KISSA-NÂME-İ SÜLEYMÂN ALEYHİSSELÂM / SÜLEYMÂN-NÂME-İ KEBÎR (74, 75 VE 76. CİLTLER) (FİRDEVSÎ)
Hz. Süleyman'ın menkıbevi hayatını anlatan ansiklopedik nitelikli eser
Firdevsî, Şerefeddîn Mûsâ, Uzun Firdevsî, Firdevsî-i Rûmî, Firdevsî-i Tavîl, Türk Firdevsî (d. 857/1453 - ö. 922/1517’den sonra)

ISBN: 978-9944-237-87-1

Firdevsî-i Tavîl tarafından yazılan Süleymân-nâme-yi Kebîr’in 74, 75 ve 76. ciltlerini ihtiva eden eser. Bazı çalışmalarda Firdevsî’nin bu eseri, Süleymân-nâme-i Kebîr’den önce, ön deneme mahiyetinde telif ettiği iddia edilmektedir (Olgun ve Parmaksızoğlu 1980: XVII). Ancak, Mehmet Dursun Erdem tarafından eserin 74. cildi üzerine yapılan doktora tezinde bu metnin daha önceki çalışmalarda kaydedildiği şekilde müstakil bir eser olmayıp, Süleymân-nâme-yi Kebîr’in bazı ciltlerinden oluştuğu ortaya konmuştur (2005: 13). Üç nüshası olan bu kitabın Topkapı Sarayı Kütüphanesi, Hazine, nu. 1231'de kayıtlı nüshasının başında Kitâb-ı Kıssa-nâme-i Süleymân Aleyhisselâm kaydı olduğu için muhtemelen farklı bir eser olduğu düşünülmüştür. Diğer nüshalarından biri yine Topkapı Sarayı Müzesi Kütüphanesi Hazine nu. 1536'da, diğeri de Fransa’da Paris Bibliotheque Nationale, Supplement Turc. 1293'te bulunmaktadır. Bir çalışmada (Büyükkarcı Yılmaz: 2021) ise sözü edilen eserin tanıtımı yapılırken iki nüshası örnek olarak verilmiştir. Ancak bu nüshalar Topkapı'daki yazmalar değil, Himmet Büke'nin doktora çalışmasında Firdevsî'nin eserleri arasında adını verdiği Süleymân-nâme Muhtasarı'na aittir (2015a: 34). Süleymân-nâme Muhtasarı'nın Firdevsî'ye ait olup olmadığı konusu da ihtilaflıdır (Türkmen 2007: 593; Kapal 2018: 27-32).

Risalenin 75. cildi üzerine Esra Kirik (2018) tarafından doktora tezi, 76. cildi üzerine de Yaşar Şimşek (2013) tarafından yüksek lisans tezi yapılmıştır. 

Yazarın biyografisi için bk. “Firdevsî, Şerefeddîn Mûsâ, Uzun Firdevsî, Firdevsî-i Rûmî, Firdevsî-i Tavîl, Türk Firdevsî”. http://teis.yesevi.edu.tr/madde-detay/firdevsi-serefeddin-musa-uzun-firdevsi  

Eserden Örnekler

Kıssa-nâme-i Süleymân Aleyhisselâm'dan

Lokmân ibni Âd ol hakîm üstâd naklince ve Eflâtûn-ı Yûnânî hükemânun re’is-i ehl-i irfânî kavlince sühanmendân-ı hükemâ hünermendân-ı füzalâ nâkilân-ı e’izzâ ve râviyân-ı ecillâ bu Süleymân-nâme-i Kebîrün toksan tokuz mücelled tevârih-i lâ-nazîrün yetmiş dördünci mücelled kitâbun üç yüz altmış altıncı meclis-i feth-i bâbun dîbâcesinde kitâb evvelinde ibtidâsında ol vechile sahîh hikâyeti melîh rivâyet eydürler ki: Nite yitmiş ücünci cildde bizüm kıssamız ol arada kalmışıdı ki Hemedân vilâyetinde Kirmân nâhiyesinde vîrân şehrün kemeri üzerinde Süleymân Peygambere aleyhi’s-selâm mukaddem gelen Süleymân-ı Hafînün ser-cümle tamâm nesr-i tâyir ki kısssasın hikâyet itdi ömrinün atvâlinden cihânun ahvâlinden söyleyüp ki rivâyet itdi. (Erdem 2005: 326)

Kaynakça

Biçer, Bekir (2005). Firdevsî-i Rûmî ve Tarihçiliği. Doktora Tezi. Konya: Selçuk Üniversitesi.

Büke, Himmet (2015a). Firdevsî-i Rûmî, Süleymannâme (38. Cilt), Dil Özelliklerı̇, Metin, Söz Dizini. Doktora Tezi. Isparta: Süleyman Demirel Üniversitesi.

Büke, Himmet (2015b). “Firdevsî-i Rumî, Hayatı ve Eserleri Hakkında Yeni Bilgiler”. Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 7 (13): 481-501.

Büyükkarcı Yılmaz, Fatma (2021). “Firdevsî, Şerefeddîn Mûsâ, Uzun Firdevsî, Firdevsî-i Rûmî, Firdevsî-i Tavîl, Türk Firdevsî”. Türk Edebiyatı İsimler Sözlüğü. http://teis.yesevi.edu.tr/madde-detay/firdevsi-serefeddin-musa-uzun-firdevsi [Erişim tarihi: 20.05.2022] 

Erdem, Mehmet Dursun (2005). Kitab-ı Kıssaname-i Süleyman Aleyhisselam Üzerine Söz Dizimi Çalışması (Süleymanname 74. Cilt). Doktora Tezi. Samsun: Ondokuz Mayıs Üniversitesi.

Kapal, M. Nurefşan (2018). Uzun Firdevsî'nin Hayât-nâmesi (İnceleme-Metin). Doktora Tezi. İstanbul: İstanbul Üniversitesi.

Kirik, Esra (2018). Firdevsî-i Rûmî’nin Süleymân-nâme’si-75. Cilt (Giriş-İnceleme-Tenkitli Metin-Dizin-Sözlük).Doktora Tezi. Sakarya: Sakarya Üniversitesi.

Olgun, İbrahim, ve İ. Parmaksızoğlu (1980). Firdevsî-i Rûmî: Kutb-nâme. Ankara: TTK Yay.

Şimşek, Yaşar (2013). Firdevsî-i Rûmî, Süleymân-nâme-i Kebîr (76.cilt) Giriş, Ses Bilgisi, Tenkitli Metin, Sözlük. Yüksek Lisans Tezi. Samsun: Ondokuz Mayıs Üniversitesi. 

Türkmen, Fikret (2007). “Firdevsî-i Rûmî’nin Süleymân-nâme İsimli Eserinin Yazılışı ve Nüshaları”. Edebiyat ve Dil Yazıları: Mustafa İsen’e Armağan. Ankara: Grafiker Yay. 591-598.

Atıf Bilgileri

KILIÇ, MUSTAFA. "KISSA-NÂME-İ SÜLEYMÂN ALEYHİSSELÂM / SÜLEYMÂN-NÂME-İ KEBÎR (74, 75 VE 76. CİLTLER) (FİRDEVSÎ)". Türk Edebiyatı Eserler Sözlüğü, http://tees.yesevi.edu.tr/madde-detay/kissa-name-i-suleyman-aleyhisselam-suleyman-name-i-kebir-74-75-ve-76-ciltler-firdevsi-tees-1538. [Erişim Tarihi: 21 Kasım 2024].

Benzer Eserler

# Madde Yazar Madde Yazarı İşlem
1 SÜLEYMÂN-NÂME-İ KEBÎR (FİRDEVSÎ) Firdevsî, Şerefeddîn Mûsâ, Uzun Firdevsî, Firdevsî-i Rûmî, Firdevsî-i Tavîl, Türk Firdevsî Dr. Öğr. Üyesi Hulusi Eren
 Görüntüle
2 KUTB-NÂME / KISSA-İ CEZÎRE-İ MİDİLLİ (FİRDEVSÎ) Firdevsî, Şerefeddîn Mûsâ, Uzun Firdevsî, Firdevsî-i Rûmî, Firdevsî-i Tavîl, Türk Firdevsî Dr. Öğr. Üyesi ASLI AYTAÇ
 Görüntüle
3 DA'VET-NÂME (FİRDEVSÎ) Firdevsî, Şerefeddîn Mûsâ, Uzun Firdevsî, Firdevsî-i Rûmî, Firdevsî-i Tavîl, Türk Firdevsî Prof. Dr. Fatma Büyükkarcı Yılmaz
 Görüntüle
4 MÜNÂZARA-İ SEYF Ü KALEM (FİRDEVSÎ) Firdevsî, Şerefeddîn Mûsâ, Uzun Firdevsî, Firdevsî-i Rûmî, Firdevsî-i Tavîl, Türk Firdevsî Prof. Dr. Ahmet TANYILDIZ
 Görüntüle
5 SİLÂHŞOR-NÂME / MÜSELLAH-NÂME (FİRDEVSÎ) Firdevsî, Şerefeddîn Mûsâ, Uzun Firdevsî, Firdevsî-i Rûmî, Firdevsî-i Tavîl, Türk Firdevsî Dr. Necmiye Özbek Arslan
 Görüntüle
6 SATRANÇ-NÂME-İ KEBÎR / ŞATRANÇ-NÂME-İ KEBÎR (FİRDEVSÎ) Firdevsî, Şerefeddîn Mûsâ, Uzun Firdevsî, Firdevsî-i Rûmî, Firdevsî-i Tavîl, Türk Firdevsî Dr. Necmiye Özbek Arslan
 Görüntüle
7 TERCEME-İ CÂMEŞÛY-NÂME (FİRDEVSÎ) Firdevsî, Şerefeddîn Mûsâ, Uzun Firdevsî, Firdevsî-i Rûmî, Firdevsî-i Tavîl, Türk Firdevsî Dr. Öğr. Üyesi Ozan Kolbaş
 Görüntüle
8 HAYÂT U MEMÂT / HAYÂT-NÂME (FİRDEVSÎ) Firdevsî, Şerefeddîn Mûsâ, Uzun Firdevsî, Firdevsî-i Rûmî, Firdevsî-i Tavîl, Türk Firdevsî Araş. Gör. Oğuzhan Et
 Görüntüle
9 MANZUM HÂCI BEKTÂŞ VELÎ VİLÂYET-NÂMESİ / VİLÂYET-NÂME-İ HÂCI BEKTÂŞ VELÎ-İ HORASÂNÎ (FİRDEVSÎ) Firdevsî, Şerefeddîn Mûsâ, Uzun Firdevsî, Firdevsî-i Rûmî, Firdevsî-i Tavîl, Türk Firdevsî Prof. Dr. Mehmet Fatih Köksal
 Görüntüle
10 TEŞHÎSÜ’L-İNSÂN (FİRDEVSÎ) Firdevsî, Şerefeddîn Mûsâ, Uzun Firdevsî, Firdevsî-i Rûmî, Firdevsî-i Tavîl, Türk Firdevsî Öğretmen Ece Ceylan
 Görüntüle
11 PEND-NÂME-İ EFLÂTUN (FİRDEVSÎ ?) Firdevsî, Şerefeddîn Mûsâ, Uzun Firdevsî, Firdevsî-i Rûmî, Firdevsî-i Tavîl, Türk Firdevsî Dr. Necmiye Özbek Arslan
 Görüntüle
12 FİRÂSET-NÂME (FİRDEVSÎ) Firdevsî, Şerefeddîn Mûsâ, Uzun Firdevsî, Firdevsî-i Rûmî, Firdevsî-i Tavîl, Türk Firdevsî Araş. Gör. MUSTAFA KILIÇ
 Görüntüle
13 SÜLEYMÂN-NÂME VÜ BELKÎS-NÂME / TECNÎSÂT VE SÜLEYMÂN-NÂME VÜ BELKÎS-NÂME / TECNÎSÂT-I SÜLEYMÂN-NÂME VÜ BELKÎS-NÂME (FİRDEVSÎ) Firdevsî, Şerefeddîn Mûsâ, Uzun Firdevsî, Firdevsî-i Rûmî, Firdevsî-i Tavîl, Türk Firdevsî Öğretmen Ece Ceylan
 Görüntüle
14 HADÎS-İ AHSEN (FİRDEVSÎ) Firdevsî, Şerefeddîn Mûsâ, Uzun Firdevsî, Firdevsî-i Rûmî, Firdevsî-i Tavîl, Türk Firdevsî Dr. Necmiye Özbek Arslan
 Görüntüle
15 HADÎKATÜ’L-HAKÂYIK / TUHFETÜ’L-HÂDÎ / HAKÂYIK-NÂME / HAKÎKAT-NÂME (FİRDEVSÎ) Firdevsî, Şerefeddîn Mûsâ, Uzun Firdevsî, Firdevsî-i Rûmî, Firdevsî-i Tavîl, Türk Firdevsî Araş. Gör. MUSTAFA KILIÇ
 Görüntüle
16 CÂMASB-NÂME (ABDÎ) Abdî, Mûsâ Prof. Dr. Müjgân Çakır
 Görüntüle
17 TERCÜME-İ KASÎDE-İ BÜRDE (ABDURRAHÎM) Abdurrahîm, Abdurrahîm Karahisârî, Şeyh Abdurrahîm Karahisârî, Abdurrahîmu’l-Karahisârî, Abdurrahîm Sultân, Abdurrahîm Mısırlı-zâde, Mısırlı-zâde, Mısrîoğlu, Mısrî Sultân Doç. Dr. Bünyamin Ayçiçeği
 Görüntüle
18 RİSÂLE Fİ’L-MEBDE’İ VE’L-MA’ÂD (ABDURRAHÎM) Abdurrahîm, Abdurrahîm Karahisârî, Şeyh Abdurrahîm Karahisârî, Abdurrahîmu’l-Karahisârî, Abdurrahîm Sultân, Abdurrahîm Mısırlı-zâde, Mısırlı-zâde, Mısrîoğlu, Mısrî Sultân Öğretmen Ece Ceylan
 Görüntüle
19 NEKÂVETÜ’L-EDVÂR (HÂCE ABDÜLAZÎZ) Abdülazîz, Abdülkâdir-zâde, Hâce Abdülazîz, Usta Abdülazîz Doç. Dr. Recep Uslu
 Görüntüle
20 DÎVÂN (ADLÎ) Adlî, Sultân Bâyezîd-i Velî bin Fâtih Sultân Mehmed Prof. Dr. YAVUZ BAYRAM
 Görüntüle
21 DÎVÂN-I TÜRKÎ (ADNÎ) Adnî, Mahmûd Paşa Dr. Öğr. Üyesi Hulusi Eren
 Görüntüle
22 DÎVÂN-I FÂRİSÎ (ADNÎ) Adnî, Mahmûd Paşa Dr. Öğr. Üyesi Hulusi Eren
 Görüntüle
23 DÎVÂN (ÂFİTÂBÎ) Âfitâbî Prof. Dr. Yunus KAPLAN
 Görüntüle
24 DÎVÂN (ÂHÎ) Âhî, Benli Hasan, Dilsiz Dânişmend Doç. Dr. Osman Kufacı
 Görüntüle
25 HÜSREV Ü ŞÎRÎN (ÂHÎ) Âhî, Benli Hasan, Dilsiz Dânişmend Prof. Dr. Mehmet Fatih Köksal
 Görüntüle