KİTÂBÜ’L-HİTÂB (İSMAİL HAKKI BURSEVÎ)
dİni-tasavvufi eser
İsmail Hakkı Bursevî (d. 1063/1653 - ö. 1137/1725)

ISBN: 978-9944-237-87-1


Müellifin akıl, ilim, tevhit, iman, Allah’a iman, meleklere iman, kitaplara iman, peygambere iman, ahiret gününe iman, kadere, hayır ve şerrin Allah’tan olduğuna iman, taharet, kelime-i şehadet, namaz, oruç, hac, mücahede ve riyazet gibi dini ve tasavvufi konularını ele aldığı eseri (Ulusoy 1975: 5).

Eserin her bir bölümünde farklı konular hakkında bilgiler bulunmaktadır. Akıl ile ilgili bölümde aklın kısımları ve Allah’ı bilmenin yolları anlatılırken ilim ve tevhit bölümlerinde Allah’ın sıfatlarından biri olarak ilim ile Allah’ın birliği ve onun birliğinin mutlaklığı anlatılmıştır. İman ile ilgili bölümde imanın saadet kaynağı olması ve imanın şartları olarak Allah’a iman, meleklere iman, kitaplara iman, peygambere iman, ahiret gününe iman, kadere, hayır ve şerrin Allah’tan olduğuna iman hususları açıklanmıştır. Aklın, kalbin, nefsin ve ruhun temizliği ile temizliğin faziletlerinin anlatıldığı taharet bölümü, İslam dininin şartlarının açıklandığı kelime-i şehadet, namaz, oruç, hac ve zekat bölümleri yine eserin ön plana çıkan diğer önemli konularındandır. Ayrıca eserde düşmanla, nefisle ve şeytanla mücadele bağlamında mücahede ile nefis tezkiyesinin anlatıldığı riyazet bölümleri de bulunmaktadır (Ulusoy 1975).

Eserin Marmara Üniversitesi Kütüphanesi’nde bir nüshası bulunmakla birlikte söz konusu eserde matbaa kaydı bulunmamaktadır. İsmail Hakkı Bursevî’nin Kitabu’l-Hitâb eseri üzerine İ. Turgut Ulusoy’un bir kitap (1975) çalışması bulunmaktadır.

Yazarın biyografisi için bk. “Hakkı, Bursalı İsmail Hakkı Bursevî”. Türk Edebiyatı İsimler Sözlüğü. http://teis.yesevi.edu.tr/madde-detay/hakki-bursali-ismail-hakki-bursevi

Eserden Örnekler


Kâmil ile ekmel insan arasındaki fark şudur: kâmil insanda nefsin marifeti, Allah’ın marifetinden üstündür. Kâmil halkı görür ve Hakk’a mümindir. Ekmel insan ise Hakk’ı görür ve halka mümindir. Halka göre nefis ilmi asılıdır. Çünkü nefis marifetinden Hakk’ın marifetine geçilir (Ulusoy 1975: 54).

Allah’ın tecelli etmekten maksad ve gayesi, ilâhi kemalin ve insanlık kemalinin meydana gelişi idi. Her ikisi yeniden hayat bulma arasında var olup bekaya hacet kalmadı. Bundan dolayıdır ki insan-ı kâmil hayat müddetini tamamladıktan sonra galiba altmış ile yetmiş yaş arasında âhiret âlemine göçer (Ulusoy 1975: 95).

Kaynakça


Ulusoy, İ. Turgut (1975). Kitabu’l-Hitâb, İstanbul: Hisar Yayınevi.

https://openaccess.marmara.edu.tr/items/11c1ebe2-997e-45d6-8e59-7cb7994dbb6c [Erişim tarihi: 24.12.2022]

Atıf Bilgileri


Çelik, Mehmet Furkan. "KİTÂBÜ’L-HİTÂB (İSMAİL HAKKI BURSEVÎ)". Türk Edebiyatı Eserler Sözlüğü, http://tees.yesevi.edu.tr/madde-detay/kitabu-l-hitab-ismail-hakki-bursevi. [Erişim Tarihi: 24 Kasım 2024].


Benzer Eserler

# Madde Yazar Madde Yazarı İşlem
1 MECMÛ'A-İ FEVÂ'İD / MECMÛ'ATÜ’L-FEVÂ'İD VE’L-VÂRİDÂT / MECMÛ'A-İ MAKÂMÂT-I MÛSIKÎ VE’L-FEVÂ'İD VE’L-VÂRİDÂT (İSMÂ'ÎL HAKKÎ) (Bursa İnebey Yazma Eserler Kütüphanesi, Genel, 87; Millet Yazma Eser Kütüphanesi, Ali Emiri Koleksiyonu, 1182/18) Hakkî, Bursalı İsmâ'îl Hakkî Bursevî Araş. Gör. Tubanur KAYA
Görüntüle
2 TUHFE-İ BAHRİYYE (İSMAİL HAKKI BURSEVÎ) İsmail Hakkı Bursevi Diğer Fakirullah Yıldız
Görüntüle
3 TUHFE-İ HALİLİYYE (İSMAİL HAKKI BURSEVÎ) İsmail Hakkı Bursevi Diğer Fakirullah Yıldız
Görüntüle
4 ŞERH-İ EBYÂT-I HACI BAYRAM-I VELÎ (HAKKI) Hakkı, Bursalı İsmail Hakkı Bursevî Dr. Ömer UYAN
Görüntüle
5 ŞERH-İ EBYÂT-I YÛNUS EMRE (İSMAİL HAKKI BURSEVÎ) İsmail Hakkı Bursevî Dr. Ömer UYAN
Görüntüle
6 ŞERH-İ KELÂM-I ŞEYH SA'DÎ (HAKKI) Hakkı, Bursalı İsmail Hakkı Bursevî Dr. Ömer UYAN
Görüntüle
7 ŞERH-İ PEND-İ ATTÂR (İSMAİL HAKKI BURSEVÎ ) İsmail Hakkı Bursevî Dr. Ömer UYAN
Görüntüle
8 FERAHU'R-RÛH/ŞERHÜ'L-MUHAMMEDİYYE (İSMAİL HAKKI BURSEVÎ) İsmail Hakkı Bursevî Dr. Ömer UYAN
Görüntüle
9 ŞERHU NAZMİ'S-SÜLÛK (İSMAİL HAKKI BURSEVÎ) İsmail Hakkı Bursevî Dr. Ömer UYAN
Görüntüle
10 TUHFE-İ ATÂİYYE (İSMAİL HAKKI BURSEVÎ) İsmail Hakkı Bursevî Dr. Mehmet Furkan Çelik
Görüntüle
11 ED-DÜRRETÜ`L-İRFÂNİYYE (İSMAİL HAKKI BURSEVÎ) İsmail Hakkı Bursevî Dr. Mehmet Furkan Çelik
Görüntüle
12 TUHFE-İ ALİYYE (İSMAİL HAKKI BURSEVÎ) İsmail Hakkı Bursevî Dr. Öğr. Üyesi Şeyda Öztürk
Görüntüle
13 TUHFE-İ ÖMERİYYE (İSMAİL HAKKI BURSEVÎ) İsmail Hakkı Bursevi Dr. Öğr. Üyesi Şeyda Öztürk
Görüntüle
14 TUHFE-İ VESİMİYYE (İSMAİL HAKKI BURSEVÎ) İsmail Hakkı Bursevî Dr. Öğr. Üyesi Şeyda Öztürk
Görüntüle
15 RİSÂLE-i GÜL (İSMAİL HAKKI BURSEVÎ) İsmail Hakkı Bursevî Dr. Ömer UYAN
Görüntüle
16 ŞEMÂ'İL-İ ŞERÎF TERCÜMESİ Ayn-ı Ekber, Şeyh Mehmed Doç. Dr. Erdem Can Öztürk
Görüntüle
17 MAKTEL-İ HÜSEYN / KİTÂB-I KERBELÂ (BEKÂYÎ) Bekâyî, Darendeli Bekâyî Dr. Öğr. Üyesi Hulusi Eren
Görüntüle
18 KISSA-İ ERVE Bilâl Efendi, Oflu Dr. Öğr. Üyesi Tuba Onat Çakıroğlu
Görüntüle
19 DÎVÂN (CEMÂLÎ-İ UŞŞÂKÎ) CEMÂLÎ, Şeyh Seyyid Mehmed Cemâleddin Efendi Dr. Öğr. Üyesi Fazile Eren Kaya
Görüntüle
20 DÎVÂN (HÂMİD) Hâmid, Enderûnlu Mehmed Prof. Dr. İbrahim Halil Tuğluk
Görüntüle
21 DÎVÂN (HİLMÎ) Hilmî, Yusûf-zâde Abdullâh Prof. Dr. Beyhan KESİK
Görüntüle
22 EL-KASRU'L-METÎN Fİ TERCEMETİ BUSTÂNİ'L-ÂRİFÎN İshâk, Ebûishâk-zâde İshâk Efendi Dr. Necmettin Azak
Görüntüle
23 DÎVÂN (İZZÎ) İZZÎ, Eşref-zâde İzzeddîn Ahmed Efendi ismail Aksoyak
Görüntüle
24 DÎVÂN (MÜSELLEM) Müsellem, Ebulvefâ Şeyh Ahmed Müsellem Efendi ismail Aksoyak
Görüntüle
25 İNSÂN-NÂME Nazîr/Nazîrâ, İbrahim Nazîr Çelebi Efendi ismail Aksoyak
Görüntüle