- Yazar Biyografisi (TEİS)
Ahmed İbn Veys, Gıyâseddîn Sultân Ahmed Bahâdır, Mugîseddîn Sultân Ahmed - Madde Yazarı: Doç. Dr. Sadık Armutlu
- Eser Yazılış Tarihi:?
- Yazıldığı Saha:Azerbaycan
- Edebiyat Alanı:Yazılı Edebiyat / Divan Edebiyatı
- Dönemi:Başlangıç-15. Yüzyıl
- Dili:Farsça
- Alfabesi:Arap
- Yapısı:Manzum
- Niteliği:Telif
- Türü/Formu:Divan
- Yayın Tarihi:19/12/2021
KİTÂBU'L-MUKADDİME (AHMED)
şiirlerAhmed İbn Veys, Gıyâseddîn Sultân Ahmed Bahâdır, Mugîseddîn Sultân Ahmed (d. ? - ö. 28 Rebiyülâhır 813/30 Ağustos 1410)
ISBN: 978-9944-237-87-1
Celayir Devleti’nin dördüncü hükümdarı Ahmed İbn Veys’in beşinci Dîvân’ı olup Külliyât’ın 119a-196b sayfaları arasına kaydedilmiştir. Kitâbu’l-Mukadime’nin içerisinde 181 gazel, 5 kaside, 1 terci-i bend, 1 terkib-i bend, 10 mesnevi, 23 kıt’a, 46 rubai, 2 müstezâd, 31 müfred ve 42 mısra bulunmaktadır. Dîvân’da yer alan 181 gazel, daha çok 7 beyitten ibarettir. 2 ile 3 beyit olan 32 gazel, büyük bir ihtimalle nâ-tamâm gazeldir. Sultan Ahmed, 28 gazelde mahlas kullanmıştır. Yirmi dört gazelinde Ahmed, iki gazelinde Ahmed bin Şeyh Üveys ve bir gazelinde Üveysî ile Ahmed bin Üveys mahlasına yer vermiştir. Zevk ve safaya düşkünlüğüyle bilinen (Esterâbâdî 1928: 20) Sultan Ahmed’in gazellerinin konusu rindânedir. Onun gazellerinde rindlikten sonra en çok âşıkâne konular yer alır. Gazellerinde daha çok remel (%35,6) ve hezec (%30,8) bahirlerini tercih ettiği görülmektedir (Yıldırım1991: 27). Dîvân’da “Kasâ'id” başlığı altında beyit sayıları; 11, 12, 15, 16 ve 17 olan 5 kaside bulunur. Kasideleri, bir kasideden çok, sanki konusu aşk olan mutavvel gazel özelliği taşır. "Tercî'ât" başlığı altında yer verdiği birinci terci-i bend, 12 bend ve her bendi 9 mısradan meydana gelir. İkinci terkib-i bend 7 bend ve bendler de 4 mısradan oluşmuştur. Her ikisi de âşıkâne muhtevalıdır. “Mesneviyyât” başlığı altında yer alan ve değişik konuların ele alındığı 10 mesnevi, kısa olup beyit sayısı 2 ile 18 beyit arasında değişkenlik arz eder. Dîvân’daki diğer nazım şekilleri, hem şekil hem de muhteva olarak her divanda karşımıza çıkan özelliklerin dışında bir hüviyet arz etmemektedir. Dîvân, sade ve anlaşılır bir dille yazılmıştır.
Nimet Yıldırım, Dîvân üzerinde bir yüksek lisans tezi hazırlamıştır (1991).
Şairin biyografisi için bk. “Ahmed İbn Veys”. Türk Edebiyatı İsimler Sözlüğü. http://teis.yesevi.edu.tr/madde-detay/ahmed-ibn-veys-giyaseddin-sultan
Eserden Örnekler
Kaynakça
Ahmed. Kitâbu’l-Mukaddime. Türk ve İslâm Eserleri Müzesi. Nu. 2046. vr. 119a-196b.
Armutlu, Sadık (2021). Klasik Arap, Fars ve Türk Edebiyatı İncelemeleri Şahsiyetler, Türler, Gelenekler I. İstanbul: Kesit Yay.
Esterâbâdî, Azîz b. Erdeşîr (1928). Bem ü Rezm (nşr. Kilisli Rıfat). İstanbul.
Yıldırım, Nimet (1991). Sultan Ahmed Celâyir ve Kitâbu’l-Mukaddime Adlı Dîvânı. Yüksek Lisans Tezi. İstanbul: İstanbul Üniversitesi.
Atıf Bilgileri
Benzer Eserler
# | Madde | Yazar | Madde Yazarı | İşlem | ||
---|---|---|---|---|---|---|
1 | KÜLLİYÂT (AHMED) | Ahmed İbn Veys, Gıyâseddîn Sultân Ahmed Bahâdır, Mugîseddîn Sultân Ahmed | Doç. Dr. Sadık Armutlu |
Görüntüle | ||
2 | KİTÂBU'L-HİDÂYE (AHMED) | Ahmed İbn Veys, Gıyâseddîn Sultân Ahmed Bahâdır, Mugîseddîn Sultân Ahmed | Doç. Dr. Sadık Armutlu |
Görüntüle | ||
3 | KÜNÛZU’L-UŞŞÂK (AHMED) | Ahmed İbn Veys, Gıyâseddîn Sultân Ahmed Bahâdır, Mugîseddîn Sultân Ahmed | Doç. Dr. Sadık Armutlu |
Görüntüle | ||
4 | KİTÂBU’Ş-ŞARKİYYÂT (AHMED) | Ahmed İbn Veys, Gıyâseddîn Sultân Ahmed Bahâdır, Mugîseddîn Sultân Ahmed | Doç. Dr. Sadık Armutlu |
Görüntüle | ||
5 | KİTÂBU’L-BEDÎ’İYYÂT (AHMED) | Ahmed İbn Veys, Gıyâseddîn Sultân Ahmed Bahâdır, Mugîseddîn Sultân Ahmed | Doç. Dr. Sadık Armutlu |
Görüntüle | ||
6 | KİTÂBU’L-GARBİYYÂT (AHMED) | Ahmed İbn Veys, Gıyâseddîn Sultân Ahmed Bahâdır, Mugîseddîn Sultân Ahmed | Doç. Dr. Sadık Armutlu |
Görüntüle | ||
7 | KİTÂBU LEVÂMİ’İ’L-ENVÂR (AHMED) | Ahmed İbn Veys, Gıyâseddîn Sultân Ahmed Bahâdır, Mugîseddîn Sultân Ahmed | Doç. Dr. Sadık Armutlu |
Görüntüle | ||
8 | YÛSUF U ZELÎHÂ / YÛSUF U ZÜLEYHÂ (AHMEDÎ) | Ahmedî, Ahmedî-i Tebrîzî, Tebrîzli Ahmedî | Dr. Öğr. Üyesi Ozan Kolbaş |
Görüntüle | ||
9 | DÎVÂN (HAKÎKÎ) | Hakîkî, Cihânşâh | Prof. Dr. Muhsin Macit |
Görüntüle | ||
10 | DÎVÂN (HASANOĞLU) | Hasanoğlu, Pur-i Hasan, İzzeddîn | Dr. Bilal Güzel |
Görüntüle | ||
11 | YÛSUF U ZÜLEYHÂ (HATÂYÎ) | Hatâyî, Hatâyî-i Tebrîzî | Prof. Dr. Melike Gökcan |
Görüntüle | ||
12 | DÎVÂN (HİDÂYET) | Hidâyet, Emîr Efsâhuddîn Hidâyetullâh Bey | Dr. Necmiye Özbek Arslan |
Görüntüle | ||
13 | DÎVÂN (KÂSIM-I ENVÂR) | Kâsım-ı Envâr, Muîneddîn Alî b. Nâsir b. Hârûn b. Ebü’l-Kâsım Hüseynî | Prof. Dr. Muhsin Macit |
Görüntüle | ||
14 | ENÎSÜ’L-ÂRİFÎN (KÂSIM-I ENVÂR) | Kâsım-ı Envâr, Muîneddîn Alî b. Nâsir b. Hârûn b. Ebü’l-Kâsım Hüseynî | Doç. Dr. Hiclal Demir |
Görüntüle | ||
15 | ENÎSÜ’L-ÂŞIKÎN / SAD MAKÂM DER ISTILÂH-I SÛFİYYE / RİSÂLE-İ ADED-İ MAKÂMÂT (KÂSIM-I ENVÂR) | Kâsım-ı Envâr, Muîneddîn Alî b. Nâsir b. Hârûn b. Ebü’l-Kâsım Hüseynî | Doç. Dr. Hiclal Demir |
Görüntüle | ||
16 | BEYÂN-I VÂKI’Â-İ EMÎR TİMUR / BEYÂN-I VÂKI’A DÎDEN-İ EMÎR TİMUR / BEYÂN-I VÂKI’A-İ ÂMEDEN-İ EMÎR TİMUR (KÂSIM-I ENVÂR) | Kâsım-ı Envâr, Muîneddîn Alî b. Nâsir b. Hârûn b. Ebü’l-Kâsım Hüseynî | Doç. Dr. Hiclal Demir |
Görüntüle | ||
17 | DÎVÂN (KİŞVERÎ) | Kişverî, Ni’metullâh Kişverî Dîlmekânî (Dîlmegânî) | Doç. Dr. Ümran Ay Say |
Görüntüle |