- Yazar Biyografisi (TEİS)
İsmail Hakkı Bursevî - Madde Yazarı: Dr. Mehmet Furkan Çelik
- Eser Yazılış Tarihi:1724
- Yazıldığı Saha:Anadolu-Osmanlı
- Edebiyat Alanı:Divan-Tekke Edebiyatı
- Dönemi:18. Yüzyıl
- Dili:Türkçe
- Alfabesi:Arap
- Yapısı:Manzum-Mensur
- Niteliği:Telif
- Türü/Formu:Silsilename
- Yayın Tarihi:11/12/2023
Kitabu's-Silsile (İsmail Hakkı Bursevî)
Celveti silsilesiİsmail Hakkı Bursevî
ISBN: 978-9944-237-87-1
Müellifin, Silsilenâme-yi Celvetiyye veya Kitâbu’s-silsileti’l-Celvetiyye diye de adlandırılan Celvetî tarikatının silsilesi hakkında bilgi verdiği eseri. İsmail Hakkı Bursevî, hal tercemesi niteliğindeki eserinde soyunun peygamber sülalesine dayandığına dikkat çekerek küçük yaştan itibaren tasavvufi gelenek içerisinde yetiştiğine dair önemli bilgiler vermektedir (Başkan, 2008: 129).
Silsilede yer alanların hayat hikayeleri hakkında bilgiler veren müellif, bu bilgileri dile getirirken tasavvufi geleneğe dair bazı hususları da arz eder. Eserde aynı zamanda tasavvufa yönelik tenkitlere de cevaplar veren yazar, akıllarında şüphe ve tereddütleri bulunan kişilerin bu düşüncelerini bertaraf etmeye yönelik makul cevaplar verir. Telkin-i zikir, neseb-i maneviye, hilâfet, nefes-i vekâlet, üveysîlik, ilbâs-ı hırka ve silsile gibi tasavvuf geleneği içerisinde yer alan önemli kavramları ele alarak açıklamalar yapar (Efendi, 1994: 168). Eserin son kısımlarında ise Celvetî tarikatının adap ve erkânından bahseder (Namlı, 2001: 104).
İsmail Hakkı Bursevî’nin Kitâbu’s-silsile eseri üzerine İlyas Efendi’nin hazırlamış olduğu yüksek lisans tez çalışması (1994) bulunmaktadır.
Yazarın biyografisi için bk. “Hakkı, Bursalı İsmail Hakkı Bursevî”. Türk Edebiyatı İsimler Sözlüğü. http://teis.yesevi.edu.tr/madde-detay/hakki-bursali-ismail-hakki-bursevi
Eserden Örnekler
Ey ârif şuûn-i Hak ve ey vâkıf-ı sırr-ı mutlak. Biz bu makamda sadede gelelim ki Kitâbu’s-silsile Allâh Teâla ile bed’ olundu. Zîrâ mebde-i cemî’-i kâinat ve menşe-i cümle-i mevcûdâttır ki hubb-i zâtî-i ma’nevîsi ile ism-i Nûr’dan tecelli eyleyip îcâd-ı âlem eylemiş ve mertebe-i nâsût insana gelince tertîb-i bedî’le tertîb kılmıştır. Ve âlem-i ibdâ’ı sûret-i mushafda ibdâ’ eyleyip akl-ı evveli sûver-i tekvîniyyeye kelime-i ûlâ gibi etmiştir ki Kur’ân’da gelir (Efendi, 1994: 34).
(…)
Ve rusûm-i şerâi’ ve tarâik kimi tasrih ve kimi remizle onlardan kalmıştır. Gerçi rumuzla olanı istihrâc ermek ekâmil-i ümmete mahsûstur. Ve sohbet-i rûhâniyye sohbet-i cismâniyyeden ekaldir. Zîrâ sohbet-i rûhâniyyeden ahz etmeye ziyâde letâfet-i rûh lâzımdır. Bu ise her sâlike müyesser olmaz. Sülûk sohbet-i cismâniyyeye mevkuf oldu. Zîrâ hisle ülfet ziyâde ve ahz dahî esheldir. Onun için ebvâb-ı mürşidde tereddüd ederler ve sohbetlerine dâhil olurlar ve feyz-i İlâhî bulurlar ve hırka-i teberrük giyerler. Ve ol meslekin hükmü ne ise ona göre rüsûma murâât ederler. Ve sadr-ı evvelde olan rusûmun hâlen bakâyâsı vardır (Efendi, 1994: 61).
Kaynakça
Başkan, Ömer (2008). “Halkı İrşâd Çabasının Tefsire Yansımış Biçimi: Bursevî’nin Rûhu’l-Beyân’ı ve Tefsir Yöntemine Dair Bir Değerlendirme”. Dinbilimleri Akademik Araştırma Dergisi. C. VIII. S. 3. 127-144.
Efendi, İlyas (1994). İsmail Hakkı Bursevî’nin Kitâbu’s-Silsileti’l-Celvetiyye’si, İstanbul: Marmara Üniversitesi.
Namlı, Ali (2001). “İbnü’l-Fârız”. İslâm Ansiklopedisi, C. 23, İstanbul: TDV Yay. 102-106.
Atıf Bilgileri
Benzer Eserler
# | Madde | Yazar | Madde Yazarı | İşlem | ||
---|---|---|---|---|---|---|
1 | MECMÛ'A-İ FEVÂ'İD / MECMÛ'ATÜ’L-FEVÂ'İD VE’L-VÂRİDÂT / MECMÛ'A-İ MAKÂMÂT-I MÛSIKÎ VE’L-FEVÂ'İD VE’L-VÂRİDÂT (İSMÂ'ÎL HAKKÎ) (Bursa İnebey Yazma Eserler Kütüphanesi, Genel, 87; Millet Yazma Eser Kütüphanesi, Ali Emiri Koleksiyonu, 1182/18) | Hakkî, Bursalı İsmâ'îl Hakkî Bursevî | Araş. Gör. Tubanur KAYA |
Görüntüle | ||
2 | TUHFE-İ BAHRİYYE (İSMAİL HAKKI BURSEVÎ) | İsmail Hakkı Bursevi | Diğer Fakirullah Yıldız |
Görüntüle | ||
3 | TUHFE-İ HALİLİYYE (İSMAİL HAKKI BURSEVÎ) | İsmail Hakkı Bursevi | Diğer Fakirullah Yıldız |
Görüntüle | ||
4 | ŞERH-İ EBYÂT-I HACI BAYRAM-I VELÎ (HAKKI) | Hakkı, Bursalı İsmail Hakkı Bursevî | Dr. Ömer UYAN |
Görüntüle | ||
5 | ŞERH-İ EBYÂT-I YÛNUS EMRE (İSMAİL HAKKI BURSEVÎ) | İsmail Hakkı Bursevî | Dr. Ömer UYAN |
Görüntüle | ||
6 | ŞERH-İ KELÂM-I ŞEYH SA'DÎ (HAKKI) | Hakkı, Bursalı İsmail Hakkı Bursevî | Dr. Ömer UYAN |
Görüntüle | ||
7 | ŞERH-İ PEND-İ ATTÂR (İSMAİL HAKKI BURSEVÎ ) | İsmail Hakkı Bursevî | Dr. Ömer UYAN |
Görüntüle | ||
8 | FERAHU'R-RÛH/ŞERHÜ'L-MUHAMMEDİYYE (İSMAİL HAKKI BURSEVÎ) | İsmail Hakkı Bursevî | Dr. Ömer UYAN |
Görüntüle | ||
9 | ŞERHU NAZMİ'S-SÜLÛK (İSMAİL HAKKI BURSEVÎ) | İsmail Hakkı Bursevî | Dr. Ömer UYAN |
Görüntüle | ||
10 | TUHFE-İ ATÂİYYE (İSMAİL HAKKI BURSEVÎ) | İsmail Hakkı Bursevî | Dr. Mehmet Furkan Çelik |
Görüntüle | ||
11 | KİTÂBÜ’L-HİTÂB (İSMAİL HAKKI BURSEVÎ) | İsmail Hakkı Bursevî | Dr. Mehmet Furkan Çelik |
Görüntüle | ||
12 | ED-DÜRRETÜ`L-İRFÂNİYYE (İSMAİL HAKKI BURSEVÎ) | İsmail Hakkı Bursevî | Dr. Mehmet Furkan Çelik |
Görüntüle | ||
13 | TUHFE-İ ALİYYE (İSMAİL HAKKI BURSEVÎ) | İsmail Hakkı Bursevî | Dr. Öğr. Üyesi Şeyda Öztürk |
Görüntüle | ||
14 | TUHFE-İ ÖMERİYYE (İSMAİL HAKKI BURSEVÎ) | İsmail Hakkı Bursevi | Dr. Öğr. Üyesi Şeyda Öztürk |
Görüntüle | ||
15 | TUHFE-İ VESİMİYYE (İSMAİL HAKKI BURSEVÎ) | İsmail Hakkı Bursevî | Dr. Öğr. Üyesi Şeyda Öztürk |
Görüntüle | ||
16 | ŞEMÂ'İL-İ ŞERÎF TERCÜMESİ | Ayn-ı Ekber, Şeyh Mehmed | Doç. Dr. Erdem Can Öztürk |
Görüntüle | ||
17 | MAKTEL-İ HÜSEYN / KİTÂB-I KERBELÂ (BEKÂYÎ) | Bekâyî, Darendeli Bekâyî | Dr. Öğr. Üyesi Hulusi Eren |
Görüntüle | ||
18 | KISSA-İ ERVE | Bilâl Efendi, Oflu | Dr. Öğr. Üyesi Tuba Onat Çakıroğlu |
Görüntüle | ||
19 | DÎVÂN (CEMÂLÎ-İ UŞŞÂKÎ) | CEMÂLÎ, Şeyh Seyyid Mehmed Cemâleddin Efendi | Dr. Öğr. Üyesi Fazile Eren Kaya |
Görüntüle | ||
20 | DÎVÂN (HÂMİD) | Hâmid, Enderûnlu Mehmed | Prof. Dr. İbrahim Halil Tuğluk |
Görüntüle | ||
21 | DÎVÂN (HİLMÎ) | Hilmî, Yusûf-zâde Abdullâh | Prof. Dr. Beyhan KESİK |
Görüntüle | ||
22 | EL-KASRU'L-METÎN Fİ TERCEMETİ BUSTÂNİ'L-ÂRİFÎN | İshâk, Ebûishâk-zâde İshâk Efendi | Dr. Necmettin Azak |
Görüntüle | ||
23 | DÎVÂN (İZZÎ) | İZZÎ, Eşref-zâde İzzeddîn Ahmed Efendi | ismail Aksoyak |
Görüntüle | ||
24 | DÎVÂN (MÜSELLEM) | Müsellem, Ebulvefâ Şeyh Ahmed Müsellem Efendi | ismail Aksoyak |
Görüntüle | ||
25 | İNSÂN-NÂME | Nazîr/Nazîrâ, İbrahim Nazîr Çelebi Efendi | ismail Aksoyak |
Görüntüle |