Budinli Hısâlî’nin farklı şairlerden Farsça matla‘ beyitleri topladığı eseridir. Bu mecmuanın Süleymaniye Kütüphanesi Esad Efendi Bölümü 2883 ve Lala İsmail Bölümü 575 numarada iki nüshası vardır. Letâifü’l-Hayâl'in bir nüshasının da Millet Kütüphanesi Ali Emiri Bölümü Frs. 566 numarada kayıtlı olduğu belirtilmektedir (Çakır 2009: 106).

Hısâlî’nin eseri çoğunluğu Fars şairler olmak üzere Farsça matla‘ beyitlerinin bir araya getirildiği bir mecmuadır. Yazma eser kütüphaneleri incelendiğinde dönem itibariyle Letâifü’l-Hayâl isminde seçki şiirler antolojisi hazırlandığı görülmektedir. Bunlardan en önemlisi ise Fars edebiyatında Nusret tahallüs eden Mehmed Cafer Muhammed Nasîr tarafından derlenmiş ve müellif hattı Süleymaniye Kütüphanesi Hamidiye Bölümü 1183’de bulunan Letâifü’l-Hayâl adlı mecmuadır. Bu mecmuanın pek çok nüshası Türkiye kütüphanelerinde bulunmakla birlikte Nusret Gedik tarafından İstanbul kütüphanelerindeki dokuz nüshası tespit edilmiştir (Gedik 2011: 12-15). Yine 18. yüzyıl şairlerinden Nâfiz’in Türkî Letâifü’l-Hayâl’i bu isimle derlenen mecmualar arasında Türkçe olan tek eser olarak karşımıza çıkmaktadır. Hısâlî’nin eserini de bu türden mecmualar arasında saymak gerekmektedir. Tespitlerimize göre bu türden mecmuaların genel tertip özelliği farklı şairlerden matla‘ veyahut müfred beyitlerin bir araya getirilmesi şeklinde olmaktadır.

Hısâlî’nin eseri Nizâmî’ye ait bir matla‘ ile başmakta ve Feyzî’ye ait bir matla‘ ile de hitama ermektedir. Her matla‘nın yanına şairlerin isimleri yazılmıştır. Matla‘lar son harflerine göre eliften başlamak üzere sıralanmış olup ayrıca bahirlere göre de gruplara ayrılmıştır. Mürettip, bu uygulamayı sadece 1b’de yapmamış, bu sayfada eserine besmele ile başlamak için ilk mısraı besmele olan matla‘ beyitleri bir araya getirmiştir. Eserin içerisinde meşhur Fars şairlerinin beyitlerinin yanı sıra Ahdî-i Bağdâdî, Seyyîd Nesîmî, Nevâyî, Hayâlî, Sultan Selîm Hân, Ahmed Paşa, Ebussuud Efendi vb. Farsça şiir kaleme almış Türk şairlerin de matla‘ları bulunmaktadır. Hısâlî’nin 10.000’den fazla matla‘ beytini bir araya getirdiği bu mecmua, şairin haberdar olduğu şair ve şiir sayısını göstermesi bakımından önemi olduğu gibi dönemin Farsça şiir zevkini de yansıtması açısından mühimdir.

Şairin biyografisi için bk. "Hisâlî, Hüseyin Hisâlî Efendi". Türk Edebiyatı İsimler Sözlüğü. http://teis.yesevi.edu.tr/madde-detay/hisali-huseyin-hisali-efendi