Mehmet Nüzhet Efendi’nin tarihe dayanan bir olayı tasvir eden tiyatrosu. Mehmet Nüzhet Efendi, yüksek devlet kademelerinde görev yapmış alim, fazıl, Türkçe, Farsça ve Arapçaya hakim ve bu üç dilde de şiir ve inşada güçlü büyük bir edip ve alim bir kişidir. Mülkî, kalemî, askerî ve malî birçok dış ve iç hizmetlerde bulunmuş, Matbuat Müdürlüğüne kadar yükselmiştir. Mehmed Nüzhet Efendi resmi görevleri yanında üretken bir yazardır. Belâğat, iktisat, nesir, şiir, tiyatro, din, ahlâk alanlarında çeşitli eserler vermiştir.

Mehmed Nüzhet Efendi’nin, ömrünün ve eserlerinin sonunda yazdığı “Kirli Çıkı” tiyatrosu tarihe dayanan bir olayı tasvir etmektedir. Eser, hikayeden ibaret görünmekle birlikte, namus cevherini koruma, dili kötü sözlerden uzak tutma, ahlâkı muhafaza etme, kerem ve cömertlik, iyilik ve bağışta bulunana vefa ve bağlılık; vücut binasını temelinden yıkıp harap eden alkollü içkiler hakkında son derece bilgince düşünce ve hükümler ortaya koymakta, ayrıca ticaret kanuna uygun vakıf şartları üzerine bir takım hatırlatmalar yapmaktadır. Bununla birlikte, ayetler ile birlikte Türkçe ve Farsça bilim terimleri, kavramlar, deyimler ve devlet işleri için, tarihî birçok faydalı siyasî bilgileri içeren bir define ve hazinedir.

İbnü’l-Emin Mahmud Kemal İnal, Bursalı Mehmed Tahir’in, Nüzhet Efendi’nin nesrini nazmından üstün bulduğu, üslubunu Sinan Paşa'nın üslubuna benzettiğini ve Altıncı Belediye Dairesi Müdür Muavini Hafız İshak Efendi’nin, “Tercümân-ı Hakikat” ve “Servet-i Fünûn” olağanüstü nüshalarında, “Nüzhet Efendi Merhum ve Kirli Çıkı” adlı makalesinin yayınlandığını belirterek söz konusu makaleden alıntı yapmış ve: "Ömrünün bahar mevsiminden sonbahar zamanına kadar katip ve şair olarak şekillendirmelerinin boyuna bazan Arabın süslü kaftanını, düşünce güzellerine, Acemin gönül çeken gömleğini ve çok defa da Türkün güzellik elbisesini giydirerek zamana hatıra olarak bırakmıştır…” demiştir.

Yazarın biyografisi için bk. “Nüzhet, Mehmed Nüzhet”. Türk Edebiyatı İsimler Sözlüğü. http://teis.yesevi.edu.tr/madde-detay/nuzhet-mehmed-nuzhet