Kitabu's-Silsile (İsmail Hakkı Bursevî)
Celveti silsilesi
İsmail Hakkı Bursevî

ISBN: 978-9944-237-87-1


Müellifin, Silsilenâme-yi Celvetiyye veya Kitâbu’s-silsileti’l-Celvetiyye diye de adlandırılan Celvetî tarikatının silsilesi hakkında bilgi verdiği eseri. İsmail Hakkı Bursevî, hal tercemesi niteliğindeki eserinde soyunun peygamber sülalesine dayandığına dikkat çekerek küçük yaştan itibaren tasavvufi gelenek içerisinde yetiştiğine dair önemli bilgiler vermektedir (Başkan, 2008: 129).

Silsilede yer alanların hayat hikayeleri hakkında bilgiler veren müellif, bu bilgileri dile getirirken tasavvufi geleneğe dair bazı hususları da arz eder. Eserde aynı zamanda tasavvufa yönelik tenkitlere de cevaplar veren yazar, akıllarında şüphe ve tereddütleri bulunan kişilerin bu düşüncelerini bertaraf etmeye yönelik makul cevaplar verir. Telkin-i zikir, neseb-i maneviye, hilâfet, nefes-i vekâlet, üveysîlik, ilbâs-ı hırka ve silsile gibi tasavvuf geleneği içerisinde yer alan önemli kavramları ele alarak açıklamalar yapar (Efendi, 1994: 168). Eserin son kısımlarında ise Celvetî tarikatının adap ve erkânından bahseder (Namlı, 2001: 104).

İsmail Hakkı Bursevî’nin Kitâbu’s-silsile eseri üzerine İlyas Efendi’nin hazırlamış olduğu yüksek lisans tez çalışması (1994) bulunmaktadır.

Yazarın biyografisi için bk. “Hakkı, Bursalı İsmail Hakkı Bursevî”. Türk Edebiyatı İsimler Sözlüğü. http://teis.yesevi.edu.tr/madde-detay/hakki-bursali-ismail-hakki-bursevi

Eserden Örnekler


Ey ârif şuûn-i Hak ve ey vâkıf-ı sırr-ı mutlak. Biz bu makamda sadede gelelim ki Kitâbu’s-silsile Allâh Teâla ile bed’ olundu. Zîrâ mebde-i cemî’-i kâinat ve menşe-i cümle-i mevcûdâttır ki hubb-i zâtî-i ma’nevîsi ile ism-i Nûr’dan tecelli eyleyip îcâd-ı âlem eylemiş ve mertebe-i nâsût insana gelince tertîb-i bedî’le tertîb kılmıştır. Ve âlem-i ibdâ’ı sûret-i mushafda ibdâ’ eyleyip akl-ı evveli sûver-i tekvîniyyeye kelime-i ûlâ gibi etmiştir ki Kur’ân’da gelir (Efendi, 1994: 34).

(…)

Ve rusûm-i şerâi’ ve tarâik kimi tasrih ve kimi remizle onlardan kalmıştır. Gerçi rumuzla olanı istihrâc ermek ekâmil-i ümmete mahsûstur. Ve sohbet-i rûhâniyye sohbet-i cismâniyyeden ekaldir. Zîrâ sohbet-i rûhâniyyeden ahz etmeye ziyâde letâfet-i rûh lâzımdır. Bu ise her sâlike müyesser olmaz. Sülûk sohbet-i cismâniyyeye mevkuf oldu. Zîrâ hisle ülfet ziyâde ve ahz dahî esheldir. Onun için ebvâb-ı mürşidde tereddüd ederler ve sohbetlerine dâhil olurlar ve feyz-i İlâhî bulurlar ve hırka-i teberrük giyerler. Ve ol meslekin hükmü ne ise ona göre rüsûma murâât ederler. Ve sadr-ı evvelde olan rusûmun hâlen bakâyâsı vardır (Efendi, 1994: 61).

Kaynakça


Başkan, Ömer (2008). “Halkı İrşâd Çabasının Tefsire Yansımış Biçimi: Bursevî’nin Rûhu’l-Beyân’ı ve Tefsir Yöntemine Dair Bir Değerlendirme”. Dinbilimleri Akademik Araştırma Dergisi. C. VIII. S. 3. 127-144.

Efendi, İlyas (1994). İsmail Hakkı Bursevî’nin Kitâbu’s-Silsileti’l-Celvetiyye’si, İstanbul: Marmara Üniversitesi.

Namlı, Ali (2001). “İbnü’l-Fârız”. İslâm Ansiklopedisi, C. 23, İstanbul: TDV Yay. 102-106.

Atıf Bilgileri


Çelik, Mehmet Furkan. "Kitabu's-Silsile (İsmail Hakkı Bursevî)". Türk Edebiyatı Eserler Sözlüğü, http://tees.yesevi.edu.tr/madde-detay/kitabu-s-silsile-ismail-hakki-bursevi. [Erişim Tarihi: 15 Ocak 2025].


Benzer Eserler

# Madde Yazar Madde Yazarı İşlem
1 MECMÛ'A-İ FEVÂ'İD / MECMÛ'ATÜ’L-FEVÂ'İD VE’L-VÂRİDÂT / MECMÛ'A-İ MAKÂMÂT-I MÛSIKÎ VE’L-FEVÂ'İD VE’L-VÂRİDÂT (İSMÂ'ÎL HAKKÎ) (Bursa İnebey Yazma Eserler Kütüphanesi, Genel, 87; Millet Yazma Eser Kütüphanesi, Ali Emiri Koleksiyonu, 1182/18) Hakkî, Bursalı İsmâ'îl Hakkî Bursevî Araş. Gör. Tubanur KAYA
Görüntüle
2 TUHFE-İ BAHRİYYE (İSMAİL HAKKI BURSEVÎ) İsmail Hakkı Bursevi Diğer Fakirullah Yıldız
Görüntüle
3 TUHFE-İ HALİLİYYE (İSMAİL HAKKI BURSEVÎ) İsmail Hakkı Bursevi Diğer Fakirullah Yıldız
Görüntüle
4 ŞERH-İ EBYÂT-I HACI BAYRAM-I VELÎ (HAKKI) Hakkı, Bursalı İsmail Hakkı Bursevî Dr. Ömer UYAN
Görüntüle
5 ŞERH-İ EBYÂT-I YÛNUS EMRE (İSMAİL HAKKI BURSEVÎ) İsmail Hakkı Bursevî Dr. Ömer UYAN
Görüntüle
6 ŞERH-İ KELÂM-I ŞEYH SA'DÎ (HAKKI) Hakkı, Bursalı İsmail Hakkı Bursevî Dr. Ömer UYAN
Görüntüle
7 ŞERH-İ PEND-İ ATTÂR (İSMAİL HAKKI BURSEVÎ ) İsmail Hakkı Bursevî Dr. Ömer UYAN
Görüntüle
8 FERAHU'R-RÛH/ŞERHÜ'L-MUHAMMEDİYYE (İSMAİL HAKKI BURSEVÎ) İsmail Hakkı Bursevî Dr. Ömer UYAN
Görüntüle
9 ŞERHU NAZMİ'S-SÜLÛK (İSMAİL HAKKI BURSEVÎ) İsmail Hakkı Bursevî Dr. Ömer UYAN
Görüntüle
10 TUHFE-İ ATÂİYYE (İSMAİL HAKKI BURSEVÎ) İsmail Hakkı Bursevî Dr. Mehmet Furkan Çelik
Görüntüle
11 KİTÂBÜ’L-HİTÂB (İSMAİL HAKKI BURSEVÎ) İsmail Hakkı Bursevî Dr. Mehmet Furkan Çelik
Görüntüle
12 ED-DÜRRETÜ`L-İRFÂNİYYE (İSMAİL HAKKI BURSEVÎ) İsmail Hakkı Bursevî Dr. Mehmet Furkan Çelik
Görüntüle
13 TUHFE-İ ALİYYE (İSMAİL HAKKI BURSEVÎ) İsmail Hakkı Bursevî Dr. Öğr. Üyesi Şeyda Öztürk
Görüntüle
14 TUHFE-İ ÖMERİYYE (İSMAİL HAKKI BURSEVÎ) İsmail Hakkı Bursevi Dr. Öğr. Üyesi Şeyda Öztürk
Görüntüle
15 TUHFE-İ VESİMİYYE (İSMAİL HAKKI BURSEVÎ) İsmail Hakkı Bursevî Dr. Öğr. Üyesi Şeyda Öztürk
Görüntüle
16 ŞEMÂ'İL-İ ŞERÎF TERCÜMESİ Ayn-ı Ekber, Şeyh Mehmed Doç. Dr. Erdem Can Öztürk
Görüntüle
17 MAKTEL-İ HÜSEYN / KİTÂB-I KERBELÂ (BEKÂYÎ) Bekâyî, Darendeli Bekâyî Dr. Öğr. Üyesi Hulusi Eren
Görüntüle
18 KISSA-İ ERVE Bilâl Efendi, Oflu Dr. Öğr. Üyesi Tuba Onat Çakıroğlu
Görüntüle
19 DÎVÂN (CEMÂLÎ-İ UŞŞÂKÎ) CEMÂLÎ, Şeyh Seyyid Mehmed Cemâleddin Efendi Dr. Öğr. Üyesi Fazile Eren Kaya
Görüntüle
20 DÎVÂN (HÂMİD) Hâmid, Enderûnlu Mehmed Prof. Dr. İbrahim Halil Tuğluk
Görüntüle
21 DÎVÂN (HİLMÎ) Hilmî, Yusûf-zâde Abdullâh Prof. Dr. Beyhan KESİK
Görüntüle
22 EL-KASRU'L-METÎN Fİ TERCEMETİ BUSTÂNİ'L-ÂRİFÎN İshâk, Ebûishâk-zâde İshâk Efendi Dr. Necmettin Azak
Görüntüle
23 DÎVÂN (İZZÎ) İZZÎ, Eşref-zâde İzzeddîn Ahmed Efendi ismail Aksoyak
Görüntüle
24 DÎVÂN (MÜSELLEM) Müsellem, Ebulvefâ Şeyh Ahmed Müsellem Efendi ismail Aksoyak
Görüntüle
25 İNSÂN-NÂME Nazîr/Nazîrâ, İbrahim Nazîr Çelebi Efendi ismail Aksoyak
Görüntüle