- Yazar Biyografisi (TEİS)
Ahmed İbn Veys, Gıyâseddîn Sultân Ahmed Bahâdır, Mugîseddîn Sultân Ahmed - Madde Yazarı: Doç. Dr. Sadık Armutlu
- Eser Yazılış Tarihi:?
- Yazıldığı Saha:Azerbaycan
- Edebiyat Alanı:Yazılı Edebiyat / Divan Edebiyatı
- Dönemi:Başlangıç-15. Yüzyıl
- Dili:Farsça
- Alfabesi:Arap
- Yapısı:Manzum
- Niteliği:Telif
- Türü/Formu:Divan
- Yayın Tarihi:24/02/2022
KİTÂBU’L-BEDÎ’İYYÂT (AHMED)
şiirlerAhmed İbn Veys, Gıyâseddîn Sultân Ahmed Bahâdır, Mugîseddîn Sultân Ahmed (d. ? - ö. 28 Rebiyülâhır 813/30 Ağustos 1410)
ISBN: 978-9944-237-87-1
İlkânîler olarak da bilinen Celâyîrî Devleti’nin dördüncü hükümdarı Sultan Ahmed’in Külliyâtı’nın dördüncü Dîvânı’dır. Sultan Ahmed, soyca Moğol ırkına mensup olup (Âştiyânî 1376: 455) bilgin ve şair bir hükümdar olarak tanınmıştır. Devletşâh, onun bilgi birikimini ve şairliğini Tezkiresi’nde dile getirmiştir (1338: 229).
Şairin Külliyât'ının 57b-101a sayfalarının kenarlarına yazılmış olan Kitâbu’l-Bedî’iyyât, 1333 beyit tutarındaki 300 manzumeden meydana gelmektedir. Bunların 5'i kaside, 117'si gazel, 3'ü terci-i bend, 24'ü mesnevi, 1'i müstezad, 23'ü kıt’a, 35'i rubai, 23'ü müfred ve 8'i mısradır. Dîvân, 10 beyitlik tevhid ile başlamaktadır. 5 kasidenin ilki 41, ikincisi ve üçüncüsü 16, dördüncüsü 18 ve beşincisi de 19 beyittir. 135 gazelin çoğu 7 beyit uzunluğundadır. Gazel beyit sayısı 5 ve 9 olanlar da bir hayli çoktur. 135 gazelden 11 tanesi “el-Gazeliyyâtu’l-Mevkûfe” olarak kayıtlıdır. Bu gazeller 2 ile 3 beyitten oluşmaktadır. Gazellerde şair, mahlas olarak, genellikle Ahmed, birkaç yerde de Ahmed Şeyh Üveys ismini kullanmıştır. Dîvân’da "el-Mesneviyyât" başlığı altında yer alan ilk mesnevi, beyit sayısı 19 olan tevhid ile başlar. Diğer mesneviler sırasıyla 6 ile 25 beyit arasında değişmektedir. Dîvân’da “Tercî’ât” başlığı altında 3 manzume yazılmıştır. İlki 6 mısralık 6 bendten oluşan bir terkîb-i benddir. İkincisi "Tercî'-i Bend-i Mesnevî-i Tarz-ı Hâs" başlığını taşımaktadır. Mesnevi nazım şekliyle yazılan bu manzume beş beyittir. Üçüncüsü “Rubâ’î ki Der-Miyân-ı Tercî’ Vâki’ Şode est” başlığı altında olup rubai nazım şekliyle yazılmıştır. Dîvân’da yer alan diğer nazım şekilleri rubai, müfred ve mısralardan oluşmaktadır.
Şairin biyografisi için bk. “Ahmed İbn Veys, Gıyâseddîn Sultân Ahmed Bahâdır, Mugîseddîn Sultân Ahmed”. Türk Edebiyatı İsimler Sözlüğü. http://teis.yesevi.edu.tr/madde-detay/ahmed-ibn-veys-giyaseddin-sultan
Eserden Örnekler
Kaynakça
Armutlu, Sadık (1990). Sultân Ahmed Celâyir Hayatı, Dîvânı’nın Tenkidli Metni ve Tahlili. Doktora Tezi. Erzurum: Atatürk Üniversitesi.
Âştiyânî, Abbâs (1376). Târîh-i Moğol Evâyil-i Eyyâm-ı Timûrî. Tahran.
Devletşâh Semerkandî (1338). Tezkiretu’ş-Şu’arâ. (nşr. Muhammed-i Ramazânî). Tahran.
Herevî, Mevlânâ Muhammed Fahrî (1345). Ravzâtu’s-Selâtin. (nşr. Abdurresûl Hayyâmpûr).Tebriz.
Hidâyet Rızâ Kulî Hân (1336). Mecma’u’l-Fusahâ. (nşr. Müzâhir Musaffâ). Tahran.
Kitâbu’l-Bedî’iyyât. Türk İslâm Eserleri Müzesi. Nu. 2046. vr. 57b-101a.
Terbiyyet, Muhammed Alî (yty). Dânişmendân-ı Azerbâycân. (nşr. Sirûsî-i Kamerî). Tahran.
Atıf Bilgileri
Benzer Eserler
# | Madde | Yazar | Madde Yazarı | İşlem | ||
---|---|---|---|---|---|---|
1 | KÜLLİYÂT (AHMED) | Ahmed İbn Veys, Gıyâseddîn Sultân Ahmed Bahâdır, Mugîseddîn Sultân Ahmed | Doç. Dr. Sadık Armutlu |
Görüntüle | ||
2 | KİTÂBU'L-HİDÂYE (AHMED) | Ahmed İbn Veys, Gıyâseddîn Sultân Ahmed Bahâdır, Mugîseddîn Sultân Ahmed | Doç. Dr. Sadık Armutlu |
Görüntüle | ||
3 | KÜNÛZU’L-UŞŞÂK (AHMED) | Ahmed İbn Veys, Gıyâseddîn Sultân Ahmed Bahâdır, Mugîseddîn Sultân Ahmed | Doç. Dr. Sadık Armutlu |
Görüntüle | ||
4 | KİTÂBU’Ş-ŞARKİYYÂT (AHMED) | Ahmed İbn Veys, Gıyâseddîn Sultân Ahmed Bahâdır, Mugîseddîn Sultân Ahmed | Doç. Dr. Sadık Armutlu |
Görüntüle | ||
5 | KİTÂBU'L-MUKADDİME (AHMED) | Ahmed İbn Veys, Gıyâseddîn Sultân Ahmed Bahâdır, Mugîseddîn Sultân Ahmed | Doç. Dr. Sadık Armutlu |
Görüntüle | ||
6 | KİTÂBU’L-GARBİYYÂT (AHMED) | Ahmed İbn Veys, Gıyâseddîn Sultân Ahmed Bahâdır, Mugîseddîn Sultân Ahmed | Doç. Dr. Sadık Armutlu |
Görüntüle | ||
7 | KİTÂBU LEVÂMİ’İ’L-ENVÂR (AHMED) | Ahmed İbn Veys, Gıyâseddîn Sultân Ahmed Bahâdır, Mugîseddîn Sultân Ahmed | Doç. Dr. Sadık Armutlu |
Görüntüle | ||
8 | YÛSUF U ZELÎHÂ / YÛSUF U ZÜLEYHÂ (AHMEDÎ) | Ahmedî, Ahmedî-i Tebrîzî, Tebrîzli Ahmedî | Dr. Öğr. Üyesi Ozan Kolbaş |
Görüntüle | ||
9 | DÎVÂN (HAKÎKÎ) | Hakîkî, Cihânşâh | Prof. Dr. Muhsin Macit |
Görüntüle | ||
10 | DÎVÂN (HASANOĞLU) | Hasanoğlu, Pur-i Hasan, İzzeddîn | Dr. Bilal Güzel |
Görüntüle | ||
11 | YÛSUF U ZÜLEYHÂ (HATÂYÎ) | Hatâyî, Hatâyî-i Tebrîzî | Prof. Dr. Melike Gökcan |
Görüntüle | ||
12 | DÎVÂN (HİDÂYET) | Hidâyet, Emîr Efsâhuddîn Hidâyetullâh Bey | Dr. Necmiye Özbek Arslan |
Görüntüle | ||
13 | DÎVÂN (KÂSIM-I ENVÂR) | Kâsım-ı Envâr, Muîneddîn Alî b. Nâsir b. Hârûn b. Ebü’l-Kâsım Hüseynî | Prof. Dr. Muhsin Macit |
Görüntüle | ||
14 | ENÎSÜ’L-ÂRİFÎN (KÂSIM-I ENVÂR) | Kâsım-ı Envâr, Muîneddîn Alî b. Nâsir b. Hârûn b. Ebü’l-Kâsım Hüseynî | Doç. Dr. Hiclal Demir |
Görüntüle | ||
15 | ENÎSÜ’L-ÂŞIKÎN / SAD MAKÂM DER ISTILÂH-I SÛFİYYE / RİSÂLE-İ ADED-İ MAKÂMÂT (KÂSIM-I ENVÂR) | Kâsım-ı Envâr, Muîneddîn Alî b. Nâsir b. Hârûn b. Ebü’l-Kâsım Hüseynî | Doç. Dr. Hiclal Demir |
Görüntüle | ||
16 | BEYÂN-I VÂKI’Â-İ EMÎR TİMUR / BEYÂN-I VÂKI’A DÎDEN-İ EMÎR TİMUR / BEYÂN-I VÂKI’A-İ ÂMEDEN-İ EMÎR TİMUR (KÂSIM-I ENVÂR) | Kâsım-ı Envâr, Muîneddîn Alî b. Nâsir b. Hârûn b. Ebü’l-Kâsım Hüseynî | Doç. Dr. Hiclal Demir |
Görüntüle | ||
17 | DÎVÂN (KİŞVERÎ) | Kişverî, Ni’metullâh Kişverî Dîlmekânî (Dîlmegânî) | Doç. Dr. Ümran Ay Say |
Görüntüle |