Müellifin “Kitâbü’n-Netîce” adını verdiği eseri. Osmanlı tasavvufu ve düşüncesi bakımından önemli bir kaynak olan eser, vâridât türünde olup İsmail Hakkı Bursevî’nin 29 Safer 1136 - 4 Şevvâl 1136 tarihleri arasında yazdığı yaklaşık dört yüz vâridât ile şerhlerinden oluşmaktadır. Şerhler, müellif tarafından yapılmış olup dönemine göre sade bir Türkçe ile kaleme alınmıştır. Vâridâtların önemli bir kısmı âyetler ve hadislerden oluşmaktadır. Vâridât haricinde bazı beyitlerin şerhlerine ve Bursevî’nin şiirlerine de rastlanılmaktadır.

Bursa İnebey Yazma Eser Kütüphanesi, Genel bölümü, 64 numarada müellif hattı nüshası bulunan eser, tek cilt olup nesta‘lik hat ile yazılmıştır. Eserin her sayfasında 21 satır bulunur. 29x20 cm ölçülerindeki eser 2+507 varaktan müteşekkildir. Müellif hattı nüshada vâridât ve diğer şerh edilen asıl ibâreler kırmızı mürekkeple yazılmıştır. Ayrıca eserin, Bursa İnebey Yazma Eser Kütüphanesi’nden önce İsmâil Hakkı Dergahı Kütüphanesi’nde bulunması sebebiyle ilk ve son yaprağında buna dair bir vakıf mührü mevcuttur.

Bursevî’nin olgunluk dönemine ait bir eser olarak tanımlanabilecek “Kitâbü’n-Netîce”, tasavvufta kemâl noktasına erişmiş kişilerin düzeylerine göre yazılmıştır. Bursevî bu eseri gönül ehli olan kişiler için kaleme aldığını söyler. Bu sebeple kitabın dilini kuş diline benzeterek herkesin onu terennüm edemeyeceğini ve lezzet alamayacağını ifade eder. Gönül ehli olmayanların ve henüz yolun başında olan sûfîlerin akıllarına sığdıramadıkları durumlarda redde kalkışmamalarını belirtir ve kendisi ile ilgili doğru sözlerin söylenmesi konusunda onları uyarır (Namlı, 2019: XIII, XVI).

İsmail Hakkı Bursevî’nin Kitâbü’n-Netîce eseri üzerine Ali Namlı’nın hazırlamış olduğu kitap çalışması (1997) bulunmaktadır. Ayrıca eser, yine Ali Namlı tarafından 2019 yılında Türkiye Yazma Eserler Kurumu Başkanlığı Yayınları aracılığıyla Kitâbü’n-Netîce -Bursevî’nin Vâridâtı ve Şerhleri- adı ile yayınlanmıştır. Çalışmada metin, sözlük ve dizin bölümlerine de yer verilmiştir.

Yazarın biyografisi için bk. “Hakkı, Bursalı İsmail Hakkı Bursevî”. Türk Edebiyatı İsimler Sözlüğü. http://teis.yesevi.edu.tr/madde-detay/hakki-bursali-ismail-hakki-bursevi