- Yazar Biyografisi (TEİS)
Ahmet Mithat Efendi - Madde Yazarı: Güray Gümüş
- Eser Yazılış Tarihi:1885
- Yazıldığı Saha:Anadolu-Osmanlı
- Edebiyat Alanı:Yenileşme Dönemi Türk Edebiyatı
- Dönemi:19. Yüzyıl
- Dili:Türkçe
- Alfabesi:Arap
- Yapısı:Mensur
- Niteliği:Telif
- Türü/Formu:Hikâye (Öykü)
- Yayın Tarihi:16/03/2022
LETÂİF-İ RİVÂYÂT 12 (CİNLİ HAN) (AHMET MİDHAT EFENDİ)
hikâyeAhmet Mithat Efendi (d. 1844- ö. 28 Aralık 1912)
ISBN: 978-9944-237-87-1
Letaif-i Rivayat’ın on ikinci cüzü. Hikâyedeki olaylar, 1857'de ve devamındaki yıllar içerisinde Fransa'da geçmektedir. Greguar Salpet, babasını ve sevgilisi Jozefin’i köyde bırakıp askere gider. Sevgilisiyle askerdeyken sürekli mektuplaşırlar. Mektuplar, askerliğin üçüncü yılında kesintiye uğrar. Salpet, kısa bir süre sonra babasının öldüğü haberini alır. Köyüne döndüğünde sevgilisini de bulamaz. Köylüler, Jozefin'in Mösyö De Laruş adında biriyle anlaşarak kaçtığını söylerler ama Salpet inanmaz. Kızı bulmak için jandarma olur. Görevde olduğu bir gün, yağmurdan korunmak için geceyi Cinli Handa geçirir. Fakat handaki sözde cinler ona rahat vermezler. Cesaretiyle cin kılığına giren insanları alt eder, cinlerin yaptığı sanılan oyunların içyüzüne vakıf olur. Cin kılığındaki bir adamı yakalayıp sevgilisinin de burada olduğunu öğrenir. Jozefin'i mahzende bulur. Kız, kendi rızasıyla kaçmadığını, sadakatinden ve sevgisinden vazgeçmediğini bilakis Laruş'un köyün papazı Papa Pırasıl'dan da akıl ve destek alıp kendisini kaçırıp buraya koyduğunu söyler. Salpet, Laruş'u, papazı ve hanı mesken tutan diğer eşkıyaları yakalamak için davranır. Ama onlar, kaçıp kurtulurlar. Salpet, ücra bir yerde bulunan bu hanın bir jandarma karakolu olmasını sağlar ve burası Uğurlu Han diye anılmaya başlar.
Ahmet Mithat Efendi, eserde metafizik varlıklarla ilgili olan inanç ve korkuların temelsiz olduğunu savunur. Metafizik varlıklara atfedilen hadiselerin akla ve bilime uygun şekilde izah edilebileceğini söyler. Hatta okurlarına konuyla ilgili olan Nevm ve Hâlât-ı Nevm adlı eserini okumayı da tavsiye eder. "Cinli Han" 1885’te yayımlanır.
Yazarın biyografisi için bk. “Ahmet Mithat Efendi”. Türk Edebiyatı İsimler Sözlüğü. http://teis.yesevi.edu.tr/madde-detay/ahmet-mithat-efendi.
Eserden Örnekler
“Hakikat insanoğlu sebebini, hikmetini bilmediği şeyleri sebep ve hikmeti ne olduğu hiç de anlaşılamayacak olan diğer şeylere ne kolay hamleder? Meçhulü olan şeyi bilkülliye meçhulü olan diğer şeye hamletmekten insan için ilm-i yakin derecesinde bir kanaat husule gelir. (…)
Salpet Çavuş ateşi yaktıktan sonra bir miktar mahrukât dahi gece için ihtiyat olarak tedarik eyledi. Badehu gelip kendi yatacağı yerin toprağını biraz düzelttikten sonra heybesiyle hayvan takımını yastık olmak üzere baş tarafına koydu.” (Ahmet Mithat Efendi 2001: 366-367).
Kaynakça
Ahmet Mithat Efendi (2001). Letaif-i Rivayat (hzl. Fazıl Gökçek, Sabahattin Çağın). İstanbul: Çağrı Yayınları.
Gökçek, Fazıl (2001). “Letaif-i Rivayat Hakkında”. Letaif-i Rivayat (hzl. Fazıl Gökçek, Sabahattin Çağın). İstanbul: Çağrı Yayınları, IX-XXIV.
Gökçek, Fazıl (2012). Küllerinden Doğan Anka Ahmet Mithat Efendi Üzerine Yazılar. İstanbul: Dergâh Yayınları.
Enginün, İnci (2020). Yeni Türk Edebiyatı Tanzimat’tan Cumhuriyet’e (1839-1923). İstanbul: Dergâh Yayınları.
Atıf Bilgileri
Benzer Eserler
# | Madde | Yazar | Madde Yazarı | İşlem | ||
---|---|---|---|---|---|---|
1 | ACÂ'İB-İ ÂLEM (AHMET MİTHAT EFENDİ) | Ahmet Mithat Efendi | Prof. Dr. Fazıl Gökçek |
Görüntüle | ||
2 | AHMED METÎN VE ŞİRZÂD YÂHUD ROMAN İÇİNDE ROMAN (AHMET MİTHAT EFENDİ) | Ahmet Mithat Efendi | Prof. Dr. Fazıl Gökçek |
Görüntüle | ||
3 | ALTIN ÂŞIKLARI (AHMET MİTHAT EFENDİ) | Ahmet Mithat Efendi | Dr. Ayşe Sandıkkaya Aşır |
Görüntüle | ||
4 | ANA-KIZ (AHMET MİTHAT EFENDİ) | Ahmet Mithat Efendi | Öğr. Gör. CEMİLE ŞEN |
Görüntüle | ||
5 | ARNAVUDLAR VE SOLYOTLAR (AHMET MİTHAT EFENDİ) | Ahmet Mithat Efendi | Dr. Öğr. Üyesi Halef Nas |
Görüntüle | ||
6 | LETAİF-İ RİVAYAT 11 / BAHTİYARLIK (AHMET MİTHAT EFENDİ) | Ahmet Mithat Efendi | Doç. Dr. Sabahattin Çağın |
Görüntüle | ||
7 | BELİYYÂT-I MUDHİKE (AHMET MİTHAT EFENDİ) | Ahmet Mithat Efendi | Öğretmen Münevver Eroğlu |
Görüntüle | ||
8 | LETÂİF-İ RİVÂYÂT 24 (BİR ACÎBE-İ SAYDİYYE) (AHMET MİTHAT EFENDİ) | Ahmet Mithat Efendi | Diğer Güray Gümüş |
Görüntüle | ||
9 | LETÂİF-İ RİVÂYÂT 9 (BİR GERÇEK HİKÂYE) (AHMET MİTHAT EFENDİ) | Ahmet Mithat Efendi | Diğer Güray Gümüş |
Görüntüle | ||
10 | BİR TÖVBEKÂR (AHMET MİTHAT EFENDİ) | Ahmet Mithat Efendi | Öğr. Gör. CEMİLE ŞEN |
Görüntüle | ||
11 | LETAİF-İ RİVAYAT 23 / CANKURTARANLAR (AHMET MİTHAT EFENDİ) | Ahmet Mithat Efendi | Doç. Dr. Sabahattin Çağın |
Görüntüle | ||
12 | CELLÂD (AHMET MİTHAT EFENDİ) | Ahmet Mithat Efendi | Dr. Elmas Karakaş |
Görüntüle | ||
13 | ÇENGÎ (AHMET MİTHAT EFENDİ) | Ahmet Mithat Efendi | Prof. Dr. Fazıl Gökçek |
Görüntüle | ||
14 | LETAİF-İ RİVAYAT 16 / ÇİFTE İNTİKAM (AHMET MİTHAT EFENDİ) | Ahmet Mithat Efendi | Öğr. Gör. Burcu ÇAKIN ERDAĞ |
Görüntüle | ||
15 | LETAİF-İ RİVAYAT 15 (ÇİNGENE) (AHMET MİTHAT EFENDİ) | Ahmet Mithat Efendi | Prof. Dr. Fazıl Gökçek |
Görüntüle | ||
16 | MÎZÂNÜ'L-BELÂGA (ABDURRAHMAN SÜREYYÂ) | Abdurrahman Süreyyâ, Mîrdûhî-zâde | Araş. Gör. MUSTAFA KILIÇ |
Görüntüle | ||
17 | SÜNÛHÂT (ABDÜLVEHHÂB) | Abdülvehhâb, Bolulu | Dr. Öğr. Üyesi Adem Özbek |
Görüntüle | ||
18 | BELÂGAT-I LİSÂN-I OSMÂNÎ (AHMED HAMDİ) | Ahmed Hamdi, Şirvânî | Araş. Gör. MUSTAFA KILIÇ |
Görüntüle | ||
19 | LUGAT-I KÂMÛS (AHMED LÜTFÎ) | Ahmed Lütfî Efendi | Diğer Hamza Havuz |
Görüntüle | ||
20 | LEHCE-İ OSMÂNÎ (AHMET VEFİK PAŞA) | Ahmed Vefîk Paşa | Diğer Hamza Havuz |
Görüntüle | ||
21 | ISTILÂHÂT LÜGATİ (YENİŞEHİRLİ AVNÎ) | Avnî, Yenişehirli | Dr. Bihter Gürışık Köksal |
Görüntüle | ||
22 | BELÂGAT-I OSMÂNİYYE (CEVDET PAŞA) | Cevdet Paşa, Ahmed Cevdet Paşa, Lofçalı | Prof. Dr. Mücahit Kaçar |
Görüntüle | ||
23 | HADÎKATÜ'L-BEYÂN (HACI İBRÂHİM EFENDİ) | Hakkı, Hacı İbrâhim Hakkı Efendi | Araş. Gör. MUSTAFA KILIÇ |
Görüntüle | ||
24 | SEFÎNETÜ’L-İNŞÂ (HÂLET) | Hâlet, İbrâhim Hâlet Bey, İstanbullu | Araş. Gör. MUSTAFA KILIÇ |
Görüntüle | ||
25 | SEVDÂ-YI NİHÂN (HÂLİD) | Hâlid, Yenişehirli-zâde Hâlid Eyyûb Bey | Doç. Dr. Macit Balık |
Görüntüle |