Türk edebiyatında bilinen ilk Yûsuf u Züleyhâ hikâyesi. Metinde geçen "Receb ayı çalaba otuzundan/Tarih hoş altı yüz otuzundan" mısralarında kitabın 30 Receb 630/12 Mayıs 1233 tarihinde tamamlandığı belirtilmektedir . Eser, Caferoğlu ve Köprülü’ye göre Harezm, Houstma’ya göre Buhara Barthold ve Ertaylan’a göre Kırım sahasına aittir (Cin 2010: 215).

Kıssa-i Yûsuf, gerek muhteva gerekse form açısından bu konuda yazılan manzum eserlerden farklıdır. Bu türde mesnevi formunda yazılmayan tek manzum eserdir. Dörtlüklerden oluşan manzumede ilk üç mısra kendi içinde kafiyeli olup dördüncü mısrada “imdi” redifi tekrarlanmaktadır. Sinan Uygur'un belirttiğine göre metin 24 fasıldan ve 1246 dörtlükten oluşmaktadır (2003: 13). Çoğunlukla (4+4+4) duraklı 12’li hece vezniyle yazılmış olmakla beraber, bazen 11 bazen de daha fazla hece sayısıyla veznin dışına çıkıldığı görülür. Hamdî’nin mesnevisinden önce yazılan Alî, Halîloğlu, Şeyyâd Hamza, Süle Fakîh, Darîr gibi şairlerin eserleri Türk edebiyatında çok belirgin olan Câmî’nin çizgisinin dışındadır. Bir din âlimi olduğu anlaşılan Alî, olay örgüsünü kurgularken Kur’an'daki kıssayı takip eder, yer yer ayet iktibasları yapar, bazı bilgileri de hadis rivayetlerine dayandırır. Câbir, Tâberî gibi kaynakları zikreder (Gökcan 2011:41). Fuad Köprülü'ye göre de Alî,  kıssasının bağlamını değiştirmeyip  Kur'an haberleri çerçevesi içinde kalarak Acem şairleri tarzından uzak durmuştur (1945: 284). Bununla beraber eserde yer yer masal unsurları ve mitolojik unsurlarla karşılaşılır.

Türk kültür tarihi açısından da son derece zengin bir malzemeye sahip olan eserin önemli bir yönü de dil tarihi açısından taşıdığı değerdir. Doğu Türkçesi ile Batı Türkçesi özelliklerini birden taşıyan eserlere “karışık dilli” eserler denmektedir. Ali’nin eseri dil bakımından hem Hakaniyye Türkçesine, hem de Oğuz-Kıpcak lehcelerine ait hususiyetleri ihtiva etmektedir (Ayan,1997:34). Saadet Çağatay, eserin hangi lehçede olduğunun tespitinin güç olduğu düşüncesindedir. Zira geniş bir coğrafi sahada ve çok sayıda istinsah edilmiştir (1977: 98). Kıssa-i Yûsuf'un büyük kısmı Türkiye dışında olmak üzere 7 yazma nüshası ile 1839, 1847 ve 1909'da Kazan'da basılmış matbu nüshaları tespit edilmiştir (Cin 2004: 56-59). 

Kıssa-i Yûsuf, bilim dünyasına ilk olarak Houstma tarafından tanıtılmış (1889) ancak, Brockellmann’ın “Ali’s Qıssa-i Jusuf” adlı çalışmasıyla ilk defa dili ve muhtevası kapsamlı olarak incelenmiştir (1917). Eser üzerinde ayrıca, Hüseyin Kâzım Kadri (1340), Saadet Çağatay (1963), A. Bodrogligeti (1966), F. Fasayef (1983), N. Hisamov (1979, 1997, 2000), Steven West (1983), Elmeddin Elibeyzade ile Ebulfeyz Hüseynî (1995) gibi birçok araştırmacı çalışmıştır (Cin 2004: 59-61). Sinan Uygur Kıssa-i Yûsuf metni üzerine yüksek lisans tezi (2003), Ali Cin doktora tezi hazırlamıştır (2004). Ali Cin'in çalışması yayımlanmıştır (2011).  

Şairin biyografisi için bk. "Alî, Kul Alî, Kul Gali". Türk Edebiyatı İsimler Sözlüğü. http://teis.yesevi.edu.tr/madde-detay/ali-kul-ali-kul-gali