LETÂİF-İ RİVÂYÂT 12 (CİNLİ HAN) (AHMET MİDHAT EFENDİ)
hikâye
Ahmet Mithat Efendi (d. 1844- ö. 28 Aralık 1912)

ISBN: 978-9944-237-87-1


Letaif-i Rivayat’ın on ikinci cüzü. Hikâyedeki olaylar, 1857'de ve devamındaki yıllar içerisinde Fransa'da geçmektedir. Greguar Salpet, babasını ve sevgilisi Jozefin’i köyde bırakıp askere gider. Sevgilisiyle askerdeyken sürekli mektuplaşırlar. Mektuplar, askerliğin üçüncü yılında kesintiye uğrar. Salpet, kısa bir süre sonra babasının öldüğü haberini alır. Köyüne döndüğünde sevgilisini de bulamaz. Köylüler, Jozefin'in Mösyö De Laruş adında biriyle anlaşarak kaçtığını söylerler ama Salpet inanmaz. Kızı bulmak için jandarma olur. Görevde olduğu bir gün, yağmurdan korunmak için geceyi Cinli Handa geçirir. Fakat handaki sözde cinler ona rahat vermezler. Cesaretiyle cin kılığına giren insanları alt eder, cinlerin yaptığı sanılan oyunların içyüzüne vakıf olur. Cin kılığındaki bir adamı yakalayıp sevgilisinin de burada olduğunu öğrenir. Jozefin'i mahzende bulur. Kız, kendi rızasıyla kaçmadığını, sadakatinden ve sevgisinden vazgeçmediğini bilakis Laruş'un köyün papazı Papa Pırasıl'dan da akıl ve destek alıp kendisini kaçırıp buraya koyduğunu söyler. Salpet, Laruş'u, papazı ve hanı mesken tutan diğer eşkıyaları yakalamak için davranır. Ama onlar, kaçıp kurtulurlar. Salpet, ücra bir yerde bulunan bu hanın bir jandarma karakolu olmasını sağlar ve burası Uğurlu Han diye anılmaya başlar.

Ahmet Mithat Efendi, eserde metafizik varlıklarla ilgili olan inanç ve korkuların temelsiz olduğunu savunur. Metafizik varlıklara atfedilen hadiselerin akla ve bilime uygun şekilde izah edilebileceğini söyler. Hatta okurlarına konuyla ilgili olan Nevm ve Hâlât-ı Nevm adlı eserini okumayı da tavsiye eder. "Cinli Han" 1885’te yayımlanır.

Yazarın biyografisi için bk. “Ahmet Mithat Efendi”. Türk Edebiyatı İsimler Sözlüğü. http://teis.yesevi.edu.tr/madde-detay/ahmet-mithat-efendi.

Eserden Örnekler


“Hakikat insanoğlu sebebini, hikmetini bilmediği şeyleri sebep ve hikmeti ne olduğu hiç de anlaşılamayacak olan diğer şeylere ne kolay hamleder? Meçhulü olan şeyi bilkülliye meçhulü olan diğer şeye hamletmekten insan için ilm-i yakin derecesinde bir kanaat husule gelir. (…)

Salpet Çavuş ateşi yaktıktan sonra bir miktar mahrukât dahi gece için ihtiyat olarak tedarik eyledi. Badehu gelip kendi yatacağı yerin toprağını biraz düzelttikten sonra heybesiyle hayvan takımını yastık olmak üzere baş tarafına koydu.” (Ahmet Mithat Efendi 2001: 366-367).

Kaynakça


Ahmet Mithat Efendi (2001). Letaif-i Rivayat (hzl. Fazıl Gökçek, Sabahattin Çağın). İstanbul: Çağrı Yayınları.

Gökçek, Fazıl (2001). “Letaif-i Rivayat Hakkında”. Letaif-i Rivayat (hzl. Fazıl Gökçek, Sabahattin Çağın). İstanbul: Çağrı Yayınları, IX-XXIV.

Gökçek, Fazıl (2012). Küllerinden Doğan Anka Ahmet Mithat Efendi Üzerine Yazılar. İstanbul: Dergâh Yayınları.

Enginün, İnci (2020). Yeni Türk Edebiyatı Tanzimat’tan Cumhuriyet’e (1839-1923). İstanbul: Dergâh Yayınları.

Atıf Bilgileri


Gümüş, Güray. "LETÂİF-İ RİVÂYÂT 12 (CİNLİ HAN) (AHMET MİDHAT EFENDİ)". Türk Edebiyatı Eserler Sözlüğü, http://tees.yesevi.edu.tr/madde-detay/letaif-i-rivayat-12-cinli-han-ahmet-midhat-efendi-tees-1955. [Erişim Tarihi: 24 Kasım 2024].


Benzer Eserler

# Madde Yazar Madde Yazarı İşlem
1  ACÂ'İB-İ ÂLEM (AHMET MİTHAT EFENDİ) Ahmet Mithat Efendi Prof. Dr. Fazıl Gökçek
Görüntüle
2 AHMED METÎN VE ŞİRZÂD YÂHUD ROMAN İÇİNDE ROMAN (AHMET MİTHAT EFENDİ) Ahmet Mithat Efendi Prof. Dr. Fazıl Gökçek
Görüntüle
3 ALTIN ÂŞIKLARI (AHMET MİTHAT EFENDİ) Ahmet Mithat Efendi Dr. Ayşe Sandıkkaya Aşır
Görüntüle
4 ANA-KIZ (AHMET MİTHAT EFENDİ) Ahmet Mithat Efendi Öğr. Gör. CEMİLE ŞEN
Görüntüle
5  ARNAVUDLAR VE SOLYOTLAR (AHMET MİTHAT EFENDİ) Ahmet Mithat Efendi Dr. Öğr. Üyesi Halef Nas
Görüntüle
6 LETAİF-İ RİVAYAT 11 / BAHTİYARLIK (AHMET MİTHAT EFENDİ) Ahmet Mithat Efendi Doç. Dr. Sabahattin Çağın
Görüntüle
7  BELİYYÂT-I MUDHİKE (AHMET MİTHAT EFENDİ) Ahmet Mithat Efendi Öğretmen Münevver Eroğlu
Görüntüle
8 LETÂİF-İ RİVÂYÂT 24 (BİR ACÎBE-İ SAYDİYYE) (AHMET MİTHAT EFENDİ) Ahmet Mithat Efendi Diğer Güray Gümüş
Görüntüle
9 LETÂİF-İ RİVÂYÂT 9 (BİR GERÇEK HİKÂYE) (AHMET MİTHAT EFENDİ) Ahmet Mithat Efendi Diğer Güray Gümüş
Görüntüle
10 BİR TÖVBEKÂR (AHMET MİTHAT EFENDİ) Ahmet Mithat Efendi Öğr. Gör. CEMİLE ŞEN
Görüntüle
11 LETAİF-İ RİVAYAT 23 / CANKURTARANLAR (AHMET MİTHAT EFENDİ) Ahmet Mithat Efendi Doç. Dr. Sabahattin Çağın
Görüntüle
12 CELLÂD (AHMET MİTHAT EFENDİ) Ahmet Mithat Efendi Dr. Elmas Karakaş
Görüntüle
13 ÇENGÎ (AHMET MİTHAT EFENDİ) Ahmet Mithat Efendi Prof. Dr. Fazıl Gökçek
Görüntüle
14 LETAİF-İ RİVAYAT 16 / ÇİFTE İNTİKAM (AHMET MİTHAT EFENDİ) Ahmet Mithat Efendi Öğr. Gör. Burcu ÇAKIN ERDAĞ
Görüntüle
15 LETAİF-İ RİVAYAT 15 (ÇİNGENE) (AHMET MİTHAT EFENDİ) Ahmet Mithat Efendi Prof. Dr. Fazıl Gökçek
Görüntüle
16 MÎZÂNÜ'L-BELÂGA (ABDURRAHMAN SÜREYYÂ) Abdurrahman Süreyyâ, Mîrdûhî-zâde Araş. Gör. MUSTAFA KILIÇ
Görüntüle
17 SÜNÛHÂT (ABDÜLVEHHÂB) Abdülvehhâb, Bolulu Dr. Öğr. Üyesi Adem Özbek
Görüntüle
18 BELÂGAT-I LİSÂN-I OSMÂNÎ (AHMED HAMDİ) Ahmed Hamdi, Şirvânî Araş. Gör. MUSTAFA KILIÇ
Görüntüle
19 LUGAT-I KÂMÛS (AHMED LÜTFÎ) Ahmed Lütfî Efendi Diğer Hamza Havuz
Görüntüle
20 LEHCE-İ OSMÂNÎ (AHMET VEFİK PAŞA) Ahmed Vefîk Paşa Diğer Hamza Havuz
Görüntüle
21 ISTILÂHÂT LÜGATİ (YENİŞEHİRLİ AVNÎ) Avnî, Yenişehirli Dr. Bihter Gürışık Köksal
Görüntüle
22 BELÂGAT-I OSMÂNİYYE (CEVDET PAŞA) Cevdet Paşa, Ahmed Cevdet Paşa, Lofçalı Prof. Dr. Mücahit Kaçar
Görüntüle
23 HADÎKATÜ'L-BEYÂN (HACI İBRÂHİM EFENDİ) Hakkı, Hacı İbrâhim Hakkı Efendi Araş. Gör. MUSTAFA KILIÇ
Görüntüle
24 SEFÎNETÜ’L-İNŞÂ (HÂLET) Hâlet, İbrâhim Hâlet Bey, İstanbullu Araş. Gör. MUSTAFA KILIÇ
Görüntüle
25 SEVDÂ-YI NİHÂN (HÂLİD) Hâlid, Yenişehirli-zâde Hâlid Eyyûb Bey Doç. Dr. Macit Balık
Görüntüle