Ahmed-i Rıdvân tarafından, Nizâmî-i Gencevî’nin (ö. 1214) aynı adlı mesnevisi temel alınarak yazılan çift kahramanlı bir aşk mesnevisi. Eserin elde bulunan tek yazma nüshası baştan ortadan ve sondan eksik olduğu için eserin hangi tarihte yazıldığı ve kime sunulduğu tam olarak bilinmemekle birlikte şairin diğer mesnevilerinde verdiği bilgilerden hareketle eserini 1499 ile 1502 tarihleri arasında kaleme aldığı ve II. Bayezid (ö. 1512)’e sunduğu anlaşılmaktadır. Sebeb-i telif kısmı da eksik varaklara denk gelen eserde şairin sebeb-i telife, hatiften gelen bir sesin kendisini yönlendirdiğini söyleyerek giriş yaptığı görülür.

Ahmed-i Rıdvân, eserini mesnevi nazım şekliyle kaleme almıştır. Eser, baş kısmı eksik bir münâcât ile başlar. Eksik bölümden sonra, Na’t bölümü dört halifeye ve Hz. Hasan ile Hz. Hüseyin’e övgü vardır. Ardından da mi’raciyye bölümü gelir. Klasik mesnevi geleneğine uygun bir şekilde tertip edilen mesnevide eksik bölümler hariç tutulmak üzere toplam 52 başlık tespit edilmiştir. Başlıklar Farsça olarak yazılmıştır. Eser, mesnevi nazım şeklinin en çok kullanılan vezinlerinden olan hezec bahrinin “mefâ’îlün mefâ’îlün fe’ûlün” kalıbıyla yazılmıştır. Elde bulunan tek nüsha eski olduğundan eserin toplam beyit sayısı hakkında kesin bilgi vermek mümkün değildir. Yazmanın eksik kısımları hariç tutulmak üzere metin, 152 varak ve 3300 beyitten oluşmaktadır. Ancak; eldeki nüsha varaklarında 188’e kadar numaralandırma yapıldığı görülmektedir. Eserin son kısmındaki eksiğin olay akışı dikkate alınarak 1 ya da 2 varak olabileceği düşünülmektedir. Başından da 1 varağın eksik olduğu anlaşılmakta ancak orta kısımlardaki eksikliklerle ilgili net bir sayı vermek tam olarak mümkün olmamaktadır. Bütün bu değerlendirmelerden hareketle metnin tamamının yaklaşık 200 varak ve 4000 beyit olabileceği tahmin edilmektedir.

Leylâ vü Mecnûn mesnevisinin elde bulunan tek yazma nüshası, Atatürk Üniversitesi Kütüphanesi Agâh Sırrı Levend Yazmaları (ASL) 414’te kayıtlıdır. Eser, kütüphane kayıtlarında, “Ahmed-i Rıdvân, Leylâ vü Mecnûn” şeklinde yer almaktadır. Eserin müstensihi ve istinsah tarihi bilinmemektedir; ancak imla hususiyetleri, eserin telif tarihinden çok sonra istinsah edilmediği kanaatini oluşturmaktadır.

Ahmed-i Rıdvân, tezkirelerde Nizâmî’nin Hamse’ sini tercüme eden bir şair olarak tanıtılmaktadır; ancak iki eser üzerine yapılan karşılaştırma Ahmed-i Rıdvan’ın Leylâ vü Mecnûn mesnevisinin bir tercüme eser olmaktan ziyade telif-tercüme eser olduğunu göstermektedir. Şair, hikâye akışında Nizâmî’yi takip edip kimi bölümlerde bire bir tercüme yoluna gitmiş olsa da kendi yaptığı eklemeler, değişiklikler ve metnine dâhil etmediği bölümlerle farklılık yapma gayretini ortaya koymuştur (Konu özeti için bk. Fuzûlî'nin Leylâ vü Mecnûn'u). Nitekim Ahmed-i Rıdvân, eserini Nizâmî ile aynı vezinde yazmamış; farklı bir vezin kullanmayı tercih etmiştir.

Ahmed-i Rıdvân'ın Leylâ vü Mecnûn'u üzerine Ayşe Ulu tarafından doktora tezi hazırlanmıştır (2020).

Şairin biyografisi için bk. “Ahmed-i Rıdvân, Rıdvân, Ahmed Beg”. Türk Edebiyatı İsimler Sözlüğü. http://teis.yesevi.edu.tr/madde-detay/ahmedi-ridvan