- Yazar Biyografisi (TEİS)
Riştuni - Madde Yazarı: Araş. Gör. Murat ASLAN
- Eser Yazılış Tarihi:1292/1875
- Yazıldığı Saha:Anadolu-Osmanlı
- Edebiyat Alanı:Yenileşme Dönemi Türk Edebiyatı
- Dönemi:19. Yüzyıl
- Dili:Türkçe
- Alfabesi:Arap
- Yapısı:Manzum-Mensur
- Niteliği:Telif
- Türü/Formu:Diğer
- Yayın Tarihi:08/12/2021
KÖSE KÂHYA (RİŞTUNİ)
operaRiştuni (d. ?/? - ö. ?/?)
ISBN: 978-9944-237-87-1
Riştuni’nin kaleme aldığı ve Dikran Çuhaciyan’ın bestelediği üç fasıllık bir opera. İçerisinde yoğun bir şekilde güldürü unsurları bulunan eser “opera buffa” türündedir. Operanın şahıs kadrosu “kadın erkek köylüler” olarak belirtilenler dışında on üç kişiden oluşmaktadır.
Olay bir köyde geçmektedir. Gül, üç yıldan beri alim ve sufi Köse Kahyâ’ya içten içe âşıktır ancak Köse Kahyâ kadınlardan uzak durmaya yeminlidir. Gül’ün teyzesi Selma, köylü kadınlarla büyülü bir helva yapıp Köse Kahyâ’ya yedirmek, böylece onu Gül’e âşık etmek ister ancak helvayı o sırada köyün civarından geçmekte olan İbiş yer. Böylece İbiş, Gül’e âşık olur. Oysa Gül ısrarla Köse Kahyâ ile evlenmek istemektedir. Köse Kahyâ ise evlilikten köşe bucak kaçmaktadır. Olayların merak unsuru Gül’ün Köse Kahyâ ile mi yoksa İbiş ile mi evleneceğidir.
Hikâye Gül, Köse Kahyâ ve İbiş için mutlu bir sonla biter. İlk olarak 9 Rebiyülevvel 1292/15 Nisan 1875 tarihinde Beyoğlu’ndaki Fransız Tiyatrosu’nda izleyici karşısına çıkan opera aynı yıl Basîret Matbaası tarafından kitap olarak basılmıştır. Eser 116 sayfadır.
Eserden Örnekler
Gül
Aman Selmâ
Acı hâlime
Esîr olmuşum
Ben bir zâlime
Anın aşkına
Oldum mübtelâ
Etmedi kerem
Bak oldum verem
Karılar
Aceb Gül niçün ağlıyor
Elbet bir gizli sevdâ çekiyor
Selmâ
Kız sen deli misin! Verem olacak ne var? Ben de kızken münâsebetsiz münâsebetsiz şeyler düşünürdüm ama kocaya vardığım gibi hepsi geçdi gitdi (Riştuni 1292/1875: 6-7).
Kaynakça
Riştuni. (1292/1875). Köse Kahyâ. İstanbul: Basîret Matba‘ası.
Atıf Bilgileri
Benzer Eserler
# | Madde | Yazar | Madde Yazarı | İşlem | ||
---|---|---|---|---|---|---|
1 | EBÜLULÂ YAHUT MÜRÜVVET (BEDRÎ PAŞA KÜTAHYALI) | Bedrî Paşa (Kütahyalı) | Öğr. Gör. Abdullah Ezik |
Görüntüle | ||
2 | KÂTİL-İ KERÎME YÂHUD BİR PEDERİN GÂİB OLAN EVLÂDINI KATLETMESİ (AHMED FAHRİ) | Ahmed Fahri Mustafa | Doç. Dr. Dilek ÇETİNDAŞ |
Görüntüle | ||
3 | SANKİ AŞK (ALİ NECİB PAŞAZÂDE AHMET HAMDİ) | Ali Necib Paşazâde Ahmet Hamdi | Araş. Gör. Elif Paliçko |
Görüntüle | ||
4 | GÜLZÂR-I AŞK (AHMET REMZİ AKYÜREK) | Ahmet Remzi Akyürek | Dr. Öğr. Üyesi Mehmet Altunmeral |
Görüntüle | ||
5 | TUHFETÜ'S-SÂ'İMÎN (AHMET REMZİ) | Ahmet Remzi Akyürek | Dr. ALİ DUMAN |
Görüntüle | ||
6 | MÎZÂNÜ'L-BELÂGA (ABDURRAHMAN SÜREYYÂ) | Abdurrahman Süreyyâ, Mîrdûhî-zâde | Araş. Gör. MUSTAFA KILIÇ |
Görüntüle | ||
7 | SÜNÛHÂT (ABDÜLVEHHÂB) | Abdülvehhâb, Bolulu | Dr. Öğr. Üyesi Adem Özbek |
Görüntüle | ||
8 | BELÂGAT-I LİSÂN-I OSMÂNÎ (AHMED HAMDİ) | Ahmed Hamdi, Şirvânî | Araş. Gör. MUSTAFA KILIÇ |
Görüntüle | ||
9 | LUGAT-I KÂMÛS (AHMED LÜTFÎ) | Ahmed Lütfî Efendi | Diğer Hamza Havuz |
Görüntüle | ||
10 | LEHCE-İ OSMÂNÎ (AHMET VEFİK PAŞA) | Ahmed Vefîk Paşa | Diğer Hamza Havuz |
Görüntüle | ||
11 | ISTILÂHÂT LÜGATİ (YENİŞEHİRLİ AVNÎ) | Avnî, Yenişehirli | Dr. Bihter Gürışık Köksal |
Görüntüle | ||
12 | BELÂGAT-I OSMÂNİYYE (CEVDET PAŞA) | Cevdet Paşa, Ahmed Cevdet Paşa, Lofçalı | Prof. Dr. Mücahit Kaçar |
Görüntüle | ||
13 | HADÎKATÜ'L-BEYÂN (HACI İBRÂHİM EFENDİ) | Hakkı, Hacı İbrâhim Hakkı Efendi | Araş. Gör. MUSTAFA KILIÇ |
Görüntüle | ||
14 | SEFÎNETÜ’L-İNŞÂ (HÂLET) | Hâlet, İbrâhim Hâlet Bey, İstanbullu | Araş. Gör. MUSTAFA KILIÇ |
Görüntüle | ||
15 | SEVDÂ-YI NİHÂN (HÂLİD) | Hâlid, Yenişehirli-zâde Hâlid Eyyûb Bey | Doç. Dr. Macit Balık |
Görüntüle |