirsen bilinir Hak (Meral 2014: I/412-413).
Kaynakça
Mehmet Tahir Efendi (hzl) (1288/1871). Seyyid Seyfullah Külliyatı. İstanbul: Yahya Efendi Matbaası.
Mehmet Tahir Efendi (hzl) (1326/1908). Seyyid Seyfullah Külliyatı. İstanbul: Ahmed Kâmil Matbaası.
Meral, Arzu (2014).Seyyid Seyfullah Külliyatı I: Manzum Eserler. İstanbul: Revak Kitabevi.
Atıf Bilgileri
Benzer Eserler
# | Madde | Yazar | Madde Yazarı | İşlem | ||
---|---|---|---|---|---|---|
1 | ESRÂRÜ'L-'ÂRİFÎN (SEYYİD SEYFÎ) | Seyyid Seyfî/Seyyid Nizamoğlu, Şeyh Seyyid Seyfullah Kasım b. Şeyh Seyyid Nizameddin Efendi | Prof. Dr. Muhsin Macit |
Görüntüle | ||
2 | RİSÂLE-İ TÂC (SEYYİD SEYFÎ) | Seyyid Seyfî / Seyyid Nizamoğlu, Şeyh Seyyid Seyfullah Kasım b. Şeyh Seyyid Nizameddin Efendi | Prof. Dr. Muhsin Macit |
Görüntüle | ||
3 | CÂMİ‘Ü’L-MA‘ÂRİF (SEYYİD SEYFÎ) | Seyyid Seyfî / Seyyid Nizamoğlu, Şeyh Seyyid Seyfullah Kasım b. Şeyh Seyyid Nizameddin Efendi | Prof. Dr. Muhsin Macit |
Görüntüle | ||
4 | ŞEREF-İ SİYÂDET (SEYYİD SEYFÎ) | Seyyid Seyfî / Seyyid Nizamoğlu, Şeyh Seyyid Seyfullah Kasım b. Şeyh Seyyid Nizameddin Efendi | Prof. Dr. Muhsin Macit |
Görüntüle | ||
5 | MİFTÂH-I VAHDET-İ VÜCÛD (SEYYİD SEYFULLAH/SEYYİD NİZAMOĞLU) | Seyyid Seyfî / Seyyid Nizamoğlu, Şeyh Seyyid Seyfullah Kasım b. Şeyh Seyyid Nizameddin Efendi | Prof. Dr. Muhsin Macit |
Görüntüle | ||
6 | SEYR Ü SÜLÛK (SEYYİD SEYFÎ) | Seyyid Seyfî/Seyyid Nizamoğlu, Şeyh Seyyid Seyfullah Kasım b. Şeyh Seyyid Nizameddin Efendi | Doç. Dr. FİDAN ÇERİKAN |
Görüntüle | ||
7 | DÎVÂN (SEYYİD SEYFÎ) | Seyyid Seyfî / Seyyid Nizamoğlu, Şeyh Seyyid Seyfullah Kasım b. Şeyh Seyyid Nizameddin Efendi | Prof. Dr. Muhsin Macit |
Görüntüle | ||
8 | DÎVÂN (CA’FER) | Ca’fer, Tâcî-zâde Ca’fer Çelebi | Dr. Fatma Meliha Şen |
Görüntüle | ||
9 | MÜNŞE’ÂT (CA’FER) | Ca’fer, Tâcî-zâde Ca’fer Çelebi | Dr. Fatma Meliha Şen |
Görüntüle | ||
10 | TERCEME-İ CÂMEŞÛY-NÂME (FİRDEVSÎ) | Firdevsî, Şerefeddîn Mûsâ, Uzun Firdevsî, Firdevsî-i Rûmî, Firdevsî-i Tavîl, Türk Firdevsî | Dr. Öğr. Üyesi Ozan Kolbaş |
Görüntüle | ||
11 | KİTÂB-I TÂLİ'-İ MEVLÛD / TÂLİ’-İ MEVLÛD-İ KEBÎR (FİRDEVSÎ) | Firdevsî, Şerefeddîn Mûsâ, Uzun Firdevsî, Firdevsî-i Rûmî, Firdevsî-i Tavîl, Türk Firdevsî | Doç. Dr. Himmet BÜKE |
Görüntüle | ||
12 | HEŞT BİHİŞT / KİTÂBÜ’S-SIFÂTİ’S-SEMÂNİYYE FÎ ZİKRİ’L-KAYÂSIRETİ’L-OSMÂNİYYE (İDRÎS) | İdrîs, İdrîs-i Bitlîsî | Doç. Dr. ADNAN OKTAY |
Görüntüle | ||
13 | ŞERH-İ MESNEVÎ-İ MA’NEVÎ (İDRÎS) | İdrîs, İdrîs-i Bitlisî | Doç. Dr. ADNAN OKTAY |
Görüntüle | ||
14 | ŞEHRENGÎZ DER-MEDH-İ CÜVÂNÂN-I EDİRNE / ŞEHRENGÎZ-İ EDİRNE (MESÎHÎ) | Mesîhî, Îsâ | Prof. Dr. Yunus KAPLAN |
Görüntüle | ||
15 | DÎVÂN (ŞÂMÎ) | Şâmî, Şâmlıoğlu Mustafâ Bey | Prof. Dr. Yunus KAPLAN |
Görüntüle | ||
16 | HEFT PEYKER (ABDÎ) | Abdî | Dr. Öğr. Üyesi ASLI AYTAÇ |
Görüntüle | ||
17 | CEMŞÎD Ü HURŞÎD (ABDÎ) | Abdî | Prof. Dr. Adnan Ince |
Görüntüle |