- Yazar Biyografisi (TEİS)
Hikmet, Hersekli Ârif Hikmet Bey - Madde Yazarı: Dr. Öğr. Üyesi Adem Özbek
- Eser Yazılış Tarihi:1889
- Yazıldığı Saha:Anadolu-Osmanlı
- Edebiyat Alanı:Yenileşme Dönemi Türk Edebiyatı
- Dönemi:19. Yüzyıl
- Dili:Türkçe
- Alfabesi:Arap
- Yapısı:Mensur
- Niteliği:Telif
- Türü/Formu:İlmî-Ansiklopedik Edebî Eser
- Yayın Tarihi:07/07/2022
LEVÂMİ’Ü’L-EFKÂR (HİKMET)
ilmî-ansiklopedik-edebî eserHikmet, Hersekli Ârif Hikmet Bey (d. 1255/1839 - ö. 1320/1903)
ISBN: 978-9944-237-87-1
Ârif Hikmet Bey tarafından kaleme alınan Levâmi'ü'l-Efkâr, kültürel, sanatsal, edebî, toplumsal ve siyasî birtakım konuları mütalaa eden müstakil yazılardan oluşan mensur bir eser. Edebiyat dünyamızda daha çok şair kimliğiyle temayüz eden Hersekli Ârif Hikmet Bey, Levâmi'ü'l-Efkâr adlı eseriyle nasir olarak da güçlü bir edip olduğunu ispat etmiştir. Yazarın eserine ad olarak seçtiği “levâmi’ü’l-efkâr”, fikir parıltıları gibi bir anlama gelmektedir. Eserde yer alan müstakil her bir yazı ise “parıltı” anlamına gelen “lem’a” başlığını taşımaktadır. Eserin adı ve yazıların başlığından da anlaşılacağı üzere Hersekli Ârif Hikmet, şiir, şair, nesir, edebiyat, lisan; cehalet, ilim, din, fen; İslam, terbiye, eğitim; kavmiyet, milliyet, hürriyet, meşrutiyet; medeniyet, terakki gibi çok geniş bir konu yelpazesine dair parıltılı düşüncelerini, 39 makaleyle ortaya koymuştur. Günümüz okuyucusu açısından oldukça ağır ve ağdalı sayılabilecek bir dille kaleme alınan Levâmi'ü'l-Efkâr, Arapça ve Farsça kelimelerle / terkiplerle örülüdür.
Faik Esat, Andelip tarafından çıkarılan İrtika mecmuası (3. sayı)nda 1889’da yayımlanmaya başlayan Levâmi'ü'l-Efkâr’daki “Lem’a”lar, 1903 tarihinde İbnülemin Mahmut Kemal İnal’ın babası Seyyid Mehmet Emin Paşa tarafından iki cilt hâlinde el yazması ve Arap harfli olarak istinsah edilmiştir. “Lem’a” başlıklı 39 yazıdan oluşan eser, İstanbul Üniversitesi Nadir Eserler Kütüphanesi İbnülemin Bölümü TY 10061/02’de (Özdinç 2018: 28) yer almaktadır. Bir asırdır kültür dünyamıza kazandırılmayı bekleyen eser, 2018 yılında Rıdvan Özdinç tarafından yeni Türk harflerine aktarılarak “Makaleler / Levâyihu’l-Hikem, Levâmi‘u’l-Efkâr, Sevânihu’l-Beyân, Misbâhu’l-Îzâh” adıyla Hersekli Ârif Hikmet’in diğer üç eseriyle bir arada neşredilmiştir.
Yazarın biyografisi için bk. “ Hikmet, Hersekli Ârif Hikmet Bey”. Türk Edebiyatı İsimler Sözlüğü. http://teis.yesevi.edu.tr/madde-detay/hikmet-hersekli-arif-hikmet-bey
Eserden Örnekler
Tarîk-i medeniyyette terakkî edememiş olan akvâmın lisânları ulûm ve fünûndan hâlî ve bi’l-akis tarîk-i medeniyyette terakkî eyleyenlerin isti‘dâd ve kâbiliyyetleri sa‘y ü gayretleri kadar lisânları ulûm ve fünûn ile mâlîdir, zebân-ı mâder-zâda diyecek yok ise de elsine-i hâliyyeyi hâricden tahsîle çalışmak papağan kuşuna pey-rev olmaktır. Hilye-i ulûm u fünûn ile mütehallî bulunan elsineye gelince; mücerred ‘ulûm-ı lisâniyyeye dalıp o derecede kalmak dahi bir nev‘ papağanlıktır. Kemâlât-ı sahîha-i beşeriyyenin gösterdiği fevâ’id ve fezâ’il-i asliyeye nazaran ulûm-ı lisâniyye maksûd bi’z-zât değildir. ‘Ulûm-ı maksûda İslâmiyyet’çe fünûn-ı şer‘iyye, umûma göre fünûn-ı hikemiyyedir. İhtiyâcât-ı medeniyyeden istiğnâ gayr-ı kābil olmağla biz dahi bilâ-istisnâ fünûn-ı hikemiyyeyi tahsîle mecburuz (Özdinç 2018: 203).
Kaynakça
Hersekli Ârif Hikmet (2018). Makaleler / Levâyihu’l-Hikem, Levâmi‘u’l-Efkâr, Sevânihu’l-Beyân, Misbâhu’l-Îzâh. (hzl. Rıdvan Özdinç), İstanbul: Türkiye Yazma Eserler Kurumu Başkanlığı Yayınları.
Atıf Bilgileri
Benzer Eserler
# | Madde | Yazar | Madde Yazarı | İşlem | ||
---|---|---|---|---|---|---|
1 | DÎVÂN (HİKMET) | Hikmet, Hersekli Ârif Hikmet Bey | Öğretmen Emre Şengül |
Görüntüle | ||
2 | LEVÂYİHÜ’L-HİKEM (HERSEKLİ ÂRİF HİKMET BEY) | Hersekli Ârif Hikmet Bey | Dr. Öğr. Üyesi Adem Özbek |
Görüntüle | ||
3 | SEVÂNİHÜ’L-BEYÂN (HİKMET) | Hikmet, Hersekli Ârif Hikmet Bey | Dr. Öğr. Üyesi Adem Özbek |
Görüntüle | ||
4 | MİSBÂHÜ’L-ÎZÂH (HERSEKLİ ÂRİF HİKMET BEY) | Hikmet, Hersekli Ârif Hikmet Bey | Dr. Öğr. Üyesi Adem Özbek |
Görüntüle | ||
5 | MECELE'NİN BAZI MEVADDINA DÂİR İNTİKADNÂME (ÂRİF HİKMET) | Hikmet, Hersekli Ârif Hikmet Bey | Dr. Uğur Arslan |
Görüntüle | ||
6 | MÎZÂNÜ'L-BELÂGA (ABDURRAHMAN SÜREYYÂ) | Abdurrahman Süreyyâ, Mîrdûhî-zâde | Araş. Gör. MUSTAFA KILIÇ |
Görüntüle | ||
7 | SÜNÛHÂT (ABDÜLVEHHÂB) | Abdülvehhâb, Bolulu | Dr. Öğr. Üyesi Adem Özbek |
Görüntüle | ||
8 | BELÂGAT-I LİSÂN-I OSMÂNÎ (AHMED HAMDİ) | Ahmed Hamdi, Şirvânî | Araş. Gör. MUSTAFA KILIÇ |
Görüntüle | ||
9 | LUGAT-I KÂMÛS (AHMED LÜTFÎ) | Ahmed Lütfî Efendi | Diğer Hamza Havuz |
Görüntüle | ||
10 | LEHCE-İ OSMÂNÎ (AHMET VEFİK PAŞA) | Ahmed Vefîk Paşa | Diğer Hamza Havuz |
Görüntüle | ||
11 | ISTILÂHÂT LÜGATİ (YENİŞEHİRLİ AVNÎ) | Avnî, Yenişehirli | Dr. Bihter Gürışık Köksal |
Görüntüle | ||
12 | BELÂGAT-I OSMÂNİYYE (CEVDET PAŞA) | Cevdet Paşa, Ahmed Cevdet Paşa, Lofçalı | Prof. Dr. Mücahit Kaçar |
Görüntüle | ||
13 | HADÎKATÜ'L-BEYÂN (HACI İBRÂHİM EFENDİ) | Hakkı, Hacı İbrâhim Hakkı Efendi | Araş. Gör. MUSTAFA KILIÇ |
Görüntüle | ||
14 | SEFÎNETÜ’L-İNŞÂ (HÂLET) | Hâlet, İbrâhim Hâlet Bey, İstanbullu | Araş. Gör. MUSTAFA KILIÇ |
Görüntüle | ||
15 | SEVDÂ-YI NİHÂN (HÂLİD) | Hâlid, Yenişehirli-zâde Hâlid Eyyûb Bey | Doç. Dr. Macit Balık |
Görüntüle |