LÜCCETÜ'L–ESRÂR (FAZLÎ)
mesnevi
Fazlî (d. ?/? - ö. 971/1564)

ISBN: 978-9944-237-87-1


Kara Fazlî'nin, şairin çağdaşı olan tezkire yazarları tarafından zikredildiği hâlde henüz nüshasına erişilemeyen mesnevi formundaki eseri. Tezkiresinde Fazlî'ye bir madde ayırdığı hâlde Latîfî Lüccetü'l-Esrâr'dan bahsetmezken Âsık Çelebi ve Gelibolulu Âlî tezkirelerinde eserin varlığından bahsetmektedirler. Âşık Çelebi Lüccetü'l-Esrâr'ın Nizâmî'nin Matla'u'l-Envâr'ı bahrinde ve tavrında yazıldığını belirtip "Fi'l-hakîka nazmın tamâm tenkîd ü tenkîh ve edâların pâk ü tashîh itmişdür" (Âşık Çelebi 2018: 519) ifadeleriyle eseri överken Gelibolulu Âlî sadece eserin Nizâmî'nin Matla'u'l-Envâr'ı "mukâbilinde" kaleme alındığını ifade eder  (Gelibolulu Mustafa Ali 2017: 223).

Âşık Çelebi ve Gelibolulu Âlî'nin Nizâmî'nin Matla'u'l-Envâr'ı diye bahsettikleri bu eser kuvvetle muhtemeldir ki Mahzenü'l-Esrâr olmalıdır. Nizâmî'nin bu adda bir eseri bulunmaz ancak Nizâmî'nin Mahzenü'l-Esrâr'ına Emir Hüsrev-i Dihlevi'nin (ö. 725/1324) Matlau’l-Envâr adında bir naziresi bulunmaktadır (Kaplan 2020: 68).

Mustafa Özkat, Kınalızâde Hasan Çelebi ve kuvvetle muhtemeldir ki ondan olduğu gibi aktaran Riyâzî'nin "Tuhfe bahrinde bir mesnevîsi...vardur." (Riyâzî 2017: 256) cümlesinde bahis konusu olan eserin de Lüccetü'l-Esrâr'a gönderme olduğunu belirtse (Özkat 2005: 24) de bizce bu konuda ihtiyatlı olmakta fayda vardır. Zira altı mesneviden oluşan bir külliyat oluşturduğu belirtilen (Âşık Çelebi 2018: 519) Fazlî'nin ismini zikretmeksizin Tuhfe'ye nazire olarak yazılan eseri Lüccetü'l-Esrâr dışında bir eseri olabilir.

Yazma eser kütüphanelerinde henüz bir nüshasına erişilmeyen (Yazar 2017: 529) eserin muhtevası hakkında da bilgi sahibi olunmamaktadır.

Şairin biyografisi için bk. “Fazlî”. Türk Edebiyatı İsimler Sözlüğü. http://teis.yesevi.edu.tr/madde-detay/fazli 

Eserden Örnekler



Kaynakça


Gelibolulu Mustafa Âlî (2017). Künhü’l-Ahbâr’ın Tezkire Kısmı. Hzl. Mustafa İsen. KTB. https://ekitap.ktb.gov.tr/Eklenti/55739,kunhul-ahbarin-tezkire-kismpdf.pdf?0 

Kınalızâde Hasan Çelebi (2017). Tezkiretü'ş-Şu'arâ. Hzl. Aysun Sungurhan. KTB.  https://ekitap.ktb.gov.tr/Eklenti/55834,kinalizade-hasan-celebipdf.pdf?0 

Kaplan, Mahmut (2020). "Nizâmî'nin Mahzenü'l-Esrâr'ına Osmanlı Coğrafyasında Türkçe Yazılan Nazire ve Cevaplara Dair". Köprü, 146-147: 67-84.

Riyâzî Muhammed Efendi (2017). Riyâzü’ş-Şuara (Tezkiretü’ş-Şuara). Hzl. Namık Açıkgöz. KTB. https://ekitap.ktb.gov.tr/TR-191371/riyazi-riyazus-suaratezkiretus-suara.html 

es-Seyyid Pîr Mehmed bin Çelebi (2018). Meşâ’irü’ş-Şu’arâ. Hzl. Filiz Kılıç.  KTB.  https://ekitap.ktb.gov.tr/Eklenti/59036,asik-celebi-mesairus-suarapdf.pdf?0 

Özkat, Mustafa (2005). Kara Fazli’nin Hayatı, Eserleri, Edebi Kişiliği ve Divanı: (İnceleme-Tenkitli Metin). Yüksek Lisans Tezi. İstanbul: Marmara Üniversitesi.

Yazar, Sadık (2017). “Kara Fazlî’nin Eserlerine Dair Yeni Bilgiler”. Divan Edebiyatı Araştırmaları Dergisi, 18: 525-562.

Atıf Bilgileri


Yazar, Sadık. "LÜCCETÜ'L–ESRÂR (FAZLÎ)". Türk Edebiyatı Eserler Sözlüğü, http://tees.yesevi.edu.tr/madde-detay/luccetu-l-esrar-fazli. [Erişim Tarihi: 15 Ocak 2025].


Benzer Eserler

# Madde Yazar Madde Yazarı İşlem
1 HÜMÂ VÜ HÜMÂYÛN (KARA FAZLÎ) Fazlî, Mehmed Prof. Dr. Osman HORATA
Görüntüle
2 RÜBÂ'İYYÂT (FAZLÎ) Fazlî Prof. Dr. Sadık Yazar
Görüntüle
3 GÜL Ü BÜLBÜL (FAZLÎ) Fazlî Prof. Dr. Gencay Zavotçu
Görüntüle
4 NAHLİSTÂN (FAZLÎ) Fazlî Dr. Öğr. Üyesi Munise KOÇ
Görüntüle
5 [DÎVÂN] (FAZLÎ) Fazlî Dr. Öğr. Üyesi Mustafa Özkat
Görüntüle
6 DÎVÂN (CA’FER) Ca’fer, Tâcî-zâde Ca’fer Çelebi Dr. Fatma Meliha Şen
Görüntüle
7 MÜNŞE’ÂT (CA’FER) Ca’fer, Tâcî-zâde Ca’fer Çelebi Dr. Fatma Meliha Şen
Görüntüle
8 TERCEME-İ CÂMEŞÛY-NÂME (FİRDEVSÎ) Firdevsî, Şerefeddîn Mûsâ, Uzun Firdevsî, Firdevsî-i Rûmî, Firdevsî-i Tavîl, Türk Firdevsî Dr. Öğr. Üyesi Ozan Kolbaş
Görüntüle
9 KİTÂB-I TÂLİ'-İ MEVLÛD / TÂLİ’-İ MEVLÛD-İ KEBÎR (FİRDEVSÎ) Firdevsî, Şerefeddîn Mûsâ, Uzun Firdevsî, Firdevsî-i Rûmî, Firdevsî-i Tavîl, Türk Firdevsî Doç. Dr. Himmet BÜKE
Görüntüle
10 HEŞT BİHİŞT / KİTÂBÜ’S-SIFÂTİ’S-SEMÂNİYYE FÎ ZİKRİ’L-KAYÂSIRETİ’L-OSMÂNİYYE (İDRÎS) İdrîs, İdrîs-i Bitlîsî Doç. Dr. ADNAN OKTAY
Görüntüle
11 ŞERH-İ MESNEVÎ-İ MA’NEVÎ (İDRÎS) İdrîs, İdrîs-i Bitlisî Doç. Dr. ADNAN OKTAY
Görüntüle
12 ŞEHRENGÎZ DER-MEDH-İ CÜVÂNÂN-I EDİRNE / ŞEHRENGÎZ-İ EDİRNE (MESÎHÎ) Mesîhî, Îsâ Prof. Dr. Yunus KAPLAN
Görüntüle
13 DÎVÂN (ŞÂMÎ) Şâmî, Şâmlıoğlu Mustafâ Bey Prof. Dr. Yunus KAPLAN
Görüntüle
14 HEFT PEYKER (ABDÎ) Abdî Dr. Öğr. Üyesi ASLI AYTAÇ
Görüntüle
15 CEMŞÎD Ü HURŞÎD (ABDÎ) Abdî Prof. Dr. Adnan Ince
Görüntüle