KİTÂBU'L-HİDÂYE (AHMED)
şiirler
Ahmed İbn Veys, Gıyâseddîn Sultân Ahmed Bahâdır, Mugîseddîn Sultân Ahmed (d. ? - ö. 28 Rebiyülâhır 813/30 Ağustos 1410)

ISBN: 978-9944-237-87-1


Celâyirli Devleti’nin dördüncü hükümdarı olan Sultan Ahmed’in Külliyâtı’nın birinci Dîvânı. Kaynaklar, onun güçlü bir şair ve çeşitli bilim dallarında büyük bir bilgi birikimine sahip olduğunu ve üç dilde şiirler yazdığını söylemişlerdir (Devletşâh 1338: 229; Hidâyet 1336: I/5; Terbiyyet yty: 30; Herevî 1345: 63-65; Armutlu 1990: 19). Kitâbu’l-Hidâye, 1149 beyittir. Toplam manzume sayısı 174 olan Dîvân içerisinde 160 gazel, 7 terci veya terkib, 6 kıt’a ve 1 müstezad bulunmaktadır. Dîvân, her biri 8 beyit olan iki tevhid ile başlar. Bundan sonra biri 7, diğeri 5 beyit olan iki na’t gelir. 160 gazelin 12'si "el-Gazelü’l-Mevkûfe" başlığı altında verilmiştir. Gazellerin beyit sayısı değişiklik gösterse de, daha çok 7 beyitten oluşmuştur. Gazellerinin büyük bir kısmında mahlas yoktur. Çok az gazelinde mahlas yerine Ahmed ismini kullanmıştır. Gazelleri, daha çok âşıkane ve rindane özellikler taşır. Dîvân içerisinde 14, 15, 16, 24, 35 ve 38. manzumeler tek bendli terci veya terkib görünümündedir. Tek bendden oluştukları, başka bendleri ve vâsıta beyitleri olmadığı için bu manzumeler adlandırılamamıştır. 33. manzume, mısra sayıları farklı iki bentten oluşmuş bir terkib-i benddir. Dîvân’da "el-Mukatta’ât" başlığı alında yer alan 6 kıt’a, 2 veya 3 beyitten müteşekkildir. Eser üzerine Sadık Armutlu doktora tezi yapmıştır (1990).

Şairin biyografisi için bk. “Ahmed İbn Veys, Gıyâseddîn Sultân Ahmed Bahâdır, Mugîseddîn Sultân Ahmed”. Türk Edebiyatı İsimler Sözlüğü. http://teis.yesevi.edu.tr/madde-detay/ahmed-ibn-veys-giyaseddin-sultan 

Eserden Örnekler



Kaynakça


Ahmed. Kitâbu’l-Hidâye. Türk ve İslâm Eserleri Müzesi. Nu. 2046.

Armutlu, Sadık (1990). Sultân Ahmed Celâyir Hayatı, Dîvânı’nın Tenkidli Metni ve Tahlili. Doktora Tezi. Erzurum: Atatürk Üniversitesi.

Devletşâh (1338). Tezkiretü’ş-Şu’arâ. (nşr. Muhammed-i Ramazânî). Tahran.

Herevî, Mevlânâ Muhammed Fahrî (1345). Ravzâtu’s-Selâtin. (nşr. Abdurresûl Hayyâmpûr). Tebriz.

Hidâyet, Rızâ Kulî Hân (1336). Mecma’u’l-Fusahâ. (nşr. Müzâhir Musaffâ). Tahran.

Terbiyyet, Muhammed Alî (yty). Dânişmendân-ı Azerbâycân. (nşr. Sirûsî-i Kamerî). Tahran.

Atıf Bilgileri


Armutlu, Sadık. "KİTÂBU'L-HİDÂYE (AHMED)". Türk Edebiyatı Eserler Sözlüğü, http://tees.yesevi.edu.tr/madde-detay/kitabu-l-hidaye-ahmed. [Erişim Tarihi: 24 Kasım 2024].


Benzer Eserler

# Madde Yazar Madde Yazarı İşlem
1 KÜLLİYÂT (AHMED) Ahmed İbn Veys, Gıyâseddîn Sultân Ahmed Bahâdır, Mugîseddîn Sultân Ahmed Doç. Dr. Sadık Armutlu
Görüntüle
2 KÜNÛZU’L-UŞŞÂK (AHMED) Ahmed İbn Veys, Gıyâseddîn Sultân Ahmed Bahâdır, Mugîseddîn Sultân Ahmed Doç. Dr. Sadık Armutlu
Görüntüle
3 KİTÂBU’Ş-ŞARKİYYÂT (AHMED) Ahmed İbn Veys, Gıyâseddîn Sultân Ahmed Bahâdır, Mugîseddîn Sultân Ahmed Doç. Dr. Sadık Armutlu
Görüntüle
4 KİTÂBU’L-BEDÎ’İYYÂT (AHMED) Ahmed İbn Veys, Gıyâseddîn Sultân Ahmed Bahâdır, Mugîseddîn Sultân Ahmed Doç. Dr. Sadık Armutlu
Görüntüle
5 KİTÂBU'L-MUKADDİME (AHMED) Ahmed İbn Veys, Gıyâseddîn Sultân Ahmed Bahâdır, Mugîseddîn Sultân Ahmed Doç. Dr. Sadık Armutlu
Görüntüle
6 KİTÂBU’L-GARBİYYÂT (AHMED) Ahmed İbn Veys, Gıyâseddîn Sultân Ahmed Bahâdır, Mugîseddîn Sultân Ahmed Doç. Dr. Sadık Armutlu
Görüntüle
7 KİTÂBU LEVÂMİ’İ’L-ENVÂR (AHMED) Ahmed İbn Veys, Gıyâseddîn Sultân Ahmed Bahâdır, Mugîseddîn Sultân Ahmed Doç. Dr. Sadık Armutlu
Görüntüle
8 YÛSUF U ZELÎHÂ / YÛSUF U ZÜLEYHÂ (AHMEDÎ) Ahmedî, Ahmedî-i Tebrîzî, Tebrîzli Ahmedî Dr. Öğr. Üyesi Ozan Kolbaş
Görüntüle
9 DÎVÂN (HAKÎKÎ) Hakîkî, Cihânşâh Prof. Dr. Muhsin Macit
Görüntüle
10 DÎVÂN (HASANOĞLU) Hasanoğlu, Pur-i Hasan, İzzeddîn Dr. Bilal Güzel
Görüntüle
11 YÛSUF U ZÜLEYHÂ (HATÂYÎ) Hatâyî, Hatâyî-i Tebrîzî Prof. Dr. Melike Gökcan
Görüntüle
12 DÎVÂN (HİDÂYET) Hidâyet, Emîr Efsâhuddîn Hidâyetullâh Bey Dr. Necmiye Özbek Arslan
Görüntüle
13 DÎVÂN (KÂSIM-I ENVÂR) Kâsım-ı Envâr, Muîneddîn Alî b. Nâsir b. Hârûn b. Ebü’l-Kâsım Hüseynî Prof. Dr. Muhsin Macit
Görüntüle
14 ENÎSÜ’L-ÂRİFÎN (KÂSIM-I ENVÂR) Kâsım-ı Envâr, Muîneddîn Alî b. Nâsir b. Hârûn b. Ebü’l-Kâsım Hüseynî Doç. Dr. Hiclal Demir
Görüntüle
15 ENÎSÜ’L-ÂŞIKÎN / SAD MAKÂM DER ISTILÂH-I SÛFİYYE / RİSÂLE-İ ADED-İ MAKÂMÂT (KÂSIM-I ENVÂR) Kâsım-ı Envâr, Muîneddîn Alî b. Nâsir b. Hârûn b. Ebü’l-Kâsım Hüseynî Doç. Dr. Hiclal Demir
Görüntüle
16 BEYÂN-I VÂKI’Â-İ EMÎR TİMUR / BEYÂN-I VÂKI’A DÎDEN-İ EMÎR TİMUR / BEYÂN-I VÂKI’A-İ ÂMEDEN-İ EMÎR TİMUR (KÂSIM-I ENVÂR) Kâsım-ı Envâr, Muîneddîn Alî b. Nâsir b. Hârûn b. Ebü’l-Kâsım Hüseynî Doç. Dr. Hiclal Demir
Görüntüle
17 DÎVÂN (KİŞVERÎ) Kişverî, Ni’metullâh Kişverî Dîlmekânî (Dîlmegânî) Doç. Dr. Ümran Ay Say
Görüntüle